17 proc. wyborców w wieku od 18 do 24 lat gotowych brać udział w ewentualnych wyborach parlamentarnych w 2021 r. poparłoby Polskę 2050; po 14 proc. - Lewicę i Konfederację, 13 proc. - KO; a 8 proc. - PiS - wynika z sondażu CBOS. 2 proc. młodych głosowałoby na Kukiz'15, a 1 proc. - na PSL.
26 proc. badanych wybrało odpowiedź "trudno powiedzieć"; 5 proc. odmówiło odpowiedzi.
CBOS w sondażu zbadał preferencje partyjne i frekwencję wyborczą wśród respondentów już uprawnionych do głosowania, mających od 18 do 24 lat. W badaniu CBOS używa zarówno danych z ostatnich dwóch dekad, jak i z 2021 r.
Zauważono, że choć w ostatnich dwóch dekadach młodzi Polacy zarówno faktycznie, jak i deklaratywnie na ogół rzadziej byli skłonni do uczestniczenia w wyborach parlamentarnych, stan ten uległ zmianie po roku 2020, kiedy chęć uczestniczenia w demokratycznej procedurze wyłaniania posłów i senatorów rosła szybciej wśród młodych osób niż wśród ogółu wyborców. Między 2019 a 2020 r. frekwencja deklarowana przez najmłodszych głosujących wzrosła o 10 punktów procentowych (z 67 do 77 proc.), podczas gdy wśród ogółu wyborców - o 3 punkty (z 76 do 79 proc).
"Rok 2021 przyniósł dalszą, niebywałą mobilizację polityczną młodego pokolenia: średnia deklarowana frekwencja wyborcza od stycznia do września 2021 r. okazała się wyższa wśród młodych niż wśród ogółu respondentów (odpowiednio 75,66 wobec 74,55 proc). Szczególnie uwidoczniło się to na początku roku, w okresie od stycznia do marca 2021 – w tym czasie chęć udziału w wyborach była wśród młodych wyższa od przeciętnej o 4–5 punktów procentowych. W kolejnych miesiącach ta mobilizacja młodych nieco się obniżyła, by we wrześniu ponownie wzrosnąć" - podał CBOS. Jak zaznaczono, wówczas deklarowana frekwencja wśród młodych wyniosła 83 proc., a wśród ogółu – 77 proc.
CBOS podkreśla, że tym, co obecnie odróżnia młodych wyborców od pozostałych, jest zdecydowanie mniejsze poparcie dla partii rządzącej – PiS i częstsze sympatie wobec Lewicy oraz Konfederacji, a także minimalnie częstsza niż przeciętnie chęć głosowania na Polskę 2050 Szymona Hołowni.
Według CBOS wysoki poziom mobilizacji politycznej w 2021 roku i chęć udziału w wyborach nie oznaczają jednak, że wszyscy młodzi ludzie wybierający się na głosowanie mają jasno sprecyzowane sympatie partyjne. Zauważa, że duża część młodych Polaków - średnio 25,8 proc. wobec 18,3 proc. wśród ogółu badanych - nie wie na kogo głosować, albo powstrzymuje się od jednoznacznych deklaracji w tej kwestii.
"Jak wyglądałby skład parlamentu, gdyby w 2021 roku decydowali o tym tylko najmłodsi wyborcy, osoby w wieku od 18 do 24 lat? Przede wszystkim trzeba zauważyć, że nie byłby to układ dwubiegunowy. Preferencje partyjne młodych osób są znacznie bardziej zróżnicowane, niż obserwujemy to wśród ogółu zdeklarowanych uczestników wyborów. Biorąc pod uwagę średnie deklaracje z 9 miesięcy 2021 roku można stwierdzić, że młodzi ludzie relatywnie najczęściej opowiadali się za Polską 2050 Szymona Hołowni (17 proc.), ale tylko nieco mniej zwolenników miała wśród nich Lewica (14 proc.) oraz Konfederacja WiN (14 proc.), a także KO (13 proc)" - podaje CBOS.
Jak zaznaczono, najmniej sympatyków ma w tej grupie wiekowej PiS - 8 proc., czyli ponad czterokrotnie mniej niż w ogóle badanych, podczas gdy średnie poparcie dla dwóch głównych ugrupowań opozycyjnych – KO oraz Polski 2050 wśród młodych jest zbliżone do tego wśród ogółu badanych.
