Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Kto może skorzystać z ulgi na start?
Katalog podmiotów, które mogą skorzystać z tzw. ulgi na start, został określony w art. 18 Prawa przedsiębiorców. Zgodnie z przepisem prawo do ulgi przysługuje przedsiębiorcom, którzy:
- są osobami fizycznymi, podejmującymi działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują działalność gospodarczą ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
- nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, na którego rzecz w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie lub w ramach spółdzielczego stosunku pracy i wykonywali czynności, wchodzące w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.
Z grupy przedsiębiorców, uprawnionych do korzystania z ulgi na start zostali zaś wyłączeni ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą, ale podlegają ubezpieczeniu określonemu przez przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Na czym polega ulga na start?
Ulga na start polega na zwolnieniu z obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne, czyli emerytalnych, rentowych i wypadkowych. Jedyne składki, które przedsiębiorca musi opłacać to składka na ubezpieczenie zdrowotne. Możliwe jest przy tym, aby wraz z rejestracją do ZUS do składki zdrowotnej zgłosił on także członków swojej rodziny.
O czym należy pamiętać, decydując się na skorzystanie z ulgi na start? Choć najważniejszym założeniem ustawodawcy, który wprowadzał prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne, było ułatwienie, zwłaszcza początkującym przedsiębiorcom, działalności, to jednak jak podkreślił m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 maja 2023 roku (sygn. akt I USK 164/22) cel ten nie został osiągnięty. Zdaniem sądu i wielu komentatorów, skorzystanie z ulgi na start może bowiem narazić na znacznie większe koszty.
W istocie trzeba bowiem pamiętać, że przez preferencyjny okres przedsiębiorca nie odkłada na emeryturę ani rentę, a co więcej, nie otrzyma także świadczeń w razie choroby lub wypadku. Pozbawiony zostaje również prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Jak długo można korzystać ze zwolnienia z ZUS?
Korzystanie z ulgi na start zostało przez ustawodawcę ograniczone czasowo. Ulga zwalnia z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne przez sześć miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Przy czym, jeżeli przedsiębiorca rozpoczyna działalność w trakcie miesiąca, nie wlicza się tego miesiąca do sześciomiesięcznego okresu korzystania z ulgi. Jeśli zaś działalność rozpoczynana jest pierwszego dnia miesiąca, to miesiąc ten wliczany jest do okresu korzystania ze zwolnienia ze składek.
A co w sytuacji, gdy przedsiębiorca zawiesi działalność w trakcie pierwszych sześciu miesięcy jej prowadzenia? W takim wypadku bieg okresu, podczas którego może on korzystać z ulgi na start, nie zostanie wstrzymany. Tym samym okres zawieszenia będzie się wliczał do okresu uprawniającego do zwolnienia z ubezpieczenia społecznego.
Jak skorzystać z ulgi na start?
Aby skorzystać z ulgi na start, wystarczy, że w ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca zgłosi się do ubezpieczenia zdrowotnego do ZUS. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZZA, który można złożyć podczas rejestracji działalności w CEIDG. Jeśli z jakichś powodów przedsiębiorca nie zdecyduje się na przekazanie zgłoszenia w taki sposób, może także dostarczyć je:
- w formie papierowej do ZUS;
- za pośrednictwem programu Płatnik;
- za pośrednictwem aplikacji e-płatnik.
Warto też pamiętać, że to na tym właśnie etapie przedsiębiorca może do ubezpieczenia zdrowotnego dołączyć członków rodziny, za których nie będzie odprowadzał dodatkowych składek, ale którzy będą korzystać z prawa do świadczeń na podstawie składki przedsiębiorcy.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2023 roku (sygn. akt III USKP 58/22) możliwa jest też korekta zgłoszenia, w razie gdy przedsiębiorca zorientuje się, że mógł skorzystać z ulgi na start, ale błędnie zgłosił się do ubezpieczenia społecznego. Przywrócenie ulgi możliwe jest jednak wyłącznie wtedy, gdy korekta zostanie dokonana przed upływem terminu płatności pierwszej składki na ubezpieczenie społeczne.
Trzeba podkreślić, że z uwagi na fakt, że korzystanie z ulgi na start nie jest obowiązkowe, przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia w każdym momencie przed upływem sześciu miesięcy.
Ile wynosi ZUS przy uldze na start?
Jeśli przedsiębiorca zdecydował się na skorzystanie z ulgi na start, opłaca wyłącznie składkę zdrowotną. Jej wysokość zależy zaś od wybranej przez niego formy opodatkowania. Ile zatem wynosi ZUS przy uldze na start? Jest to:
- 9 proc. podstawy wymiaru składki dla skali podatkowej;
- 4,9 proc. podstawy wymiaru składki dla podatku liniowego;
- 9 proc. zryczałtowanej podstawy wymiaru składki dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
- 9 proc. z 75 proc. minimalnego wynagrodzenia w danym roku dla karty podatkowej.
Jeśli do ubezpieczenia zdrowotnego przedsiębiorca zgłosił także członków rodziny, nie opłaca on z tego tytułu dodatkowych składek, a jedynie swoją.
