Wspólnik spółki z o.o. Jakie składki musi opłacać?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) wymienia kilka rodzajów aktywności zarobkowej, których podejmowanie uznaje się za wykonywanie pozarolniczej działalności. Jedną z takich aktywności jest pełnienie funkcji wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Taka osoba podlega oskładkowaniu podobnie jak przedsiębiorca, ale nie może korzystać z ulg składkowych.

Szczególna sytuacja dotyczy wspólników spółek z o.o. teoretycznie wieloosobowych, ale gdzie pełnia władzy zarządczej skupia się w ręku jednej osoby. Taka osoba może zostać uznana przez ZUS za wspólnika jednoosobowej spółki i zobowiązana do zapłaty składek.

Jakim ubezpieczeniom podlega wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.?

Wspólnik jednoosobowej spółki podlega ubezpieczeniom społecznym podobnie jak przedsiębiorca.

Podlega zatem obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne. Może, ale nie musi się do niego zgłaszać.

Taki wspólnik obowiązkowo podlega też ubezpieczeniu zdrowotnemu i opłaca z tego tytułu składkę.

Od kiedy wspólnik podlega ubezpieczeniom?

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. podlega ubezpieczeniom od dnia:

• wpisania spółki do krajowego rejestru sądowego albo
• nabycia udziałów w spółce

z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone.

do dnia:

• wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo
• zbycia wszystkich udziałów w spółce.

Jednoosobowa spółka sp. z o.o. – jakie składki na ubezpieczenia społeczne?

Wspólnik opłaca składki od zadeklarowanej kwoty, nie mniejszej niż 60 proc. przeciętnego prognozowanego na dany rok miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli chce, może zadeklarować wyższą podstawę, ale musi pamiętać o dwóch ograniczeniach:

• roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe nie może przekroczyć 30-krotności przeciętnego prognozowanego na dany rok miesięcznego wynagrodzenia;
• miesięczna podstawa wymiaru składki chorobowej nie może przekroczyć 250 proc. przeciętnego prognozowanego na dany rok miesięcznego wynagrodzenia.

Czy wspólnik ma prawo do ulg składkowych?

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. nie ma prawa do ulg składkowych. Nie może skorzystać z ulgi na start - zwolnienia z obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym przez okres sześciu miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.

Nie może również korzystać z:

• preferencyjnych składek (małego ZUS) określonych w art. 18a ustawy systemowej, zgodnie z którym prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą przez pierwsze 24 miesiące od rozpoczęcia prowadzenia działalności albo zakończenia ulgi na start może opłacać składki od niższej kwoty, ale nie mniejszej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia;
• małego ZUS Plus określonego w art. 18c ustawy systemowej, zgodnie z którym prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, który w poprzednim roku kalendarzowym osiągnął przychód nie wyższy niż 120 000 zł, ma prawo ustalić podstawę wymiaru składek w powiązaniu ze swoim dochodem;
• tzw. wakacji składkowych określonych w art. 17a ustawy systemowej, zgodnie z którym prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą może raz w roku zrezygnować z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za dany miesiąc, a składki zostaną za niego sfinansowane przez budżet państwa.

Współpracownik wspólnika jednoosobowej spółki – jakie składki

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. może być zobowiązany także do opłacania zryczałtowanych składek za osobę współpracującą z nim przy prowadzeniu pozarolniczej działalności. Zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy systemowej za osobę współpracującą uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli:

• pozostają z prowadzącymi pozarolniczą działalność we wspólnym gospodarstwie domowym oraz
• współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Jakie świadczenia przysługują wspólnikowi?

Wspólnikowi przysługują świadczenia emerytalne, rentowe oraz wypadkowe, a gdy opłacał składkę chorobową, także świadczenia chorobowe.

Emerytury i renty

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. opłacając składkę emerytalną, nabywa prawa do emerytury w przyszłości obliczoną w oparciu o opłacone składki. W związku z tym, że opłaca składki sam za siebie, do obliczenia jego emerytury zostaną uwzględnione jedynie składki rzeczywiście odprowadzone, a nie tylko należne.

To inaczej niż w przypadku pracowników lub zleceniobiorców, gdzie także składki należne, które nie zostały opłacone przez płatnika, uwzględnia się do emerytury.

Wspólnik może również nabyć prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na zasadach ogólnych.

Świadczenia wypadkowe

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu, co oznacza, że nabywa prawo do świadczeń wypadkowych w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Może więc mieć prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego, jednorazowego odszkodowania oraz renty wypadkowej.

Trzeba jednak pamiętać, że świadczenia wypadkowe nie przysługują w razie wystąpienia w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 1 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Prawo do świadczeń przedawnia się, jeżeli zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu sześciu miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie tych świadczeń z tytułu choroby zawodowej.

Jeśli zadłużenie zostanie uregulowane, ZUS wypłaca świadczenia w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do tych świadczeń, nie później jednak niż w ciągu 60 dni od spłaty całości zadłużenia.