"Natomiast Lewica oraz Konfederacja WiN to ugrupowania, które można określić jako ugrupowania młodych – średnie poparcie dla tych partii czy bloków partii jest w skali ośmiu miesięcy 2021 roku ponad trzykrotnie większe niż w grupie badanych powyżej 24 roku życia" - wskazuje CBOS. Jeśli chodzi o PSL ma ono mniej zwolenników wśród młodych wyborców niż wśród ogółu, natomiast Kukiz’15 cieszy się minimalnie większym poparciem młodych respondentów.
Według CBOS chęć głosowania na Lewicę znacznie częściej deklarują młode kobiety (18 proc.) niż młodzi mężczyźni (10 proc). Deklaracje poparcia tego bloku w wyborach są wśród młodych osób tym częstsze, im większa jest zamieszkiwana przez nich miejscowość. Poparcie dla tego bloku idzie w parze przede wszystkim z lewicowymi przekonaniami politycznymi, a także z nieuczestniczeniem w praktykach religijnych.
Jak zaznaczono, Konfederacja to przede wszystkim wybór młodych mężczyzn: ugrupowanie to popiera 22 proc. mężczyzn między 18 a 24 rokiem życia i 4 proc. młodych kobiet. Z deklaracji ankietowanych wynika, że jest to najważniejsza partia młodych prawicowców. Na to ugrupowanie gotowe jest głosować 39 proc. zwolenników prawicy w wieku między 18 a 24 rokiem życia. Sympatiom dla tej formacji wyraźnie sprzyjają również częste praktyki religijne i – w już niezbyt dużym stopniu – zamieszkiwanie w miastach, choć nie tych największych.
Na Polskę 2050 znacznie częściej gotowe są głosować młode kobiety niż młodzi mężczyźni (odpowiednio 21 i 14 proc.). Poparciu dla tej partii wśród młodych, podobnie jak wśród ogółu społeczeństwa wyraźnie sprzyja wyższe wykształcenie, zamieszkanie w wielkich aglomeracjach, centrowe (24 proc.) lub lewicowe (18 proc.) poglądy polityczne.
"Młody elektorat Koalicji Obywatelskiej okazuje się znacznie słabiej zróżnicowany w zależności od płci – podobnie często na KO skłonne są głosować młode kobiety (12 proc.), jak i młodzi mężczyźni (14 proc.)" - podaje CBOS. Jak zaznaczono poparcie dla KO wśród młodych rośnie wraz z wykształceniem, ale "zależności te nie są jednak silne". Częściej na to ugrupowanie chcą głosować młodzi z największych aglomeracji, niż z mniejszych miast i wsi. Głosowanie na KO, w odróżnieniu od Polski 2050, częściej deklarują osoby o lewicowych niż centrowych poglądach politycznych (odpowiednio 18 i 13 proc. w tych grupach).
Znikomym poparciem KO cieszy się wśród sympatyków prawicy (6 proc.). Nieco więcej młodego prawicowego elektoratu (12 proc.) notuje się wśród sympatyków Polski 2050.
Na PiS i stowarzyszone z nim ugrupowania minimalnie częściej chciały głosować kobiety niż mężczyźni, a także osoby zamieszkałe na wsi. "Jednak głównym czynnikiem warunkującym sympatie dla rządzącej formacji jest wśród najmłodszych wyborców uczestnictwo w praktykach religijnych. 37 proc. młodych ludzi biorących udział w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu deklaruje poparcie dla rządzącej formacji" - podkreśla CBOS.
"Mniejsze znaczenie w tym względzie mają poglądy polityczne; tylko 18 proc. młodych deklarujących prawicowe poglądy polityczne chce głosować na PiS" - zaznaczono
"W każdym razie, jeśli o składzie parlamentu już teraz decydowaliby najmłodsi wyborcy (w wieku 18-24 lata), którzy chcą głosować i wiedzą, kogo poprą, wówczas problemem nie byłaby dwubiegunowość naszej sceny (...), ale wyłonienie trwałej większości parlamentarnej. Najwięcej głosów wśród młodych – Polska 2050 – miałaby jedynie niewielką przewagę nad uzyskującymi podobną liczbę głosów Konfederacją, Lewicą i Koalicją Obywatelską" - zauważa CBOS.
Zastrzega, że średnie notowania Polski 2050 z roku 2021 mogą być nieco "na wyrost", bo siła poparcia dla tego ugrupowania znacząco spadła po powrocie do czynnej polityki lidera PO Donalda Tuska - czyli w czerwcu 2021 r.
Jak zaznacza CBOS analizy wykonane na podstawie comiesięcznych badań preferencji partyjnych. Badania „Aktualne Problemy i Wydarzenia” realizowane były od stycznia 2001 do września 2021 roku.