Przerwa w urlopie macierzyńskim nie wykluczy uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Rodzice nie stracą do niego prawa, jeśli podczas hospitalizacji dziecka matka skorzysta z zasiłku opiekuńczego. Zdaniem resortu pracy jest bowiem możliwe kumulowanie uprawnień rodziców związanych z pobytem dziecka w szpitalu.

Warunki
Możliwy zasiłek opiekuńczy
Z zaświadczeniem dłuższy rodzicielski

Obowiązujące od 19 marca 2025 r. przepisy o uzupełniającym urlopie macierzyńskim uprawniają matkę lub ojca dziecka do nowego urlopu, który musi zostać wykorzystany jednorazowo i bezwzględnie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Artykuł 180² par. 1 kodeksu pracy wskazuje, że „pracownica albo pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego”.

Warunki

Z tego przepisu nie wynika więc, że warunkiem nabycia prawa do nowego urlopu jest fizyczne korzystanie z urlopu macierzyńskiego w trakcie hospitalizacji dziecka. Potwierdziło to Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w swoim stanowisku z 11 marca 2025 r. – stwierdziło, że uprawnienie z art. 181 k.p. i nowy urlop macierzyński to dwa odrębne uprawnienia, a pracownik może skorzystać z obydwu lub tylko z jednego z nich.

Możliwy zasiłek opiekuńczy

Zgodnie z art. 181 k.p. w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie osiem tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala. Możliwe jest więc, że matka po wykorzystaniu ośmiu tygodni urlopu macierzyńskiego skorzysta z zasiłku opiekuńczego w związku z pobytem dziecka w szpitalu, co nie spowoduje utraty prawa do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za taki okres.

Przykład

15 tygodni hospitalizacji

Dziecko urodziło się w 27. tygodniu ciąży z masą urodzeniową 900 g i było hospitalizowane 15 tygodni, a matka przez pierwsze osiem tygodni przebywała na urlopie macierzyńskim, zaś od 9. do 15. tygodnia przerwała urlop macierzyński na siedem tygodni i skorzystała z zasiłku opiekuńczego z ZUS.

W takiej sytuacji po wyjściu dziecka ze szpitala może skorzystać z urlopu macierzyńskiego, wykorzystując jego pozostały wymiar, czyli 12 tygodni. Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim może skorzystać z 15 tygodni urlopu uzupełniającego, który nabyła mimo przerwania urlopu macierzyńskiego. Po urlopie uzupełniającym może skorzystać z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Z zaświadczeniem dłuższy rodzicielski

W praktyce nierzadko będzie się zdarzało, że dzieci urodzone jako wcześniaki będą miały jednocześnie zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, co będzie uprawniało z kolei do wydłużonego urlopu rodzicielskiego. Zaświadczenie to otrzymuje dziecko, jeśli ma stwierdzone ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. W takim przypadku przy jednym dziecku urodzonym przy porodzie wymiar urlopu rodzicielskiego dla obydwojga rodziców wynosi 65 tygodni, a w przypadku bliźniaków i urodzenia się jeszcze większej liczby dzieci przy jednym porodzie będzie to 67 tygodni.

W takim przypadku na takie dziecko można wykorzystać kolejno:

20 tygodni urlopu macierzyńskiego;
do 15 tygodni uzupełniającego urlopu macierzyńskiego;
65 tygodni urlopu rodzicielskiego.

To w sumie 100 tygodni opieki nad dzieckiem z tytułu 2 urlopów. Do tego jeszcze należy doliczyć okres korzystania z zasiłku opiekuńczego w trakcie przerwania urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 181 k.p., co oznacza w sumie możliwość opieki nad dzieckiem przez ponad dwa lata. ©℗

!Nie trzeba przebywać na urlopie macierzyńskim podczas hospitalizacji dziecka, aby móc wystąpić o uzupełniający urlop macierzyński. Trzeba go jednak wykorzystać bezpośrednio po zakończeniu zwykłego urlopu macierzyńskiego.

Stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 11 marca 2025 r. w sprawie możliwości skorzystania z uprawnienia określonego w art. 181 k.p. oraz uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Materiały prasowe

Zgodnie z art. 181 kodeksu pracy w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.

Jednocześnie art. 180² k.p., który wejdzie w życie w dniu 19 marca 2025 r., przewiduje, że pracownica albo pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego – w przypadku urodzenia dziecka:

przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;
po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. We wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego określa się termin zakończenia urlopu macierzyńskiego (art. 186² par. 6 k.p.). Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek.

Zgodnie z par. 7 art. 180² k.p. do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego stosuje się odpowiednio przepisy art. 45 par. 3, art. 47, art. 57 par. 2, art. 163 par. 3, art. 165 pkt 4, art. 166 pkt 4, art. 180 par. 6–17, art. 180¹ par. 2, art. 182 zdanie pierwsze i art. 183¹ par. 1.

Jak wynika z omawianego art. 180² k.p., skorzystanie z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego nie jest uzależnione od wykorzystania przez pracownicę urlopu macierzyńskiego w okresie hospitalizacji dziecka lub od przerwania urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 181 k.p. Należy więc przyjąć, że są to dwa odrębne uprawnienia. W związku z powyższym pracownica–matka dziecka może skorzystać z art. 181 k.p., z art. 180² k.p. lub z obu tych przepisów.

Jednocześnie informujemy, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie jest upoważnione do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa, jak i do analizowania oraz rozstrzygania konkretnych stanów faktycznych powstałych na gruncie ich stosowania. Ministerstwo nie jest także uprawnione do udzielania porad prawnych w zakresie stosowania przepisów prawa pracy, a jego poglądy prawne nie są wiążące zarówno dla stron stosunku pracy, Państwowej Inspekcji Pracy oraz sądów pracy.