Minimalna składka zdrowotna przedsiębiorców drastycznie w górę

„Obecnie w Ministerstwie Zdrowia nie są prowadzone prace legislacyjne w tym zakresie” – poinformował redakcję DGP resort zdrowia.

Kogo zaboli podwyżka składki

To zła wiadomość dla przedsiębiorców, zarówno dla tych, którzy rozliczają się według skali podatkowej (ze stawkami 12 proc. i 32 proc.), w tym korzystających z ulgi IP Box, jak i dla tych, którzy wybrali liniowy, 19-proc. PIT lub kartę podatkową (tych ostatnich jest z roku na rok coraz mniej).

– Co istotne, składkę w minimalnej wysokości przedsiębiorcy będą musieli opłacać niezależnie od tego, czy osiągną jakikolwiek dochód, czy poniosą stratę – podkreśla Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w InFakt.

Jego zdaniem podwyżka minimalnej składki może szczególnie dotknąć najmniejszych przedsiębiorców oraz osoby prowadzące działalność o sezonowym lub nieregularnym dochodzie. – Dla wielu jednoosobowych firm może to być kolejny impuls do zamknięcia działalności lub przejścia do szarej strefy – przewiduje ekspert.

Podobne obawy ma Izabela Leśniewska, doradca podatkowy z Kancelarii Doradztwa Podatkowego Alo-2. Przypomina, że na tegorocznej, epizodycznej obniżce przedsiębiorcy zaoszczędzili aż 17,5 proc. składki (patrz: tabele). A jak będzie w 2026 r.?

– Przedsiębiorców czeka szokowy wzrost zobowiązań z tego tytułu. Jeżeli od stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie będzie rzeczywiście wynosić 4806 zł, to małe firmy, o niskich dochodach czeka drastyczny skok minimalnej składki zdrowotnej – mówi ekspertka.

Kto konkretnie zapłaci więcej

Chodzi o tych, którzy, płacąc podatek według skali podatkowej, osiągają miesięczne dochody niższe od poziomu płacy minimalnej.

– Są to ci, których miesięczne dochody nie przekroczą w przyszłym roku 4806 zł (planowana przez rząd wysokość minimalnego wynagrodzenia), a rocznie 57 672 zł – wskazuje Izabela Leśniewska.

Kto zarabia więcej, płaci składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. swojego faktycznego dochodu.

Jeśli natomiast chodzi o przedsiębiorców, którzy wybrali liniowy PIT, to mogą oni płacić minimalną składkę, jeśli ich dochód nie przekracza określonego pułapu. – W 2026 r. będzie to 8827,35 zł miesięcznie, a w skali roku 105 928,16 zł – wylicza ekspertka.

Jeśli dochód jest wyższy, składka zdrowotna wynosi 4,9 proc. od faktycznie uzyskanego dochodu.

Składka zmalała tylko na rok

Problem bierze się z tego, że tegoroczna obniżka podstawy wymiaru minimalnej składki do 75 proc. była epizodyczna, tylko na rok (trwający od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2026 r.). Wynika to wprost z art. 4 ustawy nowelizującej z 6 grudnia 2024 r. (Dz.U. poz. 1915).

Kolejna nowelizacja – z 4 kwietnia 2025 r. – miała już na stałe obniżyć podstawę wymiaru minimalnej składki zdrowotnej, ale została zawetowana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Powody prezydenckiego weta były inne niż obniżenie składki – głównie były to spodziewana dysproporcja pomiędzy wysokością składki płaconej przez pracowników a składki należnej od przedsiębiorców i zarzucany rządowi brak dialogu społecznego. Ale brak nowych przepisów sprawi, że w 2026 r. wrócimy do zasad z 2024 r. To oznacza, że minimalna składka zdrowotna przedsiębiorców będzie obliczana od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie od 75 proc., jak w tym roku.

Ile wyniesie minimalne wynagrodzenie

Wzrośnie również samo minimalne wynagrodzenie. Rząd proponuje, aby w 2026 r. wynosiło ono 4806 zł. Byłoby więc o 140 zł wyższe w stosunku do kwoty obowiązującej w 2025 r. (4666 zł), czyli o 3 proc.

Nie jest to jeszcze przesądzone, ponieważ 11 lipca br. na posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego nie udało się osiągnąć porozumienia w tej sprawie. Ostateczną decyzję rząd podejmie do 15 września.

Tak czy inaczej, podwyżka najniższej pensji bez jakichkolwiek zmian w przepisach o ubezpieczeniu zdrowotnym będzie oznaczać, że minimalna składka zdrowotna wzrośnie, i to gwałtownie, bo aż o ponad 37 proc. Złożą się na to wspomniane:

• wzrost minimalnego wynagrodzenia (planowane 3 proc.),
• podniesienie o 25 pkt proc. podstawy wymiaru minimalnej składki (z 75 proc. do 100 proc. minimalnego wynagrodzenia).

Jak to wpłynie na składkę

Jak to wygląda w liczbach? W 2025 r. minimalna składka od przedsiębiorców wynosi 314,96 zł miesięcznie, co stanowi 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Jeżeli od 2026 r. wrócimy do podstawy wymiaru wynoszącej 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, to przy prognozowanej płacy minimalnej na poziomie 4806 zł minimalna składka zdrowotna wzrośnie do 432,54 zł miesięcznie. Podwyżka wyniesie więc aż 117,58 zł miesięcznie, czyli ponad 37 proc.

Co zostaje na plus

W odpowiedzi na pytanie DGP Ministerstwo Zdrowia przypomniało natomiast, że nie zmienią się inne zasady wprowadzone wspomnianą już nowelizacją z 6 grudnia 2024 r. Nadal więc:

• z podstawy wymiaru składki zdrowotnej będą wyłączone przychody, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 i 19 ustawy o PIT, tj. przychody ze zbycia środków trwałych i innych składników majątku wymienionych w tych przepisach;
• przedsiębiorcy opłacający PIT według skali podatkowej lub w formie podatku liniowego będą mieli prawo uwzględniać przychody ze zbycia środków trwałych (lub innych składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 i 19 ustawy o PIT) i poniesione koszty uzyskania tych przychodów w rocznej podstawie wymiaru składki zdrowotnej;
• będą obowiązywać szczególne zasady ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej przez przedsiębiorców stosujących w PIT metodę kasową. ©℗

Obliczenia: Izabela Leśniewska, doradca podatkowy z Kancelarii, Doradztwa Podatkowego Alo-2

*) Minimalne wynagrodzenie planowane przez rząd

Zmiana składki – liniowy, 19-proc. PIT

*) Minimalne wynagrodzenie planowane przez rząd

Zmiana składki – karta podatkowa

*) Minimalne wynagrodzenie planowane przez rząd