Jest to jednostka redakcyjna tekstu prawnego w postaci zdań w sensie gramatycznym wyróżniona w tekście w postaci artykułu, paragrafu, ustępu, punktu, litery czy też zdania niemającego odrębnego określenia numerycznego. Każda jednostka redakcyjna tekstu prawnego oznaczana jest w ściśle określony sposób.

Konstrukcja

Podstawową jednostką redakcyjną aktów prawnych jest artykuł, który powinien być jednostką jednozdaniową. Artykuł oznacza się skrótem „art.” i dodaje cyfrę arabską, zachowując w tekście ustawy ciągłość numeryczną. Artykuły często dzielą się na ustępy oznaczone cyfrą arabską. Jest tak wtedy, gdy poszczególne zdania wyrażają samodzielne myśli, ale treść żadnego z nich nie jest na tyle istotna, by wydzielić ją w odrębny artykuł. Tak jak artykuł jest podstawową jednostką redakcyjną aktów prawnych, tak paragraf jest podstawową jednostką redakcyjną aktów wykonawczych (czyli rozporządzeń). Paragrafy mogą dzielić się na ustępy, a te na punkty i na litery.

Technika prawodawcza

Przepisy powinny być – zgodnie z zasadami techniki prawodawczej – umieszczane w aktach prawodawczych w określonej kolejności. Najpierw powinny znajdować się przepisy ogólne (ustalające zakres stosunków regulowanych danym aktem), potem szczegółowe (obejmujące przepisy o organach i trybie postępowania w danej dziedzinie spraw), a na końcu przepisy przejściowe.

Przepisy przejściowe i końcowe

Przepisy przejściowe regulują oddziaływanie nowego prawa na stosunki powstałe pod rządami dawnego prawa. Może z nich wynikać, że przez jakiś czas stosowane będą dotychczasowe (często korzystniejsze) rozwiązania prawne albo że przez jakiś czas będą obowiązywały zupełnie inne rozwiązania od obowiązujących dotychczas i przyjętych obecnie. W przepisach przejściowych najczęściej rozstrzyga się o sposobie zakończenia postępowań będących w toku (gdy zmieniają się zasady rządzące postępowaniem np. karnym, cywilnym czy administracyjnym). Przepisy przejściowe służą głównie do rozwiązania problemów związanych ze zmianami w prawie i na takim ukształtowaniu nowych stosunków, aby uwzględnione zostały wszystkie konsekwencje wynikające z dokonanych zmian.

Przepisy końcowe – przepisy dotyczące wygaśnięcia mocy danego aktu prawnego (tzw. przepisy uchylające) albo przepisy o wejściu w życie aktu prawnego (ustawy, rozporządzenia), np. ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Katarzyna Żaczkiewicz