Pracodawca nie ma obowiązku zapewniania pracownikowi specjalistycznego wyposażenia stanowiska pracy – w tym przypadku krzesła rehabilitacyjnego – o ile nie wynika to z zalecenia lekarza medycyny pracy, uzyskanego w wyniku przeprowadzonych badań profilaktycznych lub orzeczenia lekarskiego o niepełnosprawności pracownika.
Organizując stanowisko pracy wyposażone w komputer, pracodawca powinien uwzględnić wymagania określone w przepisach rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zgodnie z par. 4 rozporządzenia pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do tego rozporządzenia.
W pkt 5 tego załącznika zostały określone wymagania, jakie powinno spełniać krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy. Zgodnie z nim powinno ono mieć:
  • dostateczną stabilność przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi;
  • wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów;
  • regulację wysokości siedziska w zakresie 400÷500 mm, licząc od podłogi;
  • regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5o do przodu i 30o do tyłu;
  • wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych;
  • możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360o;
  • podłokietniki.
Warto także przytoczyć orzeczenie Sądu Najwyższego z 12 grudnia 1974 r., sygn. akt II PR 262/74. Sąd stwierdził w nim, że obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i nieszkodliwych dla ich zdrowia warunków pracy obejmuje przestrzeganie nie tylko ogólnie obowiązujących norm w tym zakresie, lecz także indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub z osobniczymi skłonnościami pracownika. Naturalnie nie oznacza to, że pracodawca jest obowiązany do spełniania wszystkich żądań pracowników, nieznajdujących uzasadnienia we wskazaniach medycznych. Wiążącym dla pracodawcy może być jedynie zalecenie lekarza medycyny pracy w zaświadczeniu wydanym po przeprowadzonych badaniach profilaktycznych (wstępnych, okresowych lub kontrolnych), o których mowa w art. 229 kodeksu pracy. Ponadto pracodawca powinien wystąpić do lekarza medycyny pracy o jednoznaczne wskazanie, jakie krzesło powinien zapewnić pracownikowi, bo jego rodzaj powinien być uzależniony od konkretnego schorzenia.
Odrębnym przypadkiem będzie zatrudnienie osoby zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Zgodnie z art. 4 ust. 5 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych pracodawca jest obowiązany przystosować stanowisko pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej. W takim przypadku również warto zasięgnąć porady u lekarza medycyny pracy, bo umożliwi to dobranie optymalnego ze względu na stan zdrowia pracownika wyposażenia jego stanowiska pracy.
W opisywanym przypadku pracodawca nie ma zatem obowiązku zapewniania pracownikowi specjalistycznego fotela. Gdyby jednak pracownik podnosił, że nie jest w stanie dalej świadczyć pracy w dotychczasowych warunkach pracy (korzystając z dotychczasowego fotela), to w takim przypadku pracodawca powinien skierować go na badania profilaktyczne, o których mowa w par. 6 pkt 1 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w k.p., a przy okazji zwrócić się do lekarza medycyny pracy o opinię na temat zasadności zmiany warunków pracy.©℗
Podstawa prawna
•art. 207 par. 2i art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1700)
•art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 437)
•art. 4 ust. 5 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1700)
•par. 4 pkt 5 załącznika do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973)
•par. 6 pkt 1 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w k.p. (Dz.U. nr 69, poz. 332; Dz.U. z 2022 r. poz. 2131)