Nowa wysokość podstawy służącej do wyliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wynika z ustawy z 13 lutego 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na 2020 r., która została opublikowana 20 lutego (Dz.U. poz. 278). Zgodnie z nią odpis dla pracowników trzeba naliczyć od kwoty bazowej stanowiącej przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2018 r. – 4134,02 zł. Jest to więc kwota wyższa niż dwie kwoty bazowe stosowane w 2019 r. Odpis podstawowy na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy wynosi zatem 1550,26 zł. [tabela]
Tabela. Szczegółowa wysokość
Miesiące w 2020 roku Styczeń–grudzień
Podstawa naliczania odpisów na ZFŚS zł
Odpis podstawowy
Na jednego pracownika 37,5 proc. 1550,26 zł
Na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych 50 proc. 2067,01 zł
Na jednego młodocianego:
w pierwszym roku nauki 5 proc. 206,70
w drugim roku nauki 6 proc. 248,04
w trzecim roku nauki 7 proc. 289,38
Fakultatywne zwiększenia odpisu/funduszu
Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, wysokość odpisu można zwiększyć o 6,25 proc. 258,38
Na każdego emeryta i rencistę objętego opieką socjalną zakładu pracy można zwiększyć fundusz o 6,25 proc. 258,38
Można zwiększyć fundusz o 7,5 proc. na każdą osobę pod warunkiem przeznaczenia całego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego utworzonego przez pracodawcę 310,05
Sposób ustalenia odpisu na fundusz socjalny określa art. 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1352; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 278). Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Sposób obliczania tej ostatniej określa zaś par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. nr 43, poz. 349). Określono w nim, że podstawę naliczania odpisu na fundusz stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny etat). W związku z tym na początku każdego roku ustala się planowaną na dany rok przeciętną liczbę zatrudnionych, którą w końcu roku koryguje do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych w zakładzie w danym roku.
Z kolei w art. 4 ustawy z 13 lutego 2020 r. podano, że przy liczeniu odpisu na fundusz socjalny dla nauczycieli stosuje się kwotę bazową z 1 stycznia 2018 r. – 2752,92 zł. W związku z tym odpis na ZFŚS na jednego nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w 2020 r. wynosi 3028,21 zł (110 proc. kwoty bazowej). Przypomnijmy, że dla nauczycieli odpisu na ZFŚS dokonuje się corocznie w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110 proc. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, obowiązującej od 1 stycznia danego roku. Warto wskazać, że świadczenie urlopowe na takiego nauczyciela, wyniesie 1550,26 zł. Jest ustalane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Wypłaca się je do końca sierpnia br.