Utworzenie PPK i PPE oraz dokonywanie wpłat do tych programów jest dla pracodawcy tańszym sposobem na podniesienie wynagrodzenia pracownika niż tradycyjna podwyżka. Finansowane przez pracodawcę wpłaty do PPK i składki do PPE są bowiem zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i stanowią dla pracodawcy koszty uzyskania przychodów.
Decyzja o utworzeniu PPE należy do pracodawcy
PPE nie jest, w przeciwieństwie do PPK, programem powszechnie dostępnym. Utworzenie PPE zależy wyłącznie od woli pracodawcy (utworzenie PPK jest jego obowiązkiem), co oznacza, że tylko niektóre osoby mają szanse na uczestnictwo w tym programie. Proces tworzenia PPE rozpoczyna zawarcie umowy zakładowej - pomiędzy pracodawcą, a reprezentacją pracowników (są to związki zawodowe, a jeśli takich nie ma u danego pracodawcy, osoby wybrane przez pracowników) - która określa wszystkie istotne warunki dotyczące tworzonego PPE. Po zawarciu tej umowy, pracodawca zawiera umowę z instytucją finansową, która będzie zarządzała środkami gromadzonymi w programie. Ostatnim etapem utworzenia PPE jest zarejestrowanie go przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Wniosek o rejestrację może złożyć w imieniu pracodawcy instytucja finansowa, wybrana do zarządzania programem.
Składki stanowią dla pracodawcy koszty uzyskania przychodów
Gromadzone w PPE środki pochodzą niemal wyłącznie od pracodawcy, który finansuje tzw. składki podstawowe (maksymalnie 7% wynagrodzenia uczestnika). Pracownik - jeśli chce i nie zakazuje tego umowa zakładowa - może dokładać się do swoich oszczędności, finansując składki dodatkowe, które - tak jak w PPK - potrącane są przez pracodawcę z wynagrodzenia pracownika po jego opodatkowaniu. Podobnie jak w przypadku PPK, finansowane przez pracodawcę składki do PPE stanowią dla niego koszty uzyskania przychodów (część kosztów poniesionych na sfinansowanie składek pracodawca niejako odzyskuje, odprowadzając niższy podatek dochodowy) i są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne.
Prowadzenie programu nie wiąże się dla pracodawcy z dużą liczbą obowiązkó
Do podstawowych obowiązków pracodawcy - po utworzeniu PPE – należy naliczanie i przekazywanie składek, przyjmowanie do pracowników deklaracji (np. o przystąpieniu lu wystąpieniu z programu czy podniesieniu lub obniