Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy wypłacane są przez pracodawcę i ZUS. Kiedy chorobowe wypłaca pracodawca, a kiedy ZUS? Jakie są terminy wypłaty?
Chorobowe – kiedy jest wypłacane?
Chorobowe to świadczenie z ZUS wypłacane w przypadku choroby osoby ubezpieczonej, która odprowadza składki na ubezpieczenie chorobowe. Aby je uzyskać, potrzebne jest zwolnienie lekarskie. Aktualnie jest to elektroniczne zwolnienie lekarskie czyli eZLA, dawniej było to L4. W niektórych sytuacjach opłacanie składki chorobowej jest dobrowolne. Jednak zatrudnienie w ramach stosunku pracy wymaga obowiązkowego odprowadzania składek na ubezpieczenie chorobowe.
Ubezpieczenie obowiązkowe wymaga upływu 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, aby możliwa była jego wypłata. Ubezpieczenie dobrowolne uprawnia do wypłaty pierwszego chorobowego dopiero po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Czasami nie ma konieczności czekania, a więc zasiłek może przysługiwać już od chwili ubezpieczenia. Dotyczy to takich sytuacji jak wypadek w drodze lub z pracy.
Kiedy chorobowe wypłaca pracodawca?
Wyróżnia się dwa, podstawowe rodzaje świadczeń chorobowych - wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy. Pierwsze z nich płacone jest przez pracodawcę i przysługuje za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy (w przypadku pracowników 50+ będzie to 14 dni zwolnienia lekarskiego). Natomiast zasiłek płaci ZUS za kolejne dni zwolnienia lekarskiego czyli do 34. dnia. Chorobowe wypłaca się za każdy dzień niezdolności do pracy, również dni wolne od pracy.
W jakim terminie pracodawca wypłaca chorobowe? Chorobowe wypłacane jest przez pracodawcę w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę.
Ile wynosi chorobowe?
Za czas niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną przysługuje prawo do 80% wynagrodzenia (art. 92 § 1 Kodeksu pracy). Czy wynagrodzenie chorobowe może być wyższe niż 80% pensji? Oczywiście. W przepisach wewnątrzzakładowych pracodawca zawsze ma możliwość przewidzieć zasady bardziej korzystne dla pracownika niż przepisy powszechnie obowiązujące.
Co więcej, 100% wynagrodzenie w trakcie zwolnienia lekarskiego przysługuje, gdy niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo w wyniku choroby w czasie ciąży. Wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100% wypłaca się także za czas poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.
33 dni chorobowego płaci pracodawca
Wiemy już, że 33 dni chorobowego płaci pracodawca. Jak liczy się te dni? Czy zwolnienie lekarskie musi trwać ciągle przez 33 dni, czy sumuje się poszczególne zwolnienia lekarskie otrzymywane po przerwach w chorobach? Wszystkie okresy niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym dodaje się do siebie. Nie ma znaczenia przy tym długość przerw pomiędzy poszczególnymi L4 ani zatrudnienie w danym roku u jednego czy kilku pracodawców.
Ważne
Brak składek chorobowych oznacza brak chorobowego w razie niezdolności do pracy.
Kiedy chorobowe wypłaca ZUS?
Pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego w roku płacone są przez pracodawcę w formie wynagrodzenia chorobowego (w przypadku pracowników 50+ będzie to 14 dni w roku). Od 34 dnia niezdolności do pracy wypłatę chorobowego przejmuje ZUS. Płaci je w formie zasiłku chorobowego maksymalnie do 182 dnia zwolnienia lekarskiego w danym roku. Dłużej można pobierać chorobowe tylko w przypadku gruźlicy lub niezdolności do pracy w czasie ciąży – 270 dni. Co w przypadku upływu limitu i trwającej niezdolności do pracy? Można starać się o świadczenie rehabilitacyjne.
Płatnik składek (np. pracodawca) przekazuje do ZUS dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania. Następnie ZUS wypłaca zasiłek chorobowy niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku.
Roszczenie ubezpieczonego o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Jeśli nie jest możliwe zgłoszenie roszczenia z przyczyn niezależnych, termin 6 miesięcy należy liczyć od dnia ustania przeszkody uniemożliwiającej zgłoszenie roszczenia.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, t.j. z dnia 31 lipca 2023 r. (Dz.U. z 2023, poz. 1465)
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. z dnia 18 sierpnia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r., poz. 1732)