Jeżeli jednak pracodawca kontynuuje ich udzielanie zatrudnionym korzystającym z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego, od ich wartości pieniężnej nie należy opłacać składek ZUS.
Taką wykładnię przepisów potwierdził ZUS w dwóch niedawno wydanych interpretacjach indywidualnych. W decyzjach tych zakład rozpatrzył sytuację prawną dwóch płatników – u jednego z nich funkcjonował regulamin wynagradzania, drugi natomiast nie jest zobowiązany do jego tworzenia. W obydwu przypadkach pracodawca finansował swoim zatrudnionym pakiet prywatnej opieki medycznej, zarówno w okresach wykonywania pracy, jak i w okresach przebywania na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.
W obu przypadkach ZUS rozstrzygnął, że od wartości świadczeń przyznawanych pracownikom w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym składki ZUS nie są należne.
Co ważne, pracownik pobierający zasiłek macierzyński albo przebywający na urlopie wychowawczym nie podlega ubezpieczeniom z tytułu stosunku pracy. Pobieranie zasiłku oraz przebywanie na wychowawczym stanowi odrębny od stosunku zatrudnieniowego tytuł do ubezpieczeń (w przypadku wspomnianego urlopu stanowi on tytuł do objęcia ubezpieczeniami tylko w sytuacji, gdy zainteresowany nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz nie wykonuje innej aktywności zarobkowej, która skutkuje obowiązkiem ubezpieczeniowym).
W konsekwencji zatrudniony we wspomnianych okresach nie podlega ubezpieczeniom jako pracownik. Zdaniem ZUS, stosunek pracy ulega wówczas swego rodzaju zawieszeniu, bo podwładny nie świadczy pracy, a firma nie wypłaca mu pensji.
Wykładnia taka jest korzystna dla firm finansujących świadczenia pracownikom. Od ich wartości w okresie urlopów macierzyńskich i wychowawczych nie poniosą dodatkowych obciążeń składkowych.
W sytuacji gdy zatrudniony pobiera zasiłek macierzyński lub przebywa na urlopie wychowawczym przez część miesiąca, a pozostałą pracuje w zwykłym trybie, wartość świadczeń pozapłacowych należnych za ten miesiąc należy proporcjonalnie podzielić. Oskładkowaniu podlega część należna za okres świadczenia pracy, zaś zwolniona z wpłat do ZUS jest część odpowiadająca okresowi pobierania zasiłku lub przebywania na urlopie.
Podstawa prawna
Interpretacja indywidualna ZUS z 20 sierpnia 2013 r. znak: WPI 200000/451/1134/2013.
Interpretacja indywidualna ZUS z 26 sierpnia 2013 r. znak: WPI 200000/451/1133/2013.

Robert Adamczyk starszy konsultant w dziale ubezpieczeń społecznych i środowiska pracy Alma Consulting Group Sp. z o.o.