Wakacje składkowe – na czym polega ulga?
Wakacje składkowe to ulga przeznaczona dla przedsiębiorców. Przedsiębiorca ma prawo raz w roku złożyć wniosek o zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne. Składki sfinansuje za niego budżet państwa, a okres ten uznaje się za okres składkowy dla celów ustalenia prawa do emerytury minimalnej.
Zwolnienie obejmuje składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe przedsiębiorcy. Zwolnienie może również dotyczyć składki na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli przedsiębiorca dobrowolnie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku o wakacje składkowe oraz w miesiącu go poprzedzającym.
Wakacje składkowe nie obejmują składki zdrowotnej.
Komu przysługują ulgi w składkach?
Ulgi w składkach przysługują osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą (przedsiębiorcom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą). Nie przysługują współpracownikom przedsiębiorcy, który zgłasza do ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Za współpracownika uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Przedsiębiorca może korzystać z ulg składkowych, ale za swojego współpracownika będzie musiał odprowadzać pełne składki (od podstawy wymiaru nie niższej niż 60 proc. przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia).
Kto nie może skorzystać z wakacji składkowych?
Z wakacji składkowych nie mogą skorzystać:
- twórcy i artyści;
- osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o.,
- wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
- akcjonariusze prostej spółki akcyjnej wnoszący do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;
- komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej;
- osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów oświatowych.
Jakie są warunki do skorzystania z wakacji składkowych?
Z wakacji składkowych może skorzystać przedsiębiorca, który:
- w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych (do tego limitu wlicza się również samego przedsiębiorcę);
- w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro;
- jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;
- w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Wakacje składkowe a ulga na start
Przedsiębiorca, który korzysta z ulgi na start, nie może korzystać z wakacji składkowej, bo i tak nie opłaca składki na ubezpieczenia społeczne.
Przedsiębiorca może nie zgłaszać się do ubezpieczeń społecznych i nie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne przez 6 pierwsze miesięcy kalendarzowe prowadzenia działalności. Musi jednak opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W okresie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Okres ten nie wlicza się do okresu niezbędnego do przyznania emerytury minimalnej lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Nie podlega także ubezpieczeniu chorobowemu, nie ma więc prawa do zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz macierzyńskiego. Przedsiębiorca nie podlega również ubezpieczeniu wypadkowemu, co oznacza, że nie otrzyma świadczeń wypadkowych, gdy ulegnie wypadkowi przy pracy.
Wakacje składkowe a mały ZUS
Przedsiębiorca korzystający z małego ZUS (preferencyjnych składek) może korzystać z wakacji składkowych.
Tzw. mały ZUS to ulga dla początkujących przedsiębiorców. Polega ona na tym, że przedsiębiorca przez 24 miesiące od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej albo zakończenia ulgi na start ma prawo do opłacania składek od podstawy niższej niż standardowa (60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), ale nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
W okresie korzystania z małego ZUS Plus przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu oraz dobrowolnie – chorobowemu. To oznacza, że okres korzystania z tej ulgi zaliczany jest do stażu ubezpieczeniowego potrzebnego do przyznania prawa do emerytury minimalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy.
Przedsiębiorca otrzyma również świadczenia wypadkowe, jeśli ulegnie wypadkowi przy pracy. Jeśli zgłosi się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, będzie miał również prawo do zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz macierzyńskiego.
Wakacje składkowe a mały ZUS Plus
Przedsiębiorca korzystający z małego ZUS Plus może skorzystać z wakacji składkowych.
Mały ZUS Plus to kolejna ulga dla przedsiębiorców. Polega ona na tym, że osoba prowadząca działalność, której roczny przychód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 000 złotych, może opłacać składki powiązane z dochodem, a nie ryczałtowe. Limit 120 000 zł zmniejsza się proporcjonalnie, gdy przedsiębiorca nie prowadził działalności przez cały poprzedni rok kalendarzowy.
Skorzystanie z ulgi pozwala przedsiębiorcy na opłacanie składki od podstawy wymiaru wynoszącej połowę przeciętnego miesięcznego dochodu osiąganego w ubiegłym roku kalendarzu. Jeśli kwota przeciętnego dochodu byłaby niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, podstawa wymiaru ulega zwiększeniu do tej kwoty.
W okresie korzystania z małego ZUS Plus przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu oraz dobrowolnie – chorobowemu. To oznacza, że okres korzystania z tej ulgi zaliczany jest do stażu ubezpieczeniowego potrzebnego do przyznania prawa do emerytury minimalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy.
Przedsiębiorca otrzyma również świadczenia wypadkowe, jeśli ulegnie wypadkowi przy pracy. Jeśli zgłosi się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, będzie miał również prawo do zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz macierzyńskiego.
Podstawa prawna
art. 18 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236 ze zm.)
art. 17a, art. 18-18c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.)