Jakie składki ZUS obejmują "wakacje składkowe" i co dokładnie zyskują przedsiębiorcy?

Wakacje składkowe dla przedsiębiorców to realna ulga i czasowe zwolnienie z obowiązku opłacania części świadczeń. Zwolnienie obejmuje jeden, dowolnie wybrany miesiąc w danym roku kalendarzowym i ma na celu odciążenie mikrofirm. W 2025 roku przedsiębiorcy mogą skorzystać z wakacji składkowych za grudzień. Wniosek o ulgę w ZUS należy złożyć najpóźniej do 30 listopada.

Zwolnienie z opłat dotyczy konkretnych rodzajów składek na ubezpieczenia społeczne. Jako przedsiębiorca nie będziesz musiał opłacać następujących zobowiązań:

  • Składki na ubezpieczenia społeczne (obowiązkowe): Obejmuje to pełne zwolnienie ze składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie wypadkowe.
  • Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe: Z tego zwolnienia skorzystasz, jeśli opłacałeś ubezpieczenie chorobowe zarówno w miesiącu złożenia wniosku o wakacje składkowe, jak i w miesiącu go poprzedzającym.
  • Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS): Jeśli Twoja działalność obliguje Cię do odprowadzania składek na te fundusze, one również zostaną objęte wakacjami.

Ważne

Wakacje składkowe nie obejmują składki na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że składka zdrowotna musi być opłacona w normalnym terminie nawet w miesiącu zwolnienia.

Kto może skorzystać z wakacji składkowych ZUS? Warunki dla mikroprzedsiębiorców

Możliwość skorzystania z ulgi w ZUS, czyli wakacji składkowych, jest ściśle określona i skierowana do mikroprzedsiębiorców spełniających poniższe kryteria. Wniosek o zwolnienie może złożyć przedsiębiorca, który:

  • Ma wpis do CEIDG: Musisz być zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
  • Podlegał ubezpieczeniom ZUS przed złożeniem wniosku: W miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o wakacje składkowe, Twoja działalność musiała generować obowiązek ubezpieczeń emerytalnych, rentowych i wypadkowych (mogło to być ubezpieczenie obowiązkowe lub dobrowolne).
  • Zatrudnia maksymalnie 9 osób: Dotyczy to limitu łącznie 10 osób ubezpieczonych (wliczając Ciebie jako przedsiębiorcę). Oznacza to, że przedsiębiorca ubezpieczał siebie i maksymalnie 9 innych osób (w ubezpieczeniu emerytalnym, rentowym, wypadkowym lub zdrowotnym).
  • Spełnia limit przychodowy: W co najmniej jednym roku z ostatnich 2 lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku, Twoje roczne przychody z działalności gospodarczej nie mogły przekroczyć kwoty 2 milionów euro. Warunek ten jest spełniony również, jeśli nie osiągnąłeś żadnego przychodu z działalności w ostatnich 2 latach kalendarzowych.
  • Nie osiągnął limitu pomocy de minimis: Jeśli korzystałeś z pomocy de minimis (np. w formie dotacji, czy innych ulg), jej łączna wartość w okresie 3 ostatnich lat nie mogła przekroczyć 300 tysięcy euro.

Formalności: wniosek o wakacje składkowe ZUS – procedura i wymagany termin

Aby skorzystać z prawa do jednorazowego zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, konieczne jest złożenie formalnego wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Jak złożyć wniosek o wakacje od ZUS i co to oznacza dla przedsiębiorcy?

  • Pokrycie składek i ciągłość ubezpieczenia: Zwolnienie dotyczy jednego, dowolnie wybranego miesiąca w roku. Składki za ten miesiąc są pokrywane bezpośrednio z budżetu państwa, co jest kluczowe, gdyż okres ten wlicza się do stażu ubezpieczeniowego niezbędnego do ustalenia prawa do przyszłej emerytury lub renty.
  • Aktywna działalność gospodarcza: Korzystanie z wakacji składkowych nie obliguje przedsiębiorcy do zawieszania działalności gospodarczej. Można aktywnie prowadzić firmę, świadczyć usługi oraz wystawiać faktury w miesiącu objętym zwolnieniem.
  • Wymagany termin złożenia wniosku RWS: Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek RWS w ZUS wyłącznie w miesiącu poprzedzającym miesiąc objęty wakacjami składkowymi.

