Lekarz rodzinny ma obowiązek wystawić ofierze przemocy domowej zaświadczenie, które potwierdzi doznane obrażenia. Część z nich wciąż o tym nie wie i nie chce tego robić.
Nowe uprawnienia dla ofiar przemocy rodzinnej miały pomóc im w dochodzeniu swoich praw. Obowiązująca od 1 sierpnia nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie umożliwia m.in. uzyskanie bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego, które potwierdzi stosowanie przemocy w rodzinie.
Wzór tego zaświadczenia jest określony w rozporządzeniu ministra zdrowia z 22 października 2010 r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie (Dz.U. nr 201 poz. 1334). Zgodnie z nim bezpłatne zaświadczenie, które składa się z dziewięciu punktów wypełnianych przez lekarza, może wystawić także lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
– Wielu lekarzy nie wie jednak o tym, że powinni takie zaświadczenia wypełniać, nie mają też druków do tego celu przeznaczonych. O takim uprawnieniu nie wiedzą też ofiary przemocy – mówi Agnieszka Olszewska, prawnik Komitetu Ochrony Praw Dziecka.
Dodaje, że uzyskanie takiego zaświadczenia jest ważne, bo w przypadku gdy pokrzywdzona osoba zdecyduje się na oskarżenie sprawcy przemocy, może je dołączyć do wniosku. Na tej podstawie prokurator może potem złożyć wniosek o przeprowadzenie obdukcji. Dotychczas ofierze przemocy pozostawała tylko obdukcja, ale jej prywatne wykonanie jest płatne i mogą ją wykonać tylko biegli z zakresu medycyny sądowej. Bezpłatna obdukcja jest przeprowadzana tylko na wniosek prokuratora, a czas mijający od momentu doznania przemocy powoduje, że niektóre obrażenia, jak zasinienia, nie są już widoczne.
– Będziemy informować lekarzy, że powinni zwracać uwagę na przypadki stosowania przemocy i proponować wystawienie zaświadczenia – zapewnia dr Lech Panasiuk, lubelski konsultant z zakresu medycyny rodzinnej.
Z kolei Jacek Krajewski, prezes Porozumienia Zielonogórskiego zrzeszającego lekarzy rodzinnych, uważa, że przyjęty w rozporządzeniu wzór zaświadczenia wymaga od nich oceny doznanego uszczerbku na zdrowiu, który powstał w wyniku stosowania przemocy.
– To wymaga posiadania specjalistycznych kwalifikacji, które mają właśnie biegli sądowi, a niekoniecznie lekarze rodzinni – mówi.
Lech Panasiuk dodaje, że w wystawianym zaświadczeniu lekarz na pewno nie określi dokładnego czasu doznanych obrażeń lub narzędzia, którym była zadawana przemoc.
– Ale właśnie na podstawie takiego opisu precyzyjnych ustaleń może dokonać biegły – mówi Agnieszka Olszewska.