Wykonana z masy solnej makieta żydowskiego miasteczka, wystawy dokumentujące opiekę nad żydowskimi cmentarzami i plakaty zachęcające do udziału w "lekcjach tolerancji" to niektóre z prac biorących udział w 6. edycji programu edukacyjnego "Przywróćmy Pamięć".

"Celem programu jest zachęcenie młodzieży do odkrywania znaków obecności społeczności żydowskich w ich miejscowościach i kultywowania pamięci o nich. Projekt skierowany jest przede wszystkim do młodych ludzi z mniejszych miast i miasteczek, gdzie nie ma tak jak w Warszawie synagogi. W wielu tych miejscach, głównie ze wschodniej Polski, Żydzi przed wojną stanowili większość mieszkańców. Dzisiaj ludzie o tym nie pamiętają, nie wiedzą i dzięki naszemu programowi młodzież ma szansę poznania historii społeczności żydowskiej w swoim miejscu zamieszkania" - opowiadała PAP Weronika Litwin z Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, organizującej program.

W tym roku w projekcie wzięło udział 51 szkół z całej Polski. Wśród zrealizowanych przez młodzież prac znalazły się także albumy i projekty multimedialne, a także kalendaria żydowskiej obecności na danym terenie czy nawet widowiska teatralne. "Zależy nam na różnorodności prac, dlatego nie narzucamy młodzieży ich formy czy szczegółowej tematyki. Uczniowie rozmawiają ze starszymi mieszkańcami, przeprowadzają wywiady, odwiedzają archiwa, obejmują opieką cmentarze żydowskie czy wyszukują materialne ślady historii Żydów. Udostępniamy jedynie uczniom i nauczycielom materiały pomagające zrealizować projekt edukacyjny. Program nie jest konkursem, nie ma prac lepszych i gorszych, wszystkie są dla nas ważne i ciekawe" - podkreśliła Litwin.

"Programy takie jak ten uczą wzajemnego zrozumienia, szacunku i tolerancji"

Jak zaznaczyła obecna podczas finału programu pełnomocnik rządu ds. równego traktowania Elżbieta Radziszewska, programy takie jak ten uczą "wzajemnego zrozumienia, szacunku i tolerancji". "Pomagają również doceniać różnorodność oraz uświadamiają jak jak wiele elementów kultury żydowskiej stanowi składnik także naszej tożsamości" - powiedziała Radziszewska, która objęła projekt honorowym patronatem.

"Wasz udział, wasze prace i zaangażowanie są w jakimś sensie przedłużeniem naszego istnienia i przedłużeniem pamięci o tych, których już nie ma. Bez waszego udziału ta pamięć zginie" - mówił podczas uroczystości, która odbyła się w poniedziałek w stołecznej synagodze im. Nożyków, przewodniczący warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, Piotr Kadlcik.

Młodzież i nauczyciele przybyli na finał programu mieli także możliwość wzięcia udziału w spacerze z historykiem z Żydowskiego Instytutu Historycznego Janem Jagielskim po terenie, gdzie podczas wojny znajdowało się w Warszawie getto. Chętni mogli także uczestniczyć w warsztatach alfabetu hebrajskiego oraz tańca żydowskiego zorganizowanych na dziedzińcu synagogi im. Nożyków.