Czy emeryt lub rencista może dorabiać?

Emeryci i renciści mają prawo do dalszej pracy mimo pobierania świadczenia od organu rentowego. Zbyt wysokie dochody mogą jednak skutkować obniżeniem wypłacanego świadczenia, a nawet jego zawieszeniem.

Najważniejsze informacje o obowiązujących zasadach wynikają z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z jej przepisami, wysokość przysługującej emerytury lub renty może zostać obniżona czy też zawieszona w przypadku osiągnięcia przez podatnika przychodu powyżej ustalonego progu wpływającego na uprawnienia emerytalno-rentowe.

Jednym z czynników, od których zależy to, ile może dorobić emeryt lub rencista jest wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za poprzedni kwartał. Należy więc na bieżąco śledzić informacje o ustalonych limitach.

W każdym kwartale obowiązują dwa progi:

  • 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – przekroczenie tej kwoty wiąże się ze zmniejszeniem świadczenia,
  • 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – przekroczenie tej kwoty spowoduje zawieszenie wypłacania świadczenia.

Jakich świadczeń dotyczą nowe limity?

Z dniem 1 grudnia 2023 roku, wskutek obwieszczenia Głównego Urzędu Statystycznego, zmianie uległy dotychczas ustalone kwoty.

Limity dotyczą następujących świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych:

  • emerytura,
  • emerytura pomostowa,
  • nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
  • renta z tytułu niezdolności do pracy,
  • renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r., chorobą zawodową,
  • renta inwalidy wojskowego, jeżeli Twoja niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową oraz renta rodzinna po inwalidzie wojskowym,
  • renta rodzinna.

Ile może dorobić emeryt i rencista w 2024 roku?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez GUS, przeciętne wynagrodzenie w III. kwartale 2023 roku wzrosło do kwoty 7.194,95 zł. Spowodowało to wzrost limitów do:

  • 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 5.035,50 zł brutto – przychody powyżej tej kwoty spowodują zmniejszenie emerytury lub renty,
  • 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 9.353,50 zł brutto – przychody powyżej tej kwoty spowodują zawieszenie emerytury lub renty.

Należy pamiętać również o obowiązujących od marca 2023 roku kwotach maksymalnego zmniejszenia. Wysokość limitu zależy od rodzaju pobieranego świadczenia i wynosi odpowiednio:

  • 794,35 zł – w przypadku emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
  • 595,80 zł – w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
  • 675,24 zł – w przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby.

Opisane limity – co do zasady - nie dotyczą emerytów i rencistów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny.

Na jakiej podstawie emeryt i rencista może dorobić?

Emeryt lub rencista może uzyskiwać dodatkowe wynagrodzenie na podstawie:

  • stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy o świadczeniu usług, umowy agencyjnej,
  • umów cywilno-prawnych, czyli umowy o dzieło lub umowy zlecenie,
  • pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpracy przy jej wykonywaniu,
  • pracy nakładczej,
  • pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
  • działalności wykonywanej za granicą,
  • sprawowania mandatu posła i posła do Parlamentu Europejskiego.