Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobom, które przed nabyciem prawa do emerytury nie ze swojej winy utraciły zatrudnienie i mają problem ze znalezieniem nowej pracy. Pierwsza grupa kryteriów, które należy spełnić, jest wspólna dla wszystkich osób. Są to:
  • pobieranie zasiłku dla bezrobotnych przez co najmniej 180 dni,
  • posiadanie aktualnego statusu bezrobotnego,
  • współpraca z urzędem pracy, czyli brak odmowy (bez uzasadnionej przyczyny) przyjęcia zatrudnienia w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Druga grupa to warunki indywidualne, które są uzależnione od tego, z jakiej przyczyny doszło do rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. W zależności od tego na prawo do świadczenia mają wpływ: określony wiek, okres zatrudnienia u pracodawcy, staż uprawniający do emerytury.
Sprawę, na kanwie której powstało zagadnienie prawne, które trafiło do Sądu Najwyższego, rozpoznawał Sąd Apelacyjny w Gdańsku (postanowienie z 22 lutego 2022 r., sygn. akt III AUa 2034/21). Chodziło o to, że zdaniem ZUS ubezpieczony nie spełniał przesłanki 180-dniowego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych (art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych; t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1867). Powód? Mężczyzna miał status bezrobotnego z prawem do zasiłku przez czas przekraczający 180 dni (od 20 lutego 2018 r. do 20 lutego 2019 r.), a następnie znalazł zatrudnienie jako kierowca. Pracodawca nie przedłużył z nim jednak umowy o pracę z powodu spadku obrotów w związku z epidemią. Mężczyzna ponownie zarejestrował się więc w urzędzie pracy jako bezrobotny (już bez prawa do zasiłku). Nie odmówił w tym czasie przyjęcia propozycji zatrudnienia, a następnie wystąpił do ZUS o świadczenie przedemerytalne. Innymi słowy, zrealizował wszystkie przesłanki uprawniające do jego przyznania, ale etapami.
Wniosek o świadczenie przedemerytalne: Rząd wycofuje się z covidowego przepisu
Wniosek o świadczenie przedemerytalne: Rząd wycofuje się z covidowego przepisu

Zobacz również
Sąd Apelacyjny miał wątpliwości, czy wymóg pobierania przez 180 dni zasiłku dla bezrobotnych powinien przypadać wyłącznie tuż po ostatnim zatrudnieniu ubezpieczonego i rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych, czy okres ten może przypadać kiedykolwiek.
Wczoraj Sąd Najwyższy podjął uchwałę w tej sprawie. Uznał, że okres 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie musi przypadać w całości wyłącznie po ostatnim zatrudnieniu ubezpieczonego oraz po rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych. Nie oznacza to jednak całkowitej dowolności.
– Przepis, o którym mowa w pytaniu prawnym, należy interpretować w szerszym kontekście, tj. uwzględniając ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w szczególności jeżeli zachodzą okoliczności określone w jej art. 73 ust. 3 lub ust. 5 – wskazał w ustnych motywach rozstrzygnięcia sędzia sprawozdawca Krzysztof Rączka.
W konsekwencji SN uznał, że nie może być tak, że ubezpieczony kiedyś (w dowolnym czasie) pobierał zasiłek przez wymagany okres, a następnie po paru latach spełnił pozostałe przesłanki do przyznania świadczenia przedemerytalnego. Z drugiej strony, jak wskazał sędzia sprawozdawca, nie jest też konieczne ścisłe trzymanie się sekwencji zdarzeń. – Byłoby to sprzeczne z istotą polityki aktywizacji zawodowej – wskazywał Krzysztof Rączka.
Dlatego, jak podkreślał, wymóg pobierania przez 180 dni zasiłku dla bezrobotnych powinien, co do zasady, przypadać w czasie 365 dni po ostatnim zatrudnieniu ubezpieczonego i rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych. ©℗
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 19 lipca 2022 r., sygn. akt III UZP 3/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia