Prezydent Karol Nawrocki podpisał w czwartek w Kaliszu swoją pierwszą inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. Na stronie kancelarii prezydenta opublikowano później tego dnia projekt nowelizacji ustawy o zapewnieniu realizacji inwestycji CPK.

Co zakłada prezydencki projekt ustawy o CPK?

Projekt zakłada zakończenie prac budowlanych na nowym lotnisku, które ma powstać pod Baranowem, oraz uzyskanie certyfikacji i zgód na uruchomienie operacji lotniczych do końca grudnia 2031 r. W przypadku linii kolejowej przebiegającej przez tunel w Łodzi, węzła CPK i linii Warszawa-Łódź termin zakończenia tych inwestycji określono na koniec 2030 r.

W projekcie ustawy założono też, że długość linii kolejowych, dla których złożono wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w 2030 r., będzie wynosić przynajmniej 1338 km, a prędkość eksploatacyjna na nowo budowanych liniach kolejowych wyniesie 250 km/h. W ramach Programu Kolejowego CPK ma powstać w sumie ok. 2 tys. km nowych linii kolejowych, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP).

W załączniku do projektu znalazł się również wykaz wszystkich odcinków linii kolejowych objętych obowiązkiem realizacji prac projektowych i środowiskowych. W uzasadnieniu podkreślono, że takie rozwiązanie zapewni obsługę kolejową miejscowości powyżej 50 tys. mieszkańców, które znajdą się na planowanym przebiegu linii kolejowej – w szczególności Kalisza, Płocka i Grudziądza.

„Podstawowe znaczenie ma realizacja wszystkich wskazanych odcinków linii kolejowych. Centralny Port Komunikacyjny został zaplanowany bowiem jako serce i zwornik nowoczesnego systemu komunikacyjnego, obejmującego wszystkie rodzaje środków transportu lądowego. Zakłada wygodne i wydajne połączenia z krajową siecią autostrad i dróg ekspresowych, ale jego głównymi arteriami mają być właśnie połączenia kolejowe. Brak dostępu do sieci kolejowej jest jednym z głównych powodów wykluczenia komunikacyjnego, szczególnie w Polsce wschodniej” – zaznaczono w uzasadnieniu.

Zgodnie z prezydenckim projektem wartość finansowania programu CPK za pomocą skarbowych papierów wartościowych ma wynieść przynajmniej 66 mld 180 mln zł do 2032 r. W uzasadnieniu wskazano jednak, że projekt ustawy „nie pociąga za sobą dodatkowego obciążenia budżetu państwa względem obciążeń przyjętych już na podstawie wiążących ustaw i uchwał Rady Ministrów”. Zakłada natomiast zwiększenie wartości finansowania programu za pomocą skarbowych papierów wartościowych.

Jak zauważono, kwota ta odpowiada wartości finansowania za pomocą skarbowych papierów wartościowych przewidzianej do 2030 r. w pierwotnej wersji uchwały ws. ustanowienia programu wieloletniego – „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap II. 2024–2030”, którą przyjął 24 października 2023 r. jeszcze poprzedni rząd. Projektodawcy wyliczyli, że oznacza to zwiększenie finansowania o blisko 3,3 mld zł w stosunku do obecnie obowiązującego programu.

Zamknięcie lotniska Chopina do 2032 roku

W prezydenckim projekcie wskazuje się m.in. na przywrócenie projektu sieci terminali intermodalnych, Airport City, Cargo City oraz zabezpieczenie środków na działania badawczo-rozwojowe.

Określono również, że cywilny ruch lotniczy na Lotnisku Chopina w Warszawie ma trwać do najpóźniej do 31 grudnia 2032 r. Potem – według projektodawców – ruch ma przenieść się na nowe lotnisko pod Baranowem.

Projekt zakłada też wprowadzenie zakazu dofinansowywania połączeń lotniczych przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki oraz państwowe i komunalne osoby prawne. Podmioty te nie mogłyby zawierać umów, np. o charakterze marketingowym, promocyjnym, z przewoźnikami lotniczymi. Według projektodawców takie działania budzą wątpliwości z punktu widzenia niedozwolonej pomocy publicznej.

