Udział Polski w Prokuraturze Europejskiej ułatwi ściganie zorganizowanych grup przestępczych, w szczególności w zakresie przestępczości związanej z podatkiem VAT - wynika z założeń projektu nowelizacji przepisów wdrażających Prokuraturę Europejską. Szef MS, prokurator generalny Adam Bodnar ocenił, że urząd Prokuratora Europejskiego może zacząć działać w Polsce jeszcze w tym roku.

Projekt, za który w Ministerstwie Sprawiedliwości odpowiada wiceszef resortu Arkadiusz Myrcha, ma dostosować przepisy do rozwiązań unijnych, które umożliwią pełne funkcjonowanie Prokuratury Europejskiej w Polsce.

Nowelizacja przepisów o Policji, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej

Nowelizacja przepisów ma dotyczyć ustaw o Policji, o Straży Granicznej, o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych, o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, a także o Krajowej Administracji Skarbowej.

Udział Polski w Prokuraturze Europejskiej

Udział Polski w Prokuraturze - jak podkreślono w informacji zamieszczonej na stronie KPRM - sprawi, że "ściganie przestępstw na szkodę europejskich, a zatem również polskich, podatników będzie skuteczniejsze".

"Dotychczas polskie organy ścigania współpracowały z Prokuraturą Europejską jedynie na poziomie technicznym, co nie zawsze umożliwiało kompleksowe przeprowadzenie postępowań w złożonych sprawach o wymiarze transgranicznym. Natomiast, wielowątkowe postępowania, które dotyczą złożonych struktur przestępczych, wykorzystujących skomplikowane mechanizmy działania na terenie różnych państw członkowskich i państw trzecich wymagają często koordynacji na poziomie unijnym" - podała kancelaria.

Udział w Prokuraturze Europejskiej ma też ułatwić ściganie zorganizowanych grup przestępczych, w szczególności w zakresie przestępczości m.in. związanej z podatkiem VAT, które działają na terenie wielu państw członkowskich. Ma to wzmocnić pozycję Polski "jako zaufanego partnera innych państw członkowskich w walce z nadużyciami finansowymi na szkodę Unii Europejskiej".

"Przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej usankcjonuje też jej pozycję jako beneficjenta środków finansowych pochodzących z budżetu UE, który w pełni gwarantuje ochronę unijnych interesów finansowych" - dodała kancelaria.

Działania Prokuratury Europejskiej

Podała też, że w samym tylko 2022 r. Prokuratura Europejska prowadziła 1117 postępowań przygotowawczych, w których łączna wartość szacowanych szkód wyniosła 14,1 mld euro (z czego 47 proc. szkód w kwocie 6,7 mld euro miało związek z oszustwami dotyczącymi VAT). 28,2 proc. miało wymiar transgraniczny. Z kolei w trakcie prowadzonych postępowań przygotowawczych zamrożono kwoty wynoszące 359 mln euro, co stanowi siedmiokrotność budżetu Prokuratury Europejskiej na 2022 r.

"Prokuratura Europejska odpowiada za prowadzenie postępowań przygotowawczych oraz wnoszenie i popieranie oskarżeń przeciwko sprawcom przestępstw naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej. Do tej kategorii przestępstw należą przykładowo: transgraniczne oszustwa związane z podatkiem VAT, których łączna wartość szkody wynosi co najmniej 10 milionów euro, korupcja, która szkodzi interesom finansowym Unii Europejskiej, czy sprzeniewierzenie środków finansowych Unii Europejskiej przez urzędnika publicznego" - dodała kancelaria.

KPRM poinformowała też, że planowany termin przyjęcia przez rząd projektu nowelizacji ustaw to trzeci kwartał 2024 r.

Urząd Prokuratora Europejskiego w Polsce

W ubiegłym tygodniu szef MS, prokurator generalny Adam Bodnar ocenił, że urząd Prokuratora Europejskiego może zacząć działać w Polsce jeszcze w tym roku. "Mam nadzieję, że do końca roku uda nam się zoperacjonalizować urząd Prokuratora Europejskiego. Wszystkie kroki formalne zostały podjęte" - podkreślił Bodnar podczas sympozjum naukowego "Konstytucyjna ochrona jedności zarządzania finansami publicznymi".

Prokuratura Europejska - jak przypomniał - zajmuje się nieprawidłowościami w wykorzystywaniu środków europejskich oraz transgranicznym VAT. "Z punktu widzenia absorpcji środków unijnych i nadzoru nad nimi prokurator europejski będzie miał duże znaczenie" - podkreślił minister.

Prokuratura Europejska organem Unii Europejskiej

Prokuratura Europejska, która działa od czerwca 2021 r., jest niezależnym organem Unii Europejskiej odpowiedzialnym za ściganie przestępstw popełnianych na szkodę interesów finansowych Unii Europejskiej. Wszczyna ona śledztwa, wnosi akty oskarżenia i pełni funkcję oskarżyciela publicznego przed sądami państw członkowskich UE. Ściga m.in. oszustwa podatkowe, pranie pieniędzy i korupcję. Obecnie należy do niej 22 z 27 państw członkowskich UE. Polska będzie 23 państwem uczestniczącym w tej instytucji.

Komisja Europejska podjęła decyzję

Decyzję potwierdzającą udział Polski w Prokuraturze Europejskiej Komisja Europejska podjęła 29 lutego (weszła w życie 20 marca). Prokuratura Europejska będzie właściwa do prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, popełnionych w Polsce po 1 czerwca 2021 roku. Prokuratura Europejska, kierowana przez Europejskiego Prokuratora Generalnego, składa się z dwóch poziomów: centrali z siedzibą w Luksemburgu, którą tworzą prokuratorzy europejscy (z każdego państwa członkowskiego wyznacza się jednego prokuratora europejskiego) oraz z poziomu zdecentralizowanego (krajowego), tworzonego przez delegowanych prokuratorów europejskich.

Delegowani prokuratorzy europejscy to prokuratorzy z tego państwa członkowskiego działający w imieniu Prokuratury Europejskiej na terytorium swojego kraju. Oprócz przyznanych im szczególnych uprawnień i statusu, mają oni takie same uprawnienia jak prokuratorzy krajowi.

Polskie organy ścigania współpracują już z Prokuraturą Europejską m.in. w zakresie pomocy prawnej świadczonej sądom i prokuratorom innych państw oraz w realizacji europejskiego nakazu dochodzeniowego i europejskiego nakazu aresztowania.