Dnia 24 czerwca 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Projekt zakłada, że do stażu pracy będą wliczały się między innymi okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług (np. umowa uaktywniająca dla niań opiekujących się dziećmi).
Nowelizacja Kodeksu pracy ma na celu wyrównanie szans w dostępie do niektórych świadczeń pracowniczych, takich jak prawo do dłuższego urlopu czy nagród jubileuszowych, ale też do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. Ustawa ma tym samym zlikwidować nierówności w traktowaniu pracowników ze względu na rodzaj wcześniej podejmowanej przez nich aktywności zawodowej – uzasadnia resort pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami do stażu pracy wliczają się wyłącznie okresy przepracowane na umowie o pracę.
Zmiany w kodeksie pracy. Jakie okresy będą uwzględniane w stażu ?
Jak podało MRPiPS, zgodnie z projektem do okresu zatrudnienia wliczane będą okresy:
- prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności (jednoosobowa działalność, artyści, twórcy, wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej) oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność (np. małżonek pomagający w firmie);
- wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług (np. umowa uaktywniająca niani);
- wykonywania umowy agencyjnej;
- pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych;
- udokumentowany, przebyty za granicą okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej;
- okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe;
- udokumentowanego zatrudnienia przebytego za granicą u pracodawcy zagranicznego.
Dodatkowo projekt przewiduje, że do stażu pracy będą zaliczane niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przewidziane w przepisach szczególnych, które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Dotyczy to np. wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat.
Potwierdzanie stażu pracy. Jakich dokumentów będzie wymagał pracodawca?
Potwierdzanie stażu pracy ma odbywać się poprzez wydawanie zaświadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – dla okresów podlegających ubezpieczeniu społecznemu. W przypadku okresów pracy, które nie były zgłaszane do ZUS oraz okresów innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej za granicą, to pracownik będzie musiał udowodnić ten okres zatrudnienia (np. rachunki, faktury).
Do stażu pracy będzie wliczany cały okres pracy bez względu na wymiar czasu pracy. Jeżeli osoba wykonywała pracę w tym samym czasie na podstawie więcej niż jednego zatrudnienia, to do stażu pracy będzie wliczał się jeden z tych okresów – wynika z projektu nowelizacji kodeksu pracy.
Projektowane zmiany obejmują osoby zatrudnione na umowę o pracę, które wcześniej świadczyły pracę na rzecz obecnego pracodawcy na podstawie, np. umowy zlecenia. Okres pracy na podstawie umowy zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Dzięki temu, osoby te uzyskają uprawnienie do wyższego wymiaru urlopu, zostaną objęte dłuższym okresem wypowiedzenia a także będzie przysługiwała im wyższa odprawa w razie rozwiązania umowy o pracę czy też wyższy dodatek stażowy, jeżeli przepisy zakładowe przewidują taki składnik wynagrodzenia.
Zmiany dotyczą również umów uaktywniających dla niań sprawujących opiekę nad dziećmi (do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia).
Nowe obowiązki pracodawcy od 1 stycznia 2026. Co to oznacza dla pracowników?
Proponowane przepisy ustawy mają obowiązywać od dnia 1 stycznia 2026 r. zmiany nakładają na pracodawców szereg obowiązków m. in. obowiązek ustalenia i wyliczenia stażu pracy poszczególnych pracowników w świetle nowych przepisów a po stronie pracowników obowiązek dostarczenia dokumentów, na podstawie których pracodawcy ustalą nowy staż pracy. Ponadto pracodawcy będą musieli wprowadzić zmiany w przepisach zakładowych oraz zabezpieczyć środki na sfinansowanie nowych rozwiązań. W tym celu ustawodawca wprowadzi odpowiednio długie vacatio legis.
Według zapowiedzi resortu pracy nowe przepisy będą działać wstecz, obejmując również okresy pracy sprzed 1 stycznia 2026 roku.