Od dłuższego czasu zastanawiam się nad założeniem małego domu pomocy społecznej (DPS) dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Wiąże się to jednak z koniecznością ponoszenia dość wysokich kosztów, nie tylko przy otwieraniu placówki, ale też w trakcie jej funkcjonowania. Czy gmina będzie kierować do mnie podopiecznych i częściowo pokrywać koszty ich pobytu w mojej placówce – pyta pani Laura
Domy pomocy społecznej (DPS) są placówkami dla osób, które z powodu wieku, niepełnosprawności lub choroby wymagają całodobowej opieki. Większość z nich zakładają i prowadzą gminy oraz powiaty. Przepisy dopuszczają jednak możliwość funkcjonowania niepublicznych placówek. Zgodnie z nimi DPS mogą być tworzone przez Kościół katolicki, inne kościoły i związki wyznaniowe, organizacje społeczne, fundacje i stowarzyszenia, inne osoby prawne oraz osoby fizyczne. Takie niepubliczne placówki mogą działać na dwóch zasadach, a mianowicie na zlecenie samorządu lub w formie działalności gospodarczej.
W pierwszym przypadku jednostka samorządu może powierzyć prowadzenie DPS podmiotowi zewnętrznemu i przyznać mu dofinansowanie. W tym celu powiat (lub gmina) powinien ogłosić otwarty konkurs ofert. Udział mogą w nim wziąć organizacje pozarządowe i podmioty wskazane w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.), na podstawie której jest on organizowany. W treści ogłoszenia o konkursie powinny znaleźć się informację m.in. o wysokości dotacji, zasadach jej udzielania oraz trybie i kryteriach wyboru ofert.
Jeżeli niepubliczny DPS zostanie wybrany przez samorząd, będą do niego miały zastosowanie te same przepisy związane z procedurą kierowania i umieszczania osób, które obowiązują w placówkach bezpośrednio prowadzonych przez powiat lub gminę. To samo dotyczy zasad ustalania średniego miesięcznego kosztu utrzymania domu oraz wysokości odpłatności za pobyt. To oznacza, że gmina, z której terenu senior jest przez nią kierowany do DPS, ma obowiązek dofinansowania kosztów jego pobytu, o ile on sam i jego rodzina nie mogą wnieść całej kwoty opłaty (lub są z tego zwolnieni). Zlecenie prowadzenia DPS jest jednak samodzielną i dobrowolną decyzją samorządu. Mają one bowiem możliwość, a nie obowiązek ogłaszania konkursu na powierzanie realizacji danego zadania.
Jeśli powiat (lub gmina) nie skorzysta z takiej możliwości, niepubliczny DPS można prowadzić w ramach działalności gospodarczej. Tyle tylko, że do placówek niedziałających na zlecenie gmina, na terenie której mieszka senior, nie wydaje decyzji o skierowaniu. Nie będzie też współfinansować jego pobytu w placówce. To oznacza, że DPS będzie świadczył usługi całodobowej opieki na przyjętych przez siebie zasadach i na podstawie umowy cywilnoprawnej podpisywanej ze starszą osobą lub jej rodziną. Przedsiębiorca musi się więc liczyć z koniecznością podejmowania samodzielnych działań zachęcających do korzystania z usług opieki i nie wszystkie miejsca może mieć zapełnione.
PFRON dofinansuje utrzymanie psa przewodnika

Zobacz również
Przepisy dopuszczają jeden wyjątek, gdy możliwe jest kierowanie przez gminę osób do niepublicznego DPS działającego bez zlecenia. Staje się tak w sytuacji, gdy nie ma wolnych miejsc w placówkach prowadzonych bezpośrednio przez samorząd lub przez podmioty, które zostały wybrane w konkursie. W takich przypadkach gmina współfinansuje koszty pobytu starszej seniora, a wysokość opłaty powinna być wskazywana w umowie zawieranej przez gminę z podmiotem prowadzącym dom.
Formalności, jakich trzeba dopełnić, by uruchomić DPS
Przedsiębiorca, który chce otworzyć niepubliczny dom pomocy, musi uzyskać zezwolenie wojewody. Zostanie ono wydane, jeżeli spełnia wymogi wskazane w przepisach, zwłaszcza te dotyczące opieki i warunków lokalowych. Musi też złożyć wniosek. Powinien on zawierać nazwę podmiotu, jego siedzibę i adres, a jeżeli jest to osoba fizyczna, dodatkowo dane osobowe. Następnie trzeba podać numer w rejestrze przedsiębiorców lub w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo wskazanie dokumentu określającego status prawny. Kolejną informację we wniosku stanowi numer NIP i REGON, nazwa, adres i typ DPS, liczba miejsc, struktura zatrudnienia i zakres usług świadczonych przez poszczególne grupy personelu.
Ponadto do wniosku należy dołączyć kopię dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do nieruchomości, dokumenty potwierdzające spełnianie wymagań określonych odrębnymi przepisami (np. ochrony przeciwpożarowej), regulamin organizacyjny DPS lub jego projekt, informację o sposobie finansowania placówki oraz zaświadczenie lub oświadczenie o niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i ZUS. Konieczne jest też zaświadczenie, że osoba, która będzie kierowała domem, jest zdolna do tego ze względu na stan zdrowia oraz dokument potwierdzający, że nie była karana za przestępstwo umyślne. Zezwolenie jest wydawane na czas nieokreślony po wcześniejszej wizytacji obiektu, w którym będzie prowadzona placówka, przez urzędników wojewody. Po jego uzyskaniu DPS zostanie wpisany do wojewódzkiego rejestru.
Podstawa prawna
Art. 57 i 65 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 165 ze zm.). Art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.).