Czy choroba przesuwa rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego?

Ogólne zasady przesuwania urlopu zostały zawarte w art. 165 kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z nim jeśli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.

Z jakich przyczyn urlop trzeba przesunąć?

Przepis wymienia przykładowe przyczyny, dla których trzeba przesunąć urlop (np. choroba), ale nie jest to katalog zamknięty. W przepisie tym mowa o usprawiedliwionych przyczynach. Trzeba się w tym przypadku odwołać do par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Zgodnie z nim przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

Pracodawca może, ale nie musi, usprawiedliwić każdą nieobecność pracownika.

Czy pracownik może wyrazić zgodę na rozpoczęcie urlopu podczas choroby?

Artykuł 165 k.p. jako przykładową przyczynę, z jakiej termin urlopu ulega przesunięciu, wymienia niezdolność do pracy wskutek choroby. Pracodawcy muszą przy tym pamiętać, że choroba wyłącza możliwość korzystania z urlopu zgodnie z jego przeznaczeniem, w związku z czym udzielenie urlopu w okresie niezdolności do pracy jest niedopuszczalne, także wówczas, gdy pracownik wyraził na to zgodę (tak SN np. w wyroku z 10 listopada 1999 r., I PKN 350/99 ).

Czy pracownik po długiej chorobie musi poddać badaniom, aby pójść na urlop?

Może pojawić się wątpliwość, czy można pracownika wysłać na urlop po zakończeniu choroby, która trwała dłużej niż 30 dni. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 229 par. 2 k.p. w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Sąd Najwyższy w wyroku z 20 marca 2008 r., sygn. akt II PK 214/07, stwierdził, że nie jest sprzeczne z przepisami prawa pracy rozpoczęcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po ustaniu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownika, która trwała dłużej niż 30 dni.

SN uznał, że urlop wypoczynkowy polega na czasowym niewykonywaniu pracy na dotychczasowym stanowisku i już tylko z tego powodu nie można przyjąć, że niezbędnym warunkiem rozpoczęcia urlopu jest przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich. Badania te są niezbędne przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, natomiast nieprzeprowadzenie ich przed urlopem nie pozostaje w sprzeczności z istotą urlopu wypoczynkowego.

Czy choroba dziecka przesuwa urlop wypoczynkowy?

Tak, choroba dziecka przesuwa urlop wypoczynkowy, ale nie przerywa już rozpoczętego. Zgodnie z art. 165 k.p. pracodawca musi udzielić urlopu wypoczynkowego w innym terminie, gdy pracownik jest nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych.

Wystawienie przez lekarza zwolnienia lekarskiego stwierdzającego konieczność opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny (np. małżonkiem, rodzicami) jest okolicznością usprawiedliwiającą nieobecność.

Czy urlopy związane z rodzicielstwem przesuną urlop?

Tak, urlopy związane z rodzicielstwem spowodują przesunięcie urlopu. Co prawda art. 165 k.p. wymienia tylko urlop macierzyński, ale jest to tylko wymienienie przykładowe. Za usprawiedliwione nieobecności w pracy należy także uznać okresy:

• uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (tzw. urlop dla rodziców wcześniaków);
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (dal rodziców adopcyjnych i zastępczych);
• urlopu rodzicielskiego;
• urlopu ojcowskiego.

Skorzystanie z tych urlopów, których udzielenia pracodawca nie może odmówić, przesuwa automatycznie urlop wypoczynkowy.

Jakie inne okoliczności spowodują przesunięcie urlopu?

Artykuł 165 k.p. jako przyczyny nakazujące pracodawcy przesunąć urlop wypoczynkowy wskazuje ponadto:

• odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
• powołania na ćwiczenia wojskowe w ramach pasywnej rezerwy, stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo stawienia się do pełnienia służby w aktywnej rezerwie, na czas do 3 miesięcy.