Czy komornik zabierze prezent z ZFŚS? Świadczenie socjalne nie jest częścią wynagrodzenia. I to wcale nie jest korzystne

Świadczenie socjalne nie jest częścią wynagrodzenia za pracę, choć często przysługuje właśnie pracownikom. Jednak czy to oznacza, że komornik nie może prowadzić z niego egzekucji? Odpowiedź na to pytanie jest istotna nie tylko dla pracowników, ale i dla pracodawców.

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę podlega ustawowym ograniczeniom

Rozpoczyna się grudzień, a wraz z nim okres szczególnych działań. I choć intuicyjnie można w tym momencie pomyśleć o przygotowaniach do świąt, to jednak w przypadku działów kadr i płac oraz księgowości, grudzień wywołuje raczej skojarzenia związane z koniecznością zamknięcia spraw dotyczących dobiegającego końca roku kalendarzowego. Na ten miesiąc w wielu zakładach pracy planowane jest również przekazanie osobom uprawnionym świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. I choć w większości przypadków to cieszy, to jednak bywa i tak, że staje się źródłem wątpliwości. Te rodzą się między innymi w przypadku osób, których wynagrodzenia podlegają egzekucji komorniczej.

Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie, co przekłada się na to, że możliwość prowadzenia z niego egzekucji podlega ograniczeniom. Zgodnie z obowiązującymi przepisami można z niego, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego potrącać tylko należności wymienione w ustawie z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, w tym sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych i na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Dodatkowo potrąceńdokonuje się we wskazanej przez ustawodawcę kolejności, w określonych przez niego granicach, a także przy uwzględnieniu kwot wolnych od potrąceń, które stanowią minimum, które musi trafić do rąk (na konto) pracownika.

Świadczenie socjalne nie jest częścią wynagrodzenia za pracę

W razie egzekucji komorniczej z wynagrodzenia za pracę zajęciu podlegają w szczególności:

• periodyczne wynagrodzenie;
• wynagrodzenia za prace zlecone;
• nagrody i premie przysługujące pracownikowi dłużnikowi za okres jego zatrudnienia;
• związany ze stosunkiem pracy zysk lub udział w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.

Na podstawie takiego wyliczenia trudno jednoznacznie ocenić, czy egzekucja powinna objąć swym zakresem również świadczenie socjalne. Co więcej, udzielając na to pytanie odpowiedzi, specjaliści od wielu już lat prezentują rozbieżne opinie. Najczęściej wskazują jednak, że świadczenia te nie są częścią wynagrodzenia za pracę, mają charakter socjalny i przysługują nie tylko pracownikom. Nie można więc traktować ich jak części wynagrodzenia. To jednak wcale nie oznacza, że interpretacja ta jest korzystna dla pracowników. Przepisy ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dopuszczają bowiem możliwość prowadzenia egzekucji również z innych wierzytelności. Oznacza to, że w sytuacji, gdy komornik dokona zajęcia również na podstawie art. 895 Kodeksu postępowania cywilnego, to również świadczenie przyznane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zostanie zajęte, a co więcej, nie będzie ono podlegało ochronie przewidzianej dla wynagrodzenia za pracę, co oznacza, że zostanie zajęte w całości.

Podstawa prawna
art. 881, art. 882, art. 895 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568)