Zasiłek na dziecko jest podstawowym świadczeniem rodzinnym, które ma na celu częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z jego utrzymaniem. Aby go otrzymać, rodzic musi spełnić warunki dotyczącego jego przyznania, które są szczegółowo określone w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139 poz. 992 z późn. zm.).

Dodatki do zasiłku

Zasiłek zgodnie z przepisami ustawy przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym dziecka do ukończenia przez nie 18 lub 21 lat, jeżeli kontynuuje ono po osiągnięciu pełnoletności naukę w szkole. W sytuacji gdy dziecko ma orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności i uczy się w szkole lub w szkole wyższej, zasiłek będzie wypłacany do skończenia 24 lat. Wysokość tego świadczenia jest różna w zależności od wieku dziecka i wynosi 68 zł do ukończenia przez nie 5 lat, 91 zł, gdy jest w przedziale wiekowym 5 – 18 lat oraz 98 zł do ukończenia 24 lat.

Niezależnie od dochodu rodziny przyznawane jest m.in. becikowe

Rodzicowi uprawnionemu do zasiłku przysługują też różne dodatki do niego. Należą do nich: dodatek z tytułu urodzenia dziecka, samotnego jego wychowywania oraz opieki w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego. Specjalny dodatek otrzyma też rodzina wielodzietna i wychowująca niepełnosprawne dziecko na jego kształcenie i rehabilitację. Dwa następne dodatki są wypłacane, gdy dziecko rozpoczyna rok szkolny i podejmuje naukę poza miejscem zamieszkania. Ze względu na różny charakter tych świadczeń ich przyznanie jest uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków.
Ponadto rodzice wychowujący niepełnosprawne dziecko mają prawo do dwóch świadczeń opiekuńczych: zasiłku i świadczenia pielęgnacyjnego.

Kryterium dochodowe

Najważniejszym warunkiem, od którego spełnienia zależy to, czy gmina przyzna zasiłek na dziecko, jest osiąganie przez członków rodziny dochodów nieprzekraczających kryterium dochodowego. Wynosi ono 504 zł miesięcznie w przeliczeniu na jedną osobę w rodzinie lub 583 zł, jeżeli wychowuje się w niej niepełnosprawne dziecko. Rodzina musi podać dochody, które uzyskała w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Rozpoczyna się on 1 listopada, a kończy 31 października następnego roku. Obecnie więc brane są pod uwagę dochody z 2010 roku.
W związku z tym, że od tego momentu sytuacja rodziny mogła się zmienić, np. rodzic przestał pracować, rozpoczął urlop wychowawczy lub odwrotnie – był do tej pory bezrobotny, ale znalazł zatrudnienie, gmina zastosuje specjalną procedurę dochodu utraconego i uzyskanego. To pozwoli uaktualnić dochód rodziny, aby był jak najbliższy stanowi faktycznemu w dniu składania wniosku.
Przepisy regulują też, jakie dochody musi zadeklarować rodzic i pozostali członkowie rodziny. Są to przede wszystkim dochody z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, ale też alimenty, stypendia szkolne uzyskiwane przez dzieci (poza tymi, które przysługują za wyniki w nauce).
Natomiast bez kryterium dochodowego przyznawane są świadczenia opiekuńcze oraz becikowe.

Potwierdzenie danych

Wprawdzie świadczenia rodzinne są finansowane przez budżet, ale ich wypłacaniem oraz prowadzeniem postępowań w sprawie ich przyznania zajmują się gminy. Aby mieć przyznane świadczenia, rodzic musi złożyć wniosek, w którym wpisuje podstawowe dane dotyczące rodziny oraz zaznacza, o jakie dodatki do zasiłku się ubiega. Jego druk otrzyma w urzędzie miasta, gminy lub ośrodku pomocy społecznej. Tam też uzyska druki innych dokumentów, które trzeba dołączyć do wniosku. Najważniejszym z nich jest zaświadczenie z urzędu skarbowego o osiąganych dochodach lub oświadczenie, w którym rodzic samodzielnie określa wysokość dochodu, podatku oraz opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Ponadto w zależności od tego, o jakie dodatki rodzic będzie się ubiegał, gmina będzie wymagać od niego kolejnych dokumentów.
Gminy zaczynają przyjmować wnioski na nowy okres zasiłkowy od 1 września każdego roku, ale rodzic ma prawo do jego złożenia w każdym miesiącu. Wtedy będzie otrzymywał świadczenia od tego miesiąca do końca okresu zasiłkowego.