Minimalny zasiłek 2026. Ile będzie wynosiła najniższa podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego?

W 2026 r. minimalne wynagrodzenie będzie wynosiło 4806 zł brutto miesięcznie, a minimalna stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych 31,40 zł. A to oznacza, że minimalna podstawa zasiłku w 2026 r. będzie wynosiła 4147,10 zł, a więc stawka dzienna zasiłku za każdy dzień choroby (80 proc. z dziennej minimalnej stawki, tj. 138,14 zł) będzie wynosiła nie mniej niż 110,51 zł brutto. W przypadku zasiłku macierzyńskiego kwota ta będzie różna, w zależności od tego, jaka stawka zasiłku danej osobie będzie przysługiwała (100 proc., 81,5 proc. albo 70 proc. z dziennej minimalnej stawki tj. 138,14 zł).

Osoba zatrudniona na pełny etat nie może otrzymywać zasiłku obliczonego od podstawy niższej niż minimalna. W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy minimalna podstawa zasiłku jest proporcjonalnie zmniejszona.

Dla wielu osób oznacza to podwyższenie zasiłku przysługującego w styczniu 2026 r.

Jak oblicza się minimalny zasiłek?

Zasady obliczania zasiłku zostały określone w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). O konieczności podwyższenia podstawy zasiłkowej do minimalnego poziomu stanowi art. 45 tej ustawy. Zgodnie z nim podstawa zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia. Zasada ta ma zastosowanie także do zasiłku opiekuńczego i zasiłku macierzyńskiego.

Równowartość 13,71 proc. wynagrodzenia, które jest odliczane dla celów ustalenia podstawy zasiłkowej, to równowartość składek na ubezpieczenie społeczne, które są potrącane z wynagrodzenia pracownika (część składki emerytalnej i rentowej oraz cała składka chorobowa).

Obliczanie podstawy wymiaru zasiłku - zasady ogólne

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Co ważne, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy. [Przykład 1]

Jak obliczyć zasiłek, gdy pracownik nie przepracował całego miesiąca?

Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Oblicza się zatem hipotetyczne wynagrodzenie, które pracownik otrzymałby, gdyby przepracował cały miesiąc. Sposób obliczeń zależy od tego, jak skonstruowane jest wynagrodzenie pracownika: tylko składniki stałe – hipotetycznym wynagrodzeniem jest kwota składników określona w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy:

• tylko składniki zmienne – hipotetycznym wynagrodzeniem jest wynik następującego działania: wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika w danym miesiącu podzielone przez dni przepracowane i następnie pomnożone przez liczbę dni roboczych zaplanowanych przez pracownika;
• składniki stałe i zmienne – hipotetycznym wynagrodzeniem jest suma składników obliczonych wg wyżej wskazanych reguł.

Jeśli pracownik nie przepracował ani jednego dnia u danego płatnika, a już nabył prawo do zasiłku, hipotetyczne wynagrodzenie oblicza się następująco:

• gdy pracownik ma tylko składniki stałe – przyjmuje się kwoty określone w umowie;
• gdy pracownik ma tylko składniki zmienne – przyjmuje się kwotę zmiennych składników w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłaconą za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy;
• gdy pracownik ma wynagrodzenie mieszane (składniki stałe i zmienne) – przyjmuje się kwoty obliczone wg powyższych reguł.

Usprawiedliwione nieobecności w pracy – jak wpłyną na zasiłek?

Po ustaleniu, z ilu miesięcy należy przyjąć wynagrodzenie do obliczenia zasiłku, należy obliczyć przeciętne miesięczne wynagrodzenie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie łącznego wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.

Jeżeli w tym okresie pracownik miał usprawiedliwione nieobecności, takie jak niezdolność do pracy lub opieka nad członkiem rodziny, w związku z tym jego wynagrodzenie za pracę zostało zmniejszone, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy obliczyć, jakie wynagrodzenie osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc i nie miał nieobecności.

Należy zatem obliczyć hipotetyczne wynagrodzenie pracownika za ten miesiąc, a więc dokonać tzw. uzupełnienia.

Konieczność przeprowadzenia takich obliczeń jest uzależniona od tego, ile dni nieobecności przypadło na dany miesiąc. Oblicza się hipotetyczne wynagrodzenie wyłącznie wtedy, gdy mimo nieobecności pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy, a więc np. minimum 10 z 20 dni roboczych w danym miesiącu.

Jeśli jednak niezdolności było tak dużo, że pracownik nie przepracował nawet połowy miesiąca, taki miesiąc pomija się w obliczeniach podstawy wymiaru zasiłku.

W przypadku pracownika, który przed miesiącem, dla którego oblicza się podstawę wymiaru zasiłku, nie

Jeżeli w okresie, nie przepracował żadnego miesiąca w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące po uzupełnieniu według powyższych zasad.

Zmiana wymiaru czasu pracy – jak wpłynie na zasiłek?

W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach poprzedzających. Nie ma znaczenia zmiana etatu, do której doszło później. [Przykład 2]

Jakich składników wynagrodzenia nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku?

Mimo że „wynagrodzenie” w rozumieniu ustawy zasiłkowej oznacza wszelkie składniki wynagrodzenia oskładkowane składką chorobową, to jednak są składniki, które mimo odprowadzenia od nich składki chorobowej nie wejdą do podstawy wymiaru zasiłku.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia:

• do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku;
• składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu – dotyczy to podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.

Druga zasada dotyczy składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu.

Wliczanie premii i nagród do zasiłku

Nagrody uznaniowe wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku, jeśli rzeczywiście przyznawane są za indywidualne osiągnięcia poszczególnych pracowników.

Premie regulaminowe wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku, jeśli nie przysługują one za okres, za który pracownik otrzymuje zasiłek. Innymi słowy, premia jest wliczona do zasiłku, o ile pracodawca wypłaca mniejsze premie pracownikowi za miesiąc, w którym pracownik pobierał zasiłek np. za okres choroby.

Składniki periodyczne – jak wliczyć je do zasiłku?

Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości 1/12 sumy składników wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Jeżeli powyższe periodyczne składniki wynagrodzenia nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się składniki wypłacone za okres poprzedni.

Przeliczanie podstawy wymiaru zasiłku

Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy.

Minimalny zasiłek 2026 r. – kiedy trzeba go podwyższyć?

Zmiana minimalnej podstawy wymiaru zasiłku wpłynie na konieczność podwyższenia minimalnej podstawy wymiaru w sytuacji, gdy obliczona według powyższych reguł podstawa wymiaru składek jest niższa niż obowiązujące w danym roku minimum. Także wtedy, gdy okres pobierania zasiłku jest nieprzerwany. [Przykład 3]

Zdaniem ZUS do ustalenia, czy należy pracownikowi podwyższyć podstawę wymiaru zasiłku do minimalnego powodu, trzeba wziąć pod uwagę składniki wypłacane pracownikowi obok zasiłku, tj. niepomniejszane za okres zasiłku. Należy zsumować podstawę wymiaru zasiłku wynikającą z wynagrodzenia pracownika oraz ten składnik i dopiero tę sumę podwyższyć do minimalnej podstawy. [Przykład 4]