Od dziś zaczyna obowiązywać ustawa z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U. poz. 567). Na jej podstawie pomoc wynoszącą 520 zł miesięcznie ma odzyskać ok. 117 tys. osób, wobec których Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt K 27/13) orzekł o bezprawności zabrania im świadczenia pielęgnacyjnego i zobowiązał Sejm do przygotowania przepisów przywracających wsparcie.
Przewidują one, że opiekunowie, którzy spełniają warunki do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego w brzmieniu przepisów ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.), obowiązujących do 31 grudnia 2012 r., będą mogli złożyć wniosek w gminie o przyznanie im zasiłku. Będą mieli na to czas przez cztery miesiące, czyli do 15 września. Jak wyjaśnia Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS), aby w danym samorządzie ustawa o zasiłkach dla opiekunów mogła być realizowana przez innych niż wójt, burmistrz lub prezydent miasta pracowników urzędu gminy (miasta), ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej, konieczne jest wydanie przez nich upoważnienia w tej sprawie.
– Na początku nie planowaliśmy jego uzyskania, ponieważ ustawa wprowadzająca zasiłki w sprawach nieuregulowanych odwołuje się wprost do przepisów dotyczących świadczeń rodzinnych, a te również są realizowane na podstawie upoważnienia. Jednak w związku z tym, że MPiPS wydało komunikat podkreślający konieczność jego wydania, jest ono właśnie przygotowywane – mówi Marzena Szuleta, kierownik biura świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta w Kaliszu.
Dodaje, że pozwoli to uniknąć problemów w trakcie kontroli lub w sytuacjach, gdyby chciano podważać legalność wydanych decyzji o przyznaniu zasiłków dla opiekunów.
– Wydanie upoważnienia jest zasadne, ponieważ jest to nowa forma wsparcia, która nie jest wymieniana jako świadczenie rodzinne. Nie jest więc objęta upoważnieniem przyznanym nam obecnie przez prezydenta – uważa Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Nowe przepisy zobowiązują gminy do wypłacenia opiekunom nie tylko bieżącego, ale też zaległego wsparcia. Ma ono przysługiwać za okres od 1 lipca 2013 r., bo to od tego dnia zostali oni pozbawieni świadczenia pielęgnacyjnego, do dnia poprzedzającego wejście w życie ustawy z 4 kwietnia 2014 r. Dodatkowo zaległa pomoc ma być powiększona o ustawowe odsetki, które mają być naliczane do dnia, od którego będą obowiązywać nowe przepisy.
Niektóre gminy miały jednak wątpliwości, czy rekompensata powinna być obliczana dla każdego miesiąca odrębnie, czy łącznie dla całego okresu pozbawienia wsparcia. Resort pracy tłumaczy, że z opóźnieniem w wypłacie świadczenia pielęgnacyjnego, a jego formą jest zasiłek dla opiekuna, mamy do czynienia od pierwszego dnia następnego miesiąca. Dlatego od niego należy naliczyć ustawowe odsetki od kwoty zasiłku dla opiekuna wypłacanego za dany miesiąc. To oznacza, że w przypadku świadczenia za lipiec 2013 r. rekompensata powinna być naliczana od 1 sierpnia 2013 r. do 15 maja tego roku. Taka sama procedura będzie stosowana w stosunku do każdego z kolejnych miesięcy obejmujących okres zaległej pomocy.
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 15 maja 2014 r.