W uzasadnieniu prezydenckiego projektu wskazano, że „stanowi kontynuację wszystkich najważniejszych założeń projektu obywatelskiego zawartego w druku sejmowym nr 699”. Chodzi o obywatelski projekt ustawy o zobowiązaniu władz publicznych do realizacji inwestycji CPK, który do Sejmu został złożony w połowie września 2024 r. Na początku lutego br. sejmowa komisja infrastruktury opowiedziała się za odrzuceniem tego projektu.

Obywatelski projekt zobowiązuje m.in. rząd do realizacji programu CPK w kształcie i w harmonogramie, jaki został przyjęty w uchwale rządu Mateusza Morawieckiego z października 2023 r.

W tym projekcie m.in. zakazuje się rządowi dokonywania w programie budowy CPK zmian, które skutkowałyby opóźnieniem uruchomienia lotniska i zakończenia budowy linii kolejowej Warszawa-Łódź poza 2030 r.

Budowa CPK. Co udało się zrobić?

W środę spółka CPK poinformowała o odebraniu projektu terminala lotniska i dworca kolejowego od master architekta. Obecnie trwa przygotowanie dokumentów niezbędnych do wniosków o wydanie pozwoleń na budowę, które – jak informował wiceminister infrastruktury Maciej Lasek – mają zostać złożone w 2025 r.

Obecnie trwa również przygotowanie dokumentacji projektowej m.in. dróg startowych, dróg kołowania, płyt postojowych i części dróg okołolotniskowych w ramach prac generalnego projektanta inżynierii lądowej CPK oraz dokumentacja projektowa dla tzw. obiektów wspierających lotnisko. Chodzi m.in. o budynki administracji, bazy utrzymania, budynki dla służby meteorologicznej, kontroli zagrożeń środowiskowych, straży pożarnej oraz dla wieży kontroli ruchu lotniczego.

W czwartek spółka przekazała informację o złożeniu kompletu wniosków o decyzje lokalizacyjne dla szybkiej kolei na odcinku między Warszawą a CPK oraz trzech z siedmiu dla odcinka CPK-Łódź.

Decyzję lokalizacyjną dla lotniska CPK Wojewoda Mazowiecki wydał w styczniu br. W maju spółka CPK ogłosiła z kolei postępowanie w trybie dialogu konkurencyjnego na wybór generalnego wykonawcy terminala pasażerskiego lotniska, a w lipcu zostały otwarte oferty w postępowaniu na system obsługi bagażu. Do końca 2025 r. spółka CPK zamierza ogłosić kolejne przetargi na łączną sumę około 30 mld zł.

W ramach obecnie obowiązującego Programu CPK ma powstać m.in. centralne lotnisko, zlokalizowane pomiędzy Warszawą i Łodzią, oraz system Kolei Dużych Prędkości. Nowy port lotniczy ma być przystosowany początkowo do obsługi 34 mln pasażerów rocznie i zaprojektowany w taki sposób, by w perspektywie długoterminowej mógł być elastycznie rozbudowywany, zgodnie z potrzebami i prognozami rozwoju rynku.

Linia KDP na odcinku Warszawa – Łódź przez CPK skróci czas przejazdu na tym odcinku z ok. 70 do 40 minut, a z Warszawy do lotniska w Baranowie podróż potrwa mniej niż 20 minut. Po wybudowaniu całej kolei „Y” podróż z Poznania do Warszawy potrwa ok. 1 godz. 40 minut zamiast 2 godz. 20 min, jak obecnie.

Lotnisko CPK ma zostać uruchomione do końca 2032 r. W tym terminie planowane jest też otwarcie linii KDP Warszawa – Łódź. Odcinki z Łodzi do Wrocławia i Poznania mają być gotowe trzy lata później. Szacowany koszt inwestycji do 2032 r. wynosi 131,7 mld zł. (PAP)