Umowa o staż – co powinno się w niej znaleźć
Staże i praktyki, które odbywają się na podstawie ustawy z dnia 17 listopada 2009 roku o praktykach absolwenckich, powinny zostać poprzedzone podpisaniem umowy pomiędzy praktykantem a przyjmującym na praktykę. Ustawodawca wskazał, jakie elementy należy uwzględnić w takiej umowie, jednak wyliczenie to ma jedynie charakter przykładowy. Są to m.in.:
- określenie rodzaju pracy, w ramach której praktykant będzie uzyskiwał doświadczenie i nabywał umiejętności praktyczne;
- wskazanie okresu odbywania praktyk;
- określenie tygodniowego wymiaru czasu pracy;
- oznaczenie wysokości świadczenia pieniężnego, pod warunkiem, że praktyka będzie odpłatna.
Ponieważ obecne przepisy dają dużą swobodę w kształtowaniu zasad odbywania praktyk, także i umowa może cechować się dużą dowolnością.
Umowa o staż z urzędu pracy – błędy
Poza praktykami dla absolwentów, obecne przepisy dopuszczają także odbycie stażu z urzędu pracy. Rządzi się on jednak zgoła innymi zasadami. Do odbycia stażu kierowane są bowiem osoby zarejestrowane w urzędzie pracy jako osoby bezrobotne, które mają poniżej 30 lat lub powyżej 50 i spełniają określone warunki np. są kobietami wracającymi do pracy po urodzenia dziecka, byłymi więźniami, którzy chcą rozpocząć pracę po odbyciu kary lub osobami, którym kończy się kontrakt socjalny.
Umowa o staż z urzędu pracy to ponadto umowa, której stronami nie jest stażysta odbywający staż i przyjmujący na staż, ale podpisywana jest ona pomiędzy starostą a pracodawcą. To właśnie starosta sprawuje także nadzór nad stażem przez cały okres jego trwania. Starosta, a nie podmiot przyjmujący na staż, jest także zobowiązany do wydania zaświadczenia o odbytym stażu.
Umowa stażowa 2026
Swoboda zawierania umów stażowych i umów o praktyki zostanie jednak całkowicie zmieniona przez ustawę o stażach, która zgodnie z założeniami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma wejść w życie w 2026 roku. Przede wszystkim umowa o staż ma być umową nazwaną, a zatem jej elementy i cechy określane będą nie przez strony, ale przez ustawodawcę.
Jak wygląda prawidłowa umowa stażowa w 2026 roku? Musi ona określać:
- dane organizatora tj. nazwę lub imię i nazwisko, siedzibę i miejsce prowadzenia działalności, adres do doręczeń, NIP lub REGON, a w przypadku osoby fizycznej ich nieposiadającej PESEL, formę prowadzonej działalności i numer telefonu bądź adres elektroniczny;
- dane stażysty tj. imię i nazwisko, numer PESEL, a gdy go brak – rodzaj i numer dokumentu, który potwierdza tożsamość;
- rodzaj wykonywanych zadań;
- miejsce, formę i okres odbywania stażu;
- tygodniowy wymiar czasu zadań w ramach stażu;
- godziny odbywania stażu;
- wysokość wynagrodzenia;
- program stażu;
- zobowiązanie organizatora stażu do zapewnienia należytej realizacji stażu zgodnie z ustalonym programem;
- prawa i obowiązki stron umowy;
- inne postanowienia dotyczące stażu.
Umowa stażowa od 2026 roku będzie mogła być także rozwiązana przez każdą ze stron, konieczne będzie przy tym zachowanie terminu wypowiedzenia tj. siedmiu dni, gdy staż nie przekracza trzech miesięcy oraz 14 dni w razie stażu trwającego dłużej.
Warto pamiętać, że umowa będzie zawierana na okres maksymalnie sześciu miesięcy. Co jednak najważniejsze, będzie ona dotyczyła wyłącznie otwartego rynku pracy, a zatem nie zmieni nic w stażach z urzędu pracy.
Wzór umowy stażowej
Jak przygotować umowę stażową w 2026 roku? Sporządzanie dokumentu wymaga zawarcia standardowych elementów umowy tj. danych stron, daty zawarcia, a także postanowień, które określą okres wykonywania zadań i tygodniowy wymiar czasu pracy. Trzeba pamiętać, że nie ma potrzeby szczegółowego doprecyzowania rodzaju i zakresu działań podejmowanych w trakcie praktyk absolwenckich, a wystarczy zapis zobowiązujący do wykonywania poleconych czynności.
Jeśli jednak w 2026 wejdzie w życie ustawa o stażach, to umowy o staż będą musiały być znacznie bardziej szczegółowe, bo będą musiały spełniać wszystkie warunki określone przepisami, a zatem m.in. sprecyzowane zadania wykonywane przez stażystę, program stażu, wynagrodzenie, czy okresy wypoczynku.
FAQ
Czy trzeba zawierać umowę ze stażystą?
W świetle obowiązującej ustawy o praktykach absolwenckich należy zawrzeć umowę pomiędzy praktykantem a przyjmującym na praktyki.
Czy staż z urzędu pracy oznacza to samo co praktyki absolwenckie?
Nie, praktyki absolwenckie, choć często nazywane też stażami, nie są tym samym, co staże z urzędu pracy. Na staż taki kierowane są bowiem osoby zarejestrowane jako bezrobotne i spełniające dodatkowe wymagania m.in. dotyczące wieku.
Czy zasady umów stażowych zmienią się w 2026 roku?
Tak, w 2026 roku powinna wejść w życie ustawa o stażach, która szczegółowo reguluje pojęcie i zasady odbywania stażu. Umowa pomiędzy stażystą a organizatorem stażu będzie umową nazwaną.
Źródła:
- Ustawa z dnia 17 lipca 2009 roku o praktykach absolwenckich, Dz. U. 2009 nr 127 poz. 1052.
- Ustawa o stażach, projekt z dnia 18 listopada 2025 roku, UD307.