Jeżeli będzie wzrastać liczba dzieci kierowanych do opieki zastępczej, gminy będą opłacać ich świadczenia z własnych środków. Ma to je mobilizować do skuteczniejszej pracy z rodzinami.
Organizowanie i finansowanie rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem będzie nowym zadaniem dla gmin. Taką zmianę przewiduje przyjęty wczoraj przez rząd projekt ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ponadto gminy opłacą połowę kosztów pobytu dziecka w pozostałych formach opieki zastępczej, w tym placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Środki na realizację tego nowego obowiązku gminy mają otrzymywać z powiatu. Początkowo resort pracy proponował, aby gminy, kosztem powiatów i budżetu otrzymywały wyższy udział w dochodach z podatku PIT, ale na takie rozwiązanie, które dodatkowo wpływałoby na wysokość subwencji oświatowej, nie zgodziło się Ministerstwo Finansów.
Projekt zakłada więc, że na podstawie umowy między powiatem a gminą ta druga będzie otrzymywać dotację na dzieci z jej terenu znajdujące się w opiece zastępczej. Będzie ona odpowiadać kwocie kosztów ponoszonych przez powiat w roku poprzedzającym wejście w życie ustawy na umieszczenie dziecka w jednej z form opieki zastępczej, z uwzględnieniem warunku, że w przypadku rodzin zawodowych, domów dziecka i rodzinnych domów dziecka gmina będzie ponosić tylko 50 proc. kosztów.
Przy wyliczaniu wysokości dotacji będzie brana pod uwagę liczba dzieci z gminy, która znajdowała się w pieczy zastępczej w dniu wejścia w życie nowej ustawy. Jeżeli więc liczba takich dzieci będzie wzrastać, gmina świadczenia dla nich będzie musiała sfinansować ze swojego budżetu. Wysokość dotacji nie ulegnie też zmianie, gdy mniej dzieci będzie przebywać poza biologiczną rodziną. Ewentualną nadwyżkę środków gmina będzie mogła przeznaczyć na działania profilaktyczne, np. pracę z rodziną.
– Taki przymus finansowy będzie wpływał mobilizująco na gminy, aby prowadziła działania przeciwdziałające kierowaniu zbyt dużej liczby dzieci do opieki zastępczej – mówi Joanna Luberadzka-Gruca, przewodnicząca Koalicji na rzecz rodzinnej opieki zastępczej.
Projekt przewiduje też zatrudnianie w każdej gminie asystentów rodzinnych, oraz koordynatorów pieczy zastępczej w strukturach powiatu, tworzenie rodzin wspierających i pomocowych. Co roku będą też waloryzowane wynagrodzenia rodziców zastępczych i wysokość świadczeń na dzieci. Zmiany dotkną też domy dziecka – od 2015 r. będą w nich umieszczane dzieci, które skończyły 7 lat, a od 2020 r. będą mogły w nich przebywać tylko dzieci powyżej 10 lat. Od tego też roku wszystkie placówki będą przeznaczone dla nie więcej niż 14 wychowanków. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2011 r.