Nadgodzin na zleceniu nie ma. Chyba że przewiduje to umowa

Umowa zlecenia jest bardzo wygodnym dla firm sposobem zatrudniania, ponieważ zdejmuje z nich wiele obowiązków, jakie nakłada na nich kodeks pracy w odniesieniu do pracowników. Zleceniobiorcy nie trzeba np. udzielać urlopu, wypłacać ekwiwalentu za niewykorzystany urlop oraz wypłacać dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny, a co równie ważne – nie obowiązują go limity godzin nadliczbowych.

Nie ma jednak przeszkód, żeby zleceniodawca przewidział w umowie zwiększoną stawkę wynagrodzenia powyżej pewnego limitu przepracowanych godzin. Do umowy zlecenia stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, a nie kodeksu pracy, więc umowa może być ukształtowana (prawie) dowolnie.

Jak można wypowiedzieć umowę zlecenia?

Umowa zlecenia uregulowana jest w art. 734 i nast. kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego par. 1 przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Tak naprawdę jednak umowy nazywane popularnie umowami zlecenia są umowami o świadczenie usług. Jeśli nie są uregulowane innymi przepisami, to zgodnie z art. 750 k.c. stosuje się do nich odpowiednio przepisy o zleceniu.

Zgodnie z art. 746 par. 1 k.c. zleceniodawca może wypowiedzieć umowę w każdym czasie. Powinien przy tym zapłacić zleceniobiorcy część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Także zleceniobiorca może wypowiedzieć ją w każdym czasie, ale gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. Co ważne, nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Tak stanowią zasady ogólne. Strony mogą jednak przewidzieć okres wypowiedzenia umowy na podobnych zasadach jak ten określony w kodeksie pracy. Nie ma tu jednak narzuconych żadnych ram co do długości wypowiedzenia. Może ono trwać np. tydzień, jak i kilka miesięcy miesięcy.

Zwykłego wypowiedzenia umowy zlecenia nie trzeba uzasadniać. Zleceniodawca może w każdej chwili złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, a zleceniobiorcy nie służy odwołanie do sądu.

Czy zleceniobiorcę obowiązują limitu czasu pracy?

Strony umowy zlecenia (umowy o świadczenie usług) mogą dowolnie określić długość pracy wykonywanej w oparciu o tę umowę. W przypadku umowy o pracę czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. W wielu firmach zleceniobiorcy pracują również w podobnych ramach, ale równie dobrze mogą być one ustalone inaczej.

Zleceniobiorca może pracować więcej niż 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo, za co nie należy mu się dodatkowe wynagrodzenie. Jednak umowa zlecenia może przewidywać, że każda godzina powyżej pewnego limitu będzie opłacana dodatkowo. Zleceniodawca nie musi jednak zawierać w umowie takiego postanowienia i za wszystkie godziny płacić jednakowo.

Taka sama zasada dotyczy pracy w święta i w nocy, które dla pracowników są dodatkowo płatne, a dla zleceniobiorców tylko wtedy, gdy umowa tak stanowi.

Kogo obowiązuje minimalna stawka godzinowa?

Zleceniodawca jest jednak zobowiązany przestrzegać przepisów o stawce minimalnej, o których mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.

Jak wynika z art. 8a ustawy, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie zlecenia (umowy o świadczenie usług) w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej określonej w rozporządzeniu. W 2025 r. wynosi ona 30,50 zł.

Nawet jeśli zleceniodawca wpisałby do umowy niższą stawkę niż minimalna, a zleceniobiorca taką umowę podpisał, to i tak firma zobowiązana byłaby do wypłaty stawki minimalnej. Konieczne byłoby pozwanie zleceniodawcy.

W przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż jeden miesiąc wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu.

W jaki sposób trzeba potwierdzać liczbę przepracowanych godzin?

Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wymaga również, aby w umowie zlecenia (umowy o świadczenie usług) został przewidziany sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeśli strony tego nie zrobią, tak czy inaczej zleceniobiorca musi przedłożyć zleceniodawcy taką informację w dowolnej formie (pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej) przed upływem terminu do wypłaty wynagrodzenia.

Zleceniodawca ma obowiązek przechowywać te dokumenty przez okres trzech lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne.