Obowiązki zatrudnionych a niesubordynacja pracownika

Z przepisów prawa pracy wynika, że pracownik jest zobowiązany do sumiennego wykonywania obowiązków służbowych i stosowania się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 §1 Kodeksu pracy). Oznacza to, że zatrudnieni muszą w szczególności:

  • stosować się do obowiązującego w zakładzie pracy rozkładu czasu pracy,
  • przestrzegać wewnętrznych regulacji oraz zasad organizacyjnych obowiązujących u pracodawcy,
  • respektować przepisy i reguły dotyczące bezpieczeństwa oraz higieny pracy, jak również ochrony przeciwpożarowej,
  • działać w interesie pracodawcy, dbać o jego majątek oraz nie ujawniać informacji, których przekazanie mogłoby spowodować dla niego szkodę,
  • zachować poufność informacji objętych tajemnicą na podstawie odrębnych przepisów,
  • stosować się do zasad współżycia społecznego obowiązujących w miejscu pracy.

Jeżeli pracownik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie przestrzega reguł obowiązujących w przedsiębiorstwie lub lekceważy polecenia przełożonego, można mówić o braku podporządkowania, czyli niesubordynacji.

Co to jest niesubordynacja w miejscu pracy?

Niesubordynacja definiowana jest jako naruszenie obowiązującej dyscypliny poprzez brak podporządkowania się ustalonym zasadom. W realiach stosunku pracy przejawia się ona nieprzestrzeganiem wymogów wynikających z Kodeksu pracy, regulaminu pracy oraz innych źródeł prawa pracy, takich jak zakładowy układ zbiorowy pracy.

Jakie są przykłady niesubordynacji w pracy?

Niesubordynacja w miejscu pracy może obejmować różnorakie zachowania. Jakie? Przykładowo:

  • powtarzające się spóźnienia do pracy,
  • przywłaszczenie mienia należącego do zakładu pracy,
  • zaniechanie wykonywania obowiązków służbowych,
  • samowolne oddalanie się z miejsca pracy bez zgody przełożonego,
  • wykonywanie poleceń służbowych w sposób niedbały lub niezgodny z oczekiwaniami przełożonego,
  • nieprawidłowe wywiązywanie się z obowiązków pracowniczych,
  • ujawnianie informacji poufnych dotyczących przedsiębiorstwa lub jego kontrahentów,
  • inicjowanie konfliktów i zakłócanie porządku wśród współpracowników,
  • odmowę przerwania urlopu mimo wezwania pracodawcy.
Prawo pracy zaskakuje: pracownik wypowie umowę o pracę i jeszcze dostanie za to odszkodowanie
Prawo pracy zaskakuje: pracownik wypowie umowę o pracę i jeszcze dostanie za to odszkodowanie

Zobacz również

- O niesubordynacji można mówić w wielu aspektach począwszy od lekceważenia poleceń pracodawcy albo przełożonego, po notoryczne spóźnienia, niewykonywanie zadań czy nawet nieprzestrzeganie terminów. To świadome i celowe działanie. Brak podporządkowania zasadom panującym w organizacji to właśnie niesubordynacja. Wszystkie więc zachowania niewłaściwe – mogą być w ten sposób traktowane – oczywiście w zależności od określonego stanu faktycznego – który czasem może dane zachowanie tłumaczyć bądź uzasadniać – mówi Milena Markiewicz-Jurzyńska, radczyni prawna prowadząca własną kancelarię.

Co grozi za niesubordynację w pracy?

Niesubordynacja w pracy może skutkować nałożeniem na zatrudnionego jednej z kar porządkowych wymienionych w art. 108 Kodeksu pracy. Pracodawca może zastosować przede wszystkim:

  • karę upomnienia,
  • karę nagany.

W określonych w przepisach sytuacjach może nałożyć na zatrudnionego karę pieniężną. Jest to możliwe, gdy pracownik:

  • nie przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych,
  • opuścił pracę bez usprawiedliwienia,
  • stawił się w miejscu pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy.

Ważne

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt 1-3.

Konsekwencje mogą być jeszcze poważniejsze. Zdaniem radczyni prawnej, niesubordynacja może skutkować zwolnieniem z pracy, w tym bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeśli doszło do ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Znajduje to potwierdzenie w orzecznictwie.

- Rozwiązanie umowy o pracę powinno być jednak dobrze przeanalizowane, pracownik powinien otrzymać wcześniej sygnały, że jego zachowanie nie odpowiada kulturze organizacyjnej i zasadom obowiązującym w danej organizacji, powinien zostać wysłuchany. Zdarzają się również sytuacje w których niesubordynacja jest przyczyną szkód materialnych - w takich wypadku rozważyć należy nawet odpowiedzialność materialną – informuje radczyni prawna.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)

Co to jest niesubordynacja w miejscu pracy?

Niesubordynacja definiowana jest jako naruszenie obowiązującej dyscypliny poprzez brak podporządkowania się ustalonym zasadom. W stosunku pracy przejawia się nieprzestrzeganiem wymogów Kodeksu pracy, regulaminu pracy oraz zakładowego układu zbiorowego pracy.

Jakie zachowania są przykładem niesubordynacji w miejscu pracy?

Przykłady to m.in.: powtarzające się spóźnienia, przywłaszczenie mienia zakładu, zaniechanie obowiązków, samowolne oddalanie się z miejsca pracy, niedbałe wykonywanie poleceń, ujawnianie informacji poufnych, inicjowanie konfliktów, odmowa przerwania urlopu mimo wezwania pracodawcy.

Jakie kary porządkowe za niesubordynację przewiduje art. 108 Kodeksu pracy?

Zgodnie z art. 108 Kodeksu pracy pracodawca może zastosować karę upomnienia lub karę nagany. W określonych w przepisach sytuacjach może też nałożyć na pracownika karę pieniężną.

Jakie są limity kary pieniężnej za niesubordynację w pracy?

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt 1-3.

Czy niesubordynacja może skutkować zwolnieniem z pracy?

Niesubordynacja może skutkować zwolnieniem z pracy, w tym bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeśli doszło do ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2000 r., I PKN 630/99, stwierdził, że odmowa podporządkowania się poleceniom dotyczącym organizacji i sposobu wykonywania umówionego rodzaju pracy uzasadnia wypowiedzenie.