Taką zmianę do ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 7 z późn. zm.) wprowadziła ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, obowiązująca od stycznia tego roku. Wcześniej przepisy przewidywały dwie sytuacje, w których gmina wszczynała postępowanie wobec niepłacącego na dziecko rodzica. Po pierwsze z urzędu, gdy osoba uprawniona ma przyznane świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego. Po drugie, w przypadku złożenia przez nią wniosku w tej sprawie.
– Może go złożyć rodzic, który nie spełnia warunków przyznania świadczenia, np. z powodu przekroczenia kryterium dochodowego. Musi tylko dołączyć zaświadczenie od komornika potwierdzające bezskuteczność egzekucji alimentów za ostatnie dwa miesiące – mówi Edyta Łukowiec, kierownik sekcji świadczeń alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie we Włocławku.

340,1 tys. dzieci otrzymywało w ubiegłym roku świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego

Do tych dwóch sytuacji dodana została trzecia związana z umieszczeniem dziecka w rodzinie zastępczej oraz domie dziecka. Jak wyjaśnia Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przepis ten powinien być stosowany w przypadku, gdy gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów otrzyma informację, np. od rodzica zastępczego lub pracownika placówki opiekuńczo-wychowawczej, o umieszczeniu u nich dziecka. Jest wtedy zobowiązana do wystąpienia do gminy zamieszkania dłużnika o podjęcie wobec niego działań przewidzianych w przepisach.
Rodzic będzie więc musiał zgodzić się na przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, złożyć oświadczenie majątkowe oraz zgłosić do urzędu pracy, jeżeli przyczyną niepłacenia alimentów jest brak zatrudnienia. Będzie mu też grozić złożenie wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy, ściganie przez prokuraturę oraz wpisanie na czarną listę dłużników.
Resort pracy dodaje też, że podejmowanie tych działań nie jest konieczne, jeżeli postępowanie wobec niesolidnego rodzica zostało już rozpoczęte przed umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej. Wprawdzie w takiej sytuacji, zgodnie z przepisami ustawy, traci ono prawo do świadczeń z FA, ale gmina kontynuuje postępowanie, aby odzyskać zaległości od dłużnika. Jeżeli okaże się, że zostały one odzyskane, ale rodzic dalej nie płaci bieżących alimentów, nie będzie to zwalniało gminy z podejmowania działań wobec nierzetelnego opiekuna.