Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Urlop dla rodziców wcześniaków – zasady ogólne
Urlop dla rodziców wcześniaków to potocznie określony w art. 1802 kodeksu pracy uzupełniający urlop macierzyński. Przysługuje on matce i ojcu (muszą zdecydować, kto chce z niego skorzystać) bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w przypadku przedwczesnego urodzenia się dziecka i jego hospitalizacji, ale także, wbrew popularnej nazwie, gdy dziecko urodziło się o czasie, ale spędziło w szpitalu więcej czasu niż zazwyczaj.
Długość urlopu dla rodziców wcześniaków uzależniona jest od długości hospitalizacji dziecka, tygodni ciąży, w którym się urodziło oraz jego wagi urodzeniowej.
Dziecko urodzone o czasie – na jakich zasadach przyznawany jest urlop dla rodziców wcześniaków
Jak wynika z art. 1802 par. 1 pkt 3 k.p., uzupełniający urlop macierzyński przysługuje także w razie urodzenia dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie.
W takiej sytuacji urlop przysługuje w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego należy uwzględnić okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
Okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.
Jak rodzice mogą uzyskać uzupełniający urlop macierzyński
Uzupełniający urlop macierzyński (urlop dla rodziców wcześniaków) przysługuje jedynie na wniosek złożony przez rodzica, który zamierza z urlopu skorzystać. Wniosek musi być złożony na minimum 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego.
Jeśli zatem z urlopu chce skorzystać ojciec dziecka, musi złożyć wniosek na 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego, z którego korzysta matka dziecka. Na marginesie trzeba dodać, że zasada ta będzie miała zastosowanie, gdy z urlopu macierzyńskiego korzystał ojciec dziecka, co jest możliwe w przypadku rezygnacji z części urlopu przez matkę albo w specyficznych okolicznościach (np. porzucenie dziecka przez matkę).
Do wniosku dołącza się:
- zaświadczenie wydane przez szpital, w którym przebywało dziecko;
- oświadczenie drugiego rodzica o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo (gdy drugi rodzic nie pracuje w oparciu o umowę o pracę) z zasiłku macierzyńskiego za okres równoważny odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Hospitalizacja dziecka urodzonego o czasie – jak obliczyć urlop
Obliczenie długości uzupełniającego urlopu macierzyńskiego może nastręczać trudności, zwłaszcza gdy dziecko ponownie trafiło do szpitala. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśniło, jak obliczać urlop w takiej sytuacji.
Trzeba pamiętać, że gdy dziecko zostaje po porodzie dłużej w szpitalu, okres brany pod uwagę do obliczenia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego liczony jest dopiero od 5. dnia hospitalizacji.[Przykład 1]
Przykład 1
Dłuższa hospitalizacja
Dziecko urodziło się w 40. tygodniu ciąży. Po porodzie pozostało w szpitalu 10 dni. Do obliczenia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego należy uwzględnić 6 dni hospitalizacji (5.-10. dzień). Oznacza to, że rodzice mają prawo do 1 tygodnia urlopu (6 dni ulega zaokrągleniu do pełnego tygodnia).
W przypadku gdy dziecko trafia ponownie do szpitala w okresie 28 dni życia, pobyty w szpitalu należy zsumować, ale z uwzględnieniem zasady, że okres hospitalizacji po porodzie liczony jest dopiero od 5. dnia życia. [Przykład 2]
Przykład 2
Ponowna hospitalizacja
Dziecko urodziło się w 39. tygodniu ciąży. Po porodzie pozostało w szpitalu 6 dni, a ponownie trafiło do szpitala w 20. dniu życia i przebywało tam 7 dni.
Należy zsumować okresy pobytu w szpitalu (5. I 6. dzień hospitalizacji po porodzie oraz 7 dni kolejnej hospitalizacji), co łącznie da 9 dni hospitalizacji. Oznacza, że rodzice nabyli prawo do 2 tygodni uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (9 dni zaokrągla się do 2 tygodni).
Stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 13 sierpnia 2025 r. w sprawie długości trwania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Zgodnie z art. 180² par. 1 pkt 3 Kodeksu pracy, po urodzeniu dziecka po 37. tygodniu ciąży pracownica lub pracownik–ojciec ma prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego po zakończeniu podstawowego urlopu, jeśli dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, z których pierwszy przypadał między 5. a 28. dniem życia. Urlop ten przysługuje w wymiarze tygodnia za każdy tydzień hospitalizacji dziecka między 5. a 8. tygodniem życia. Okresy pobytu dziecka w szpitalu do 8. (lub 15.) tygodnia życia sumuje się, a niepełne tygodnie zaokrągla się w górę.
W związku z tym, jeśli dziecko urodziło się po 37. tygodniu ciąży, przysługiwałby następujący wymiar urlopu:
1) 2 tygodnie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, jeżeli dziecko po porodzie zostało w szpitalu 6 dni, po czym zostało wypisane do domu, a ponownie trafiło do szpitala w 20. dniu życia i przebywało tam 7 dni. W takim przypadku sumujemy dwa dni pobytu w szpitalu w piątym i szóstym dniu po porodzie oraz 7 dni pobytu w szpitalu od dwudziestego dnia życia, przy czym 9 dni podlega zaokrągleniu do dwóch tygodni.
2) 1 tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, jeżeli dziecko tuż po porodzie zostało w szpitalu 10 dni. W takim przypadku przy obliczaniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego uwzględniamy 6 dni pobytu dziecka w szpitalu począwszy od piątego dnia po porodzie, przy czym niepełny tydzień ulega zaokrągleniu w górę do pełnego tygodnia.
Jednocześnie podkreślamy, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie jest organem uprawnionym do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa pracy ani do rozstrzygania konkretnych stanów faktycznych. Takie kompetencje przysługują Państwowej Inspekcji Pracy oraz sądom powszechnym.
Podstawa prawna
art. 180 [2] ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277)
par. 14 rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. poz. 277)
