Tak, za styczeń 2021 r. płatnik składek będzie musiał wypełnić i przekazać do ZUS raport ZUS RPA, w którym wykaże nagrodę wypłaconą w tym roku, ale za rok poprzedni.
Do czynności płatnika składek jako pracodawcy należy obliczanie, potrącanie z dochodów ubezpieczonych, rozliczanie oraz opłacanie należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych. Informacje o osobach podlegających ubezpieczeniom społecznym przedkładane ZUS przez płatnika składek za dany miesiąc kalendarzowy zawierają imienne raporty miesięczne. Płatnik składek przekazuje je do ZUS po upływie każdego miesiąca kalendarzowego, w terminie ustalonym dla rozliczania składek, razem ze zbiorczą deklaracją ZUS DRA. Imienny raport miesięczny zawiera informacje dotyczące płatnika składek (dane identyfikacyjne), miesiąc i rok, których raport dotyczy, oraz m.in.:
  • zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne w podziale na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zawierające dane o np. tytule ubezpieczenia;
  • podstawę wymiaru i kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, z uwzględnieniem podziału na podmioty, które finansują składki;
  • rodzaje i okresy przerw w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne;
  • informacje o wypłaconych zasiłkach oraz wynagrodzeniach z tytułu niezdolności do pracy wypłaconych na podstawie kodeksu pracy oraz o zasiłkach finansowanych z budżetu państwa;
  • dane dotyczące wypłaconego przychodu niezbędne do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty;
  • dane dotyczące wykonywania pracy przez nauczyciela, wychowawcę lub innego pracownika pedagogicznego zatrudnionego w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, w określonym wymiarze obowiązkowego wymiaru zajęć, z wyjątkiem danych za nauczyciela, wychowawcę lub innego pracownika pedagogicznego, od którego płatnik składek uzyskał na piśmie informację o ustaleniu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego na podstawie tej ustawy.
Oprócz standardowych raportów, takich jak ZUS RCA, ZUS RZA czy ZUS RSA, w obrocie funkcjonuje także formularz rozliczeniowy, tj. ZUS RPA (już od 1 stycznia 2019 r.). Zawarte w nim dane wykorzystuje się do ustalania prawa i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Płatnik składa go za ubezpieczonych, których zatrudnił jako pracowników albo na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Dokument ZUS RPA składa się, jeśli w danym miesiącu pracownik:
  • wykonywał pracę nauczycielską;
  • otrzymał przychód należny mu za inny rok kalendarzowy niż rok, którego raport dotyczy (podany w bloku I. Dane organizacyjne), i przychód ten stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe lub – jeśli ubezpieczony przekroczył roczną podstawę wymiaru tych składek – podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe;
  • oprócz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego otrzymał przychód należny za dany miesiąc albo za inny rok kalendarzowy (np. dodatek stażowy) i przychód ten w okresie pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W takim przypadku płatnik składa do ZUS cały komplet dokumentów rozliczeniowych, w tym raport imienny ZUS RPA, raport ZUS RCA oraz deklarację rozliczeniową ZUS DRA.
Nagroda wypłacona w styczniu 2021 r., choćby należna za 2020 r., stanowi przychód stycznia, czyli już nowego roku. Dlatego należy ją rozliczyć w dokumentach za styczeń 2021 r.
W podanym stanie faktycznym istotne będzie prawidłowe wypełnienie bloku III.B tego formularza. W polu 01 wpisuje się rok, za który wypłata została dokonana, czyli 2020 r. W polu 02 zaś ‒ kwotę tej wypłaty. Trzeba też pamiętać, by w bloku I. Dane organizacyjne identyfikator raportu ZUS RPA był zgodny z identyfikatorem deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA oraz raportu ZUS RCA, czyli w tym przypadku 01 01 2021, co oznacza, że jest to pierwszy komplet za styczeń 2021 r.
Podstawa prawna
•art. 4 pkt 6, art. 41 ust. 1, art. 46 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875)