Przykład

Jeżeli przedsiębiorca zamierza skorzystać z wakacji składkowych za grudzień 2025 roku, to formalny wniosek RWS musi zostać złożony i zarejestrowany w systemie ZUS w listopadzie 2025 roku.

Ważne

Złożenie dokumentów w terminie innym niż ten bezpośrednio poprzedzający wybrany miesiąc (np. dwa miesiące wcześniej) skutkuje odrzuceniem wniosku bez rozpatrzenia merytorycznego ze względu na niedotrzymanie wymogów formalnych.

  • Wymagana forma elektroniczna: Wniosek o zwolnienie (druk RWS – Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc) składa się wyłącznie drogą elektroniczną za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

Weryfikacja i braki formalne

ZUS przeprowadzi szczegółową weryfikację poprawności złożonych dokumentów i spełnienia kryteriów ustawowych.

W przypadku stwierdzenia błędów lub braków formalnych (np. brak wymaganych informacji lub załączników), organ wezwie przedsiębiorcę do ich uzupełnienia, wyznaczając precyzyjny termin. Brak reakcji i nieusunięcie błędów w wyznaczonym terminie jest równoznaczne z pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.

Odwołanie od decyzji

ZUS może odmówić zwolnienia (ze względu na błędy, braki formalne) lub uwzględnić wniosek tylko w części. Od tej decyzji przysługuje odwołanie za pośrednictwem Oddziału ZUS do sądu.

Jakie dokumenty należy złożyć podczas wakacji składkowych

Wakacje składkowe nie zwalniają przedsiębiorcy z obowiązku złożenia dokumentów rozliczeniowych. Oznacza to, że w przypadku korzystania z wakacji składkowych, należy złożyć do 20. dnia następnego miesiąca następujące dokumenty:

  • ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa:

- 05 14 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

- 05 74 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),

- 05 94 - dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).

  • ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców,
  • ZUS DRA, obejmujące składki z utworzonych raportów RCA,
  • ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli przedsiębiorca nie uzyskał zwolnienia z tej składki.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ) dotyczące wakacji składkowych

Czy płatnik posiadający zadłużenie w ZUS może skorzystać z wakacji składkowych?

Tak, może. Stan rozliczeń, w tym posiadanie zaległości w opłacaniu składek, nie ma wpływu na możliwość skorzystania z ulgi wakacji składkowych.

Czy płatnik musi czekać na pozytywną decyzję (rozstrzygnięcie wniosku RWS), aby złożyć deklaracje rozliczeniowe uwzględniające wakacje składkowe?

Tak, musi. Dopiero po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia wniosku RWS (Rozliczenie Wakacji Składkowych) płatnik jest zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych uwzględniających tę ulgę.

Jak postąpić, jeśli termin złożenia deklaracji rozliczeniowych upływa, a wniosek o wakacje składkowe nie został jeszcze rozstrzygnięty?

W takim przypadku płatnik ma obowiązek złożyć komplet dokumentów rozliczeniowych za dany okres z rozliczeniem składek na dotychczasowych zasadach (tak, jakby nie korzystał z ulgi).

Co należy zrobić po otrzymaniu pozytywnej decyzji o wakacjach składkowych, jeśli wcześniej złożono dokumenty bez ich uwzględnienia?

Po otrzymaniu zwolnienia, płatnik musi złożyć korektę dokumentów rozliczeniowych, w której uwzględni i rozliczy składki w ramach wakacji składkowych.

Na jaki dzień będzie weryfikowany limit osób zgłoszonych do ubezpieczenia?

Limit ubezpieczonych będzie weryfikowany na podstawie stanu zgłoszeń z miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.

Przykład

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu, wniosek musi być złożony w listopadzie. W związku z tym, badanie stanu zgłoszeń do ubezpieczeń dotyczy października.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U.2025.350)