Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Powiaty mają wątpliwości, czy dodatek wychowawczy należy się na małoletnich podlegających przepisom o pomocy społecznej.
/>
Od przyszłego miesiąca wnioski o przyznanie 500 zł będą mogli składać nie tylko rodzice wychowujący swoje dzieci, lecz także osoby, które sprawują pieczę zastępczą nad małoletnimi. Dla nich świadczenia będą wypłacać powiaty, które wskazują, że wprawdzie w ich przypadku przyznawanie pomocy finansowej nie będzie tak skomplikowane jak w przypadku gmin, to jednak niektóre przepisy z tym związane nie są precyzyjne i jasne.
Stare i nowe zasady
Znowelizowana ustawa z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 332 ze zm.) przewiduje, że dodatek wychowawczy będzie przysługiwał na każde dziecko przebywające w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego do ukończenia przez nie 18 lat. Natomiast kiedy w 2012 r. wchodziła w życie, to zgodnie z jej art. 226 ust. 5 rodziny mogły zdecydować się, czy chcą funkcjonować na jej podstawie, czy dalej podlegać pod ustawę o pomocy społecznej. Niektóre z nich wybrały to drugie rozwiązanie (było to dla nich korzystniejsze finansowo) i teraz powstała wątpliwość, czy im również 500 zł powinno być wypłacane.
– Nie wynika to wprost z nowych przepisów. Dodawany do art. 80 ustawy o pieczy ust. 1a określa, że 500 zł przysługuje do podstawowego świadczenia dla rodzin zastępczych na pokrycie kosztów utrzymania małoletniego, wymienionego w ust. 1. Rodziny, które zostały na starych zasadach, nie otrzymują zaś wsparcia na jego podstawie, a treść art. 226 nie została zmieniona – stwierdza Rafał Walter, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Inowrocławiu.
Jednak jak wyjaśnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nowa forma wsparcia przysługuje na każde dziecko bez względu na to, według której ustawy opiekunowie otrzymują wsparcie. Zwraca też uwagę, że dodatek wychowawczy jest całkowicie finansowany z budżetu państwa. W konsekwencji gminy i powiaty, które dzielą się kosztami świadczeń, nie będą ponosiły żadnych wydatków na jego wypłatę.
– Z kolei rodzice biologiczni, którzy są zobowiązani do pokrycia opłaty za pobyt ich dziecka w pieczy do wysokości wypłaconych na niego świadczeń, nie będą musieli zwracać 500 zł dodatku wychowawczego – zapewnia Anna Gołębska, dyrektor PCPR w Zielonej Górze.
Ewa Cadoux z Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie zwraca uwagę, że nowe przepisy powiązały kwotę dodatku bezpośrednio z uzyskiwaniem świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
– Mogą się zdarzyć sytuacje, gdy rodziny zastępcze, które z różnych względów nie decydują się na występowanie o pomoc finansową, będą chciały ubiegać się tylko o 500 zł. Literalna wykładnia przepisów wskazuje, że uzyskanie dodatku jako samodzielnej formy wsparcia nie będzie możliwe – dodaje.
Odrębne wnioski
Inną kwestią, nad którą zastanawiają się powiaty, jest to, czy rodzina zastępcza powinna składać jeden wniosek na wszystkie dzieci, którymi się zajmuje, czy na każdego małoletniego odrębnie.
– Skoro dodatek jest przyznawany na dziecko, to formularz powinien być wypełniany oddzielnie na każdego podopiecznego – wyjaśnia Mirosław Sobkowiak, dyrektor PCPR w Gostyniu.
Elżbieta Zbonikowska-Goździewicz, dyrektor PCPR w Bełchatowie, dodaje, że takie rozwiązanie jest właściwsze również z tego powodu, że w rodzinach zastępczych przebywają dzieci w różnym wieku i w różnym czasie osiągają pełnoletniość. Wydawanie jednej decyzji wymagałoby jej zmiany za każdym razem, gdy takie zdarzenie nastąpi.
Zdaniem Ewy Cadoux od strony prawnej problematyczne będzie też stosowanie art. 115 ust. 2a, który reguluje zasady wypłacania dodatku dla dyrektorów placówek typu rodzinnego. Wskazuje, że będzie im przysługiwać do zryczałtowanej kwoty, jaką otrzymują na utrzymanie dzieci, i powinny być stosowane do niego odpowiednio przepisy dotyczące dodatku wychowawczego. Tyle tylko, że wspomniany ryczałt nie jest przyznawany na drodze decyzji. – Część powiatów będzie pewnie stosowała pisma i to na ich podstawie będzie wypłacać dodatek. Pozostałe będą wydawać normalne decyzje dla kierowników placówek – podkreśla.
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 1 kwietnia 2016 r.
