rozwiń ›

Kto jest młodocianym pracownikiem?

Zgodnie z art. 190 § 1 Kodeksu pracy, młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie przekroczyła 18 roku życia.

Warunkiem zatrudnienia młodocianego jest:

  • ukończenie co najmniej szkoły podstawowej,
  • posiadanie orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywanej pracy,
  • zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego lub przy wykonywaniu prac lekkich.

Osób, które nie ukończyły 15 lat, nie można zatrudniać – z wyjątkiem szczególnych sytuacji (np. udziału w działalności artystycznej, sportowej lub reklamowej, po uzyskaniu zgody rodziców i inspektora pracy).

Jakie zasady będą obowiązywać przy zatrudnianiu młodocianych w 2026 roku?

Zatrudnianie młodocianych odbywa się na podstawie umowy o pracę (nie zlecenia), której celem może być:

  1. Przygotowanie zawodowe – nauka zawodu lub przyuczenie do określonej pracy.
  2. Wykonywanie prac lekkich – prostych i bezpiecznych zadań niewymagających wysiłku fizycznego ani kontaktu z niebezpiecznymi substancjami.

Pracodawca zatrudniający młodocianego ma obowiązek:

  • prowadzić ewidencję czasu pracy,
  • zapewnić opiekę i nadzór instruktora praktycznej nauki zawodu,
  • dostosować rodzaj pracy do możliwości psychofizycznych młodocianego,
  • zgłosić umowę do ewidencji prowadzonej przez Okręgowego Inspektora Pracy.

Takie zasady obowiązują obecnie i nie ulegną zmianie w 2026 roku.

Limity godzin pracy młodocianych w 2026 roku

Zasady dotyczące czasu pracy młodocianych są ściśle określone w art. 202 Kodeksu pracy:

  • w okresie nauki — do 6 godzin dziennie,
  • w czasie ferii szkolnych — do 8 godzin dziennie,
  • tygodniowy wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 30 godzin w okresie nauki i 40 godzin w czasie wolnym od szkoły.

Praca młodocianego nie może odbywać się w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych. Między zakończeniem a rozpoczęciem pracy kolejnego dnia musi upłynąć co najmniej 14 godzin nieprzerwanego odpoczynku, a w każdym tygodniu – 48 godzin wolnego, obejmujące co najmniej niedzielę.

Praktyki i staże – alternatywne formy zatrudnienia uczniów

Obecnie dużą popularnością cieszą się również praktyki i staże uczniowskie, które nie stanowią klasycznego zatrudnienia, ale podlegają szczególnym regulacjom — i przewiduje się, że sytuacja ta nie ulegnie zmianie w 2026 roku.

  • Praktyka zawodowa odbywa się w ramach szkoły branżowej lub technikum i służy nauce zawodu. Umowa zawierana jest między szkołą a pracodawcą.
  • Staż uczniowski może być odpłatny lub nieodpłatny, a jego przebieg określa ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
  • Uczniowie pełnoletni mogą odbywać staże na podstawie umów cywilnoprawnych, jednak dla niepełnoletnich stosuje się szczególne ograniczenia dotyczące czasu pracy i warunków BHP.

Wynagrodzenie młodocianych

Wynagrodzenie młodocianych pracowników ustalane jest jako procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2026 r. (zgodnie z rozporządzeniem MEN i MRiPS) wyniesie ono:

  • I rok nauki – co najmniej 8% przeciętnego wynagrodzenia,
  • II rok nauki – co najmniej 9%,
  • III rok nauki – co najmniej 10%.

W przypadku zatrudnienia przy pracach lekkich (np. sezonowych), wysokość wynagrodzenia może być ustalana indywidualnie, jednak nie niższa niż minimalna stawka godzinowa obowiązująca w danym roku.

Jakie przepisy regulują pracę młodocianych?

Zatrudnianie młodocianych i uczniów regulują przede wszystkim:

  • Kodeks pracy (art. 190–206),
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych pracach dozwolonych,
  • Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu.

Podsumowanie

Zatrudnianie młodocianych i uczniów w 2026 roku pozostanie jednym z kluczowych elementów współpracy między szkołami a przedsiębiorstwami. Pracodawcy, którzy zdecydują się na taką współpracę, zyskają nie tylko możliwość kształcenia przyszłych specjalistów, ale też realne wsparcie kadrowe. Dla uczniów to szansa na zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych w bezpiecznych i nadzorowanych warunkach.

FAQ

Jakie przepisy będą regulować pracę młodocianych w 2026 roku?

Zasady zatrudniania młodocianych określa Kodeks pracy (art. 190–206) oraz przepisy wykonawcze dotyczące praktyk zawodowych i prac wzbronionych.

Ile godzin będzie mógł pracować młodociany w 2026 roku?

W trakcie roku szkolnego – maksymalnie 6 godzin dziennie, a w czasie ferii – do 8 godzin dziennie.

Czy można zatrudnić osobę poniżej 15 roku życia?

Nie, chyba że w wyjątkowych przypadkach, np. działalności artystycznej, sportowej lub reklamowej – po uzyskaniu zgody rodziców i inspektora pracy.

Czy młodociany ma prawo do wynagrodzenia?

Tak, nawet w ramach nauki zawodu młodociany otrzymuje wynagrodzenie ustalane procentowo w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia.

Jakie obowiązki ma pracodawca zatrudniający młodocianych?

Pracodawca musi prowadzić ewidencję czasu pracy, zapewnić opiekę instruktora, dostosować zadania do wieku i zdrowia młodocianego oraz przestrzegać limitów czasu pracy i zasad BHP.