Ten problem został poruszony przez rzecznika praw dziecka Marka Michalaka w wystąpieniu skierowanym do Elżbiety Rafalskiej, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Co do zasady wynoszące 4 tys. zł jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia chorego dziecka przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym oraz faktycznym, którzy dysponują odpowiednim zaświadczeniem lekarskim.
Musi z niego wynikać, że ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalna choroba zagrażająca życiu potomka powstała w prenatalnym okresie rozwoju płodu lub w czasie porodu. Dodatkowo, zgodnie z art. 10 ust. 4 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860 ze zm.), wniosek o jego przyznanie musi być złożony w gminie w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka. Po przekroczeniu tego terminu nie będzie rozpatrywany.
RPD pisze do MRPiPS w sprawie programu "Za życiem"

Zobacz również
W takiej właśnie sytuacji znaleźli się rodzice, którzy zwrócili się o interwencję do rzecznika. Adoptowali ciężko chore dziecko, dla którego lekarz wystawił wymagane zaświadczenie. Jednak w momencie, gdy składali wniosek, dziecko miało już skończony rok. Dlatego też świadczenia nie otrzymali, co ich zdaniem świadczy o nierównym dostępie do wsparcia dla rodziców adopcyjnych.
RPD podziela ich opinię. W piśmie do MRPiPS wskazuje, że jednorazowa zapomoga ma pomóc opiekunom w udźwignięciu ciężaru zwiększonych wydatków, jakie pojawiają się w pierwszym okresie po narodzinach potomka. Takie potrzeby mają również rodzice, którzy decydują się na adopcję. Marek Michalak podkreśla przy tym, że czas trwania procedur związanych z przysposobieniem jest uzależniony od sytuacji prawnej dziecka, a ta często jest skomplikowana. W konsekwencji postępowanie może trwać dłużej niż rok.
Jednocześnie rzecznik zwraca uwagę, że w ustawie „Za życiem” nie ma rozwiązania, które obowiązuje w odniesieniu do rodziców adopcyjnych ubiegających się o becikowe. Przepisy przewidują bowiem, że w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka przysposobionego, może zostać złożony w ciągu 12 miesięcy od dnia jego adoptowania (chociaż nie później niż do ukończenia przez nie 18 lat).

RPD wystąpił więc do MRPiPS o podjęcie działań legislacyjnych, które zlikwidują nierówności w dostępie do świadczenia z programu „Za życiem”