Na oficjalnej ceremonii pożegnania zmarłego niedawno byłego przywódcy Chin Jiang Zemina rządzący obecnie Xi Jinping podkreślał we wtorek jego dokonania w radzeniu sobie z „politycznymi sztormami” lat 80. i 90. XX wieku oraz wdrażaniu reform gospodarczych.
Jiangowi, który zmarł 30 listopada w wieku 96 lat, przypisuje się przełamanie dyplomatycznej izolacji Chin po masakrze na placu Tiananmen w Pekinie w 1989 roku i naprawę relacji z USA. Na jego rządy przypadł okres gwałtownego rozwoju gospodarczego ChRL.
Podczas uroczystości w Wielkiej Hali Ludowej w Pekinie Xi ocenił, że gdy Jiang przejmował władzę, Komunistyczna Partia Chin (KPCh), armia i kraj znajdowały się „w poważnym momencie zewnętrznej presji i wewnętrznych trudności”. Komentatorzy uznali to za odniesienie do prodemokratycznych protestów.
„Pod koniec lat 80. i na początku lat 90. w kraju i za granicą wystąpiły poważne sztormy polityczne, a światowy socjalizm doświadczył poważnych komplikacji. Niektóre kraje zachodnie nałożyły na Chiny tak zwane sankcje” – powiedział Xi do zgromadzonych, wśród których był między innymi jego poprzednik, następca Jianga, Hu Jintao.
Jiang poradził sobie z tymi trudnościami, naciskając na reformy i otwarcie, wzmacniając więzi pomiędzy partią a ludźmi oraz broniąc niepodległości, godności, bezpieczeństwa i stabilności Chin – zaznaczył Xi.
W hołdzie dla Jianga, którego ciało zostało w poniedziałek skremowane, przez trzy minuty wyły syreny alarmu przeciwlotniczego. O godz. 10 czasu miejscowego (godz. 3 w Polsce), gdy rozpoczynała się ceremonia w Pekinie, na trzy minuty przerwano również pracę giełd. Uczestnicy ceremonii mieli białe chryzantemy przyczepione na piersi na znak żałoby.
Od śmierci Jianga, który według państwowych mediów zmarł na białaczkę i niewydolność wielonarządową, chińskie strony internetowe i aplikacje utrzymują żałobną, czarno-białą szatę graficzną.
Jiang został sekretarzem generalnym partii w 1989 roku po masakrze na placu Tiananmen w Pekinie, gdzie wojsko krwawo stłumiło prodemokratyczne protesty, co doprowadziło do dyplomatycznej izolacji Pekinu. Jiangowi udało się jednak poprawić relacje z Zachodem. Pod jego rządami Chiny przejęły od Wielkiej Brytanii władzę nad Hongkongiem w 1997 roku i weszły do Światowej Organizacji Handlu w 2001 roku.
Rok później Jiang ustąpił ze stanowiska i przekazał władzę swojemu następcy Hu Jintao. Funkcję przewodniczącego ChRL sprawował w latach 1993-2003.(PAP)
anb/ akl/