Podwyżka płacy minimalnej 2026. Jak zmienią się odprawy, zasiłki i dodatki?

Od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrasta do 4 806 zł brutto. Zmiana ta ma znaczenie nie tylko dla osób otrzymujących najniższą krajową. Wzrost płacy minimalnej automatycznie wpływa na wiele innych świadczeń pracowniczych, limitów odszkodowań oraz podstaw wymiaru składek i zasiłków. Poniżej przedstawiamy najważniejsze konsekwencje tej podwyżki – z punktu widzenia pracowników i pracodawców.

Wyższe odprawy przy zwolnieniach z przyczyn niedotyczących pracownika

Zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy, maksymalna wysokość odprawy przy zwolnieniach grupowych i indywidualnych jest ograniczona do 15-krotności minimalnego wynagrodzenia. Po podwyżce płacy minimalnej w 2026 r. górny limit odprawy wynosi: 72 090 zł brutto.

Oznacza to realny wzrost ochrony finansowej pracowników tracących zatrudnienie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

Odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania

Pracownik, wobec którego doszło do dyskryminacji lub nierównego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo dochodzić odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Od 1 stycznia 2026 r. minimalna kwota takiego odszkodowania wynosi: 4 806 zł brutto. Sąd pracy może oczywiście zasądzić kwotę wyższą, jednak nie może być ona niższa od wskazanego minimum.

Mobbing – minimalna kwota odszkodowania w 2026 r.

Analogiczna zasada obowiązuje w przypadku mobbingu. Pracownik, który doznał mobbingu lub rozwiązał umowę o pracę z tego powodu, ma prawo do odszkodowania w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Po podwyżce płacy minimalnej oznacza to: minimum 4 806 zł brutto odszkodowania. Kwota ta stanowi dolną granicę odpowiedzialności pracodawcy.

Wynagrodzenie za gotowość do pracy i przestój 2026

Jeżeli pracownik pozostaje w gotowości do pracy, lecz nie wykonuje jej z przyczyn dotyczących pracodawcy (np. przestój), przysługuje mu wynagrodzenie:

• wynikające z osobistego zaszeregowania (stawka miesięczna lub godzinowa),
• a jeżeli nie zostało ono wyodrębnione – 60% wynagrodzenia,
• przy czym wypłata nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie, czyli w 2026 r.:

4 806 zł brutto przy pełnym etacie.

Dodatek za pracę w porze nocnej w 2026 r.

Wysokość dodatku nocnego jest bezpośrednio powiązana z płacą minimalną. Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia.

Oznacza to, że w 2026 r. wysokość dodatku będzie się zmieniać w zależności od liczby godzin roboczych w danym miesiącu, ale jego podstawa zawsze będzie liczona od nowej, wyższej płacy minimalnej.

Wysokość dodatków za pracę w nocy w 2026 r.

Zasiłek chorobowy i macierzyński 2026 – wyższa minimalna podstawa

Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego dla pracownika zatrudnionego na pełny etat nie może być niższa niż 86,29% minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Od 1 stycznia 2026 r. oznacza to minimalną podstawę w wysokości 4 147,10 zł. W przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy kwoty te ulegają proporcjonalnemu obniżeniu.

Skutki dla przedsiębiorców – „Mały ZUS” w 2026 r.

Podwyżka płacy minimalnej wpływa także na osoby prowadzące działalność gospodarczą korzystające z tzw. „Małego ZUS-u”. Podstawa wymiaru składek społecznych wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia. W 2026 r. jest to 1 441,80 zł.

Miesięczne składki społeczne od tej podstawy wyniosą łącznie 456,18 zł (dla porównania w roku 2025 - 442,90 zł), w tym:

• składka emerytalna: 281,44 zł,
• składka rentowa: 115,34 zł,
• składka chorobowa: 35,32 zł,
• składka wypadkowa: 24,08 zł.

Podsumowanie – kto odczuje podwyżkę płacy minimalnej w 2026 r.?

Wzrost minimalnego wynagrodzenia do 4 806 zł brutto oznacza nie tylko wyższe pensje dla osób najmniej zarabiających. Zmiana ta automatycznie podnosi limity odpraw, minimalne kwoty odszkodowań, podstawy zasiłków oraz wysokość niektórych dodatków i składek. Dla pracowników to większa ochrona finansowa, a dla pracodawców i przedsiębiorców – konieczność uwzględnienia wyższych kosztów pracy w planowaniu budżetów na 2026 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 2025 poz. 277),

Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2025 poz. 501).