W dniu 3 listopada 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy zmieniającej przepisy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nowelizacja przewiduje m.in. uproszczenie zasad zwrotu nadpłat składki zdrowotnej przez ZUS, racjonalizację kosztów obsługi mikropłatności oraz doprecyzowanie przepisów dotyczących rocznego rozliczenia składki dla przedsiębiorców.

Zmiana zasad zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej – racjonalizacja kosztów obsługi przez ZUS

Projektowana nowelizacja art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 1 pkt 21 projektu ustawy) przewiduje korektę mechanizmu obsługi zwrotów nadpłat wynikających z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej przez przedsiębiorców. Celem zmiany jest ograniczenie kosztów administracyjnych związanych z realizacją przelewów bankowych w przypadkach, gdy kwota nadpłaty nie przekracza dziesięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Rozliczenie groszowych nadpłat składki zdrowotnej – nowe podejście do mikropłatności

Zgodnie z projektowanymi przepisami, nadpłaty w niewielkich kwotach będą rozliczane bezpośrednio na koncie płatnika składek, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. Wprowadzenie tej zmiany ma na celu wyeliminowanie nieproporcjonalnych kosztów obsługi zwrotów, które powstają w wyniku zaokrągleń stosowanych przy obliczaniu należności składkowych.

Automatyczny zwrot nadpłaty po rozliczeniu rocznym – uproszczenie procedury dla przedsiębiorców

Jedną z kluczowych zmian przewidzianych w projekcie jest wprowadzenie automatycznego mechanizmu zwrotu nadpłat składek zdrowotnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie zobowiązany do zwrotu kwot przekraczających dziesięciokrotność kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym z urzędu – po złożeniu przez płatnika składek rocznego rozliczenia.

Natomiast w przypadku, gdy przedsiębiorca nie posiada zarejestrowanego numeru rachunku bankowego, zwrot nastąpi na podstawie wniosku elektronicznego złożonego w systemie ZUS, autoryzowanego podpisem kwalifikowanym, zaufanym lub inną formą elektronicznej identyfikacji.

Rozliczanie drobnych nadpłat składki zdrowotnej – nowe zasady dla przedsiębiorców

Nowelizacja doprecyzowuje również zasady dotyczące drobnych nadpłat. Kwoty nieprzekraczające dziesięciokrotności kosztów upomnienia będą automatycznie rozliczane na koncie płatnika składek do końca roku podatkowego. Rozwiązanie to ma usprawnić obsługę mikropłatności, ograniczyć koszty administracyjne i uprościć procedury dla przedsiębiorców.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Przepisy dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z nowelizacją wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2027 r.

Do końca 2026 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany będzie do dostosowania swojego systemu teleinformatycznego do nowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki, tak aby umożliwić ich pełne wdrożenie od początku kolejnego roku podatkowego.