Świadczenie chorobowe

Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego (zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński, świadczenie rehabilitacyjne) przysługują pod warunkiem zgłoszenia się wspólnika do ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy przysługuje jednak dopiero pod warunkiem podlegania ubezpieczeniu chorobowemu przez co najmniej 90 dni. Zasiłek opiekuńczy i macierzyński nie jest obwarowany takim warunkiem, zatem przysługują od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Podobnie jak w przypadku świadczeń wypadkowych, tak i świadczenia z ubezpieczenia chorobowego przysługują pod warunkiem braku zadłużenia składkowego przekraczającego 1 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę - do czasu spłaty całości zadłużenia.

Prawo do świadczeń przedawnia się, jeżeli zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.

Ile wynosi składka zdrowotna dla wspólnika jednoosobowej sp. z o.o.?

Składka dla wspólnika jest ryczałtowa i wynosi 9 proc. podstawy wymiaru, którą stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Składka zdrowotna dla wspólników jednoosobowych spółek z o.o. w 2025 r. wynosi 769,43 zł.

Kilka jednoosobowych spółek z o.o. – jakie składki

Jeśli dana osoba jest wspólnikiem w kilku spółkach jednoosobowych, to składki na ubezpieczenie społeczne opłaca tylko z jednej spółki.

Inaczej jest w przypadku składki zdrowotnej, którą trzeba odprowadzać z tytułu bycia wspólnikiem w każdej jednoosobowej spółce.

Wieloosobowe spółki z o.o.

Wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. nie podlegają ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeśli jednak wspólnik takiej spółki zawarł ze spółką umowę o pracę lub świadczenie usług zarządczych, podlega ubezpieczeniom na zasadach ogólnych. Umowa o świadczenie usług (kontrakt menedżerski) pod względem ubezpieczeniowym uznawana jest za umowę zlecenia i tak właśnie oskładkowana, a więc obowiązkową składką emerytalno-rentową, wypadkową oraz zdrowotną. Składka chorobowa jest dobrowolna,

Wspólnik może również zostać powołany do zarządu. Jeśli pełni funkcję odpłatnie, będzie to skutkowało koniecznością opłacania składki zdrowotnej.

„Prawie” jednoosobowa spółka z o.o. – skutki składkowe

W przypadku gdy w spółce z o.o. widoczna jest wyraźna dominacja jednego wspólnika (np. posiada 99/100 udziałów), ZUS uznaje, że osoba ta podlega ubezpieczeniom jak prowadzący pozarolniczą działalność.

Taką możliwość potwierdza Sąd Najwyższy. W wyroku z 3 lipca 2019 r., II UK 24/18, SN uznał, że wspólnik dwuosobowej spółki z o.o., który posiada część udziałów zapewniającą mu prawo do samodzielnego decydowania o wynikach zgromadzenia wspólników i niemal wyłączne prawo do zysku, oraz który pełni funkcję jednoosobowego zarządu, ma możliwość samodzielnego decydowania o bieżącej działalności spółki, podlega więc ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą.

Zdaniem SN, spółka dwuosobowa, w której jeden ze wspólników zachował 99 na 100 udziałów, ma bowiem pozycję właścicielską tak dalece dominującą, że nie może być własnym pracodawcą. Taka skala większości udziałów (przewagi głosów) oraz sposób jej wykorzystywania nakazuje traktować stosunki pracy w wieloosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na równi ze stosunkami w spółce jednoosobowej. Jedyny (lub "niemal jedyny") wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie powinien uzyskać statusu pracowniczego. W istocie nie zachodzi bowiem przesłanka odpłatności pracy, skoro do przesunięcia majątkowego dochodzi w ramach majątku samego wspólnika.

Uchwała SN w sprawie „prawie” jednoosobowej spółki

Zdarza się jednak, że SN staje na stanowisku przeciwnym i nie pozwala ZUS na zmianę tytułu ubezpieczeniowego. W uchwale z 21 lutego 2024 r., sygn. akt III UZP 8/23, uznał, że wspólnik dwuosobowej spółki z o.o. posiadający 99 proc. udziałów nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako prowadzący pozarolniczą działalność.

SN uznał, że skoro ustawa nie obejmuje ubezpieczeniami społecznymi wspólnika dwuosobowej spółki z o.o., to tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym nie można wykreować w drodze orzecznictwa (wykładni). Ustawa systemowa nie zmienia prawa dotyczącego spółek kapitałowych i odwrotnie. Nie ma zatem znaczenia to, czy status dominującego wspólnika (99/100 udziałów) jest porównywalny w spółce kapitałowej ze statusem wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., gdyż są to odrębne spółki kapitałowe, a ustawa systemowa obowiązkowym ubezpieczeniami społecznymi obejmuje tylko wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., a nie wspólnika dwuosobowej spółki z o.o.