Jeden z płatników zwrócił się do ZUS z wnioskiem o wydanie interpretacji w sprawie zakwaterowania pracowników. We wniosku wskazał, że najmuje dom oraz obiekt agroturystyczny, który następnie udostępnia pracownikom do zamieszkania. Kwatery nie są przypisane do konkretnych osób. W celu uproszczenia rozliczeń wnioskodawca planuje wprowadzić częściowo odpłatne świadczenie mieszkaniowe w stałej wysokości miesięcznej potrącane z wynagrodzenia netto pracownika. Pozostała część kosztów najmu (różnica między rzeczywistymi kosztami najmu a kwotą ponoszoną przez pracownika) będzie finansowana przez pracodawcę.

Dopłata do zakwaterowania a składki ZUS

Spółka doprecyzowała, że zakwaterowanie zostało zapewnione pracownikowi w związku z zatrudnieniem, pracownik nie miałby możliwości wykonywania pracy bez tego zakwaterowania. Tak też zostało ono zapisane w regulaminie wynagradzania.

Zdaniem wnioskodawcy ma tu zastosowanie par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 315; dalej: rozporządzenie składkowe). Zgodnie z nim nie stanowią podstawy wymiaru składek korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Udostępnienie lokalu musi być oskładkowane

ZUS nie zgodził się z tym stanowiskiem. Zwrócił uwagę, że wartość świadczenia w naturze z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a zasady jej ustalania reguluje par. 3 pkt 3 rozporządzenia składkowego. Zgodnie z nim wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego – w kwotach określonych w rozporządzeniu składkowym.

ZUS stanął na stanowisku, że przepisy rozporządzenia składkowego nie pozwalają na zwolnienie tego świadczenia ze składek na ubezpieczenia społeczne, więc należy je uwzględnić w podstawie wymiaru składek. W sytuacji, gdy dom lub lokal jest udostępniany więcej niż jednej osobie, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powinna być podzielona odpowiednio do liczby pracowników, którym są udostępniane. Zatem stanowisko wnioskodawcy odnośnie do wyłączenia z podstawy wymiaru składek wartości świadczeń z tytułu udostępnienia pracownikom kwater noclegowych po cenie niższej niż cena rynkowa uznać należy za nieprawidłowe.

Zakup po niższej cenie

ZUS wyjaśnił, dlaczego w tym przypadku nie może mieć zastosowania wskazany przez przedsiębiorcę par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. Podkreślił, że aby korzystać ze zwolnienia, możliwość nabycia po niższych cenach towaru lub usługi musi mieć charakter uprawnienia zagwarantowanego w przepisach obowiązujących u pracodawcy. Korzyść nie może każdorazowo wynikać jedynie z decyzji pracodawcy bądź zobowiązania nałożonego przez pracodawcę na pracownika. Częściowa odpłatność ma polegać na partycypowaniu pracownika w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Natomiast w przedstawionej sytuacji pracownikowi nie zostało przyznane prawo do skorzystania z kwatery za częściową odpłatnością, ale nałożono obowiązek częściowej odpłatności za korzystanie z niej.

Interpretacja ZUS z 17 września 2025 r., znak DI/100000/43/684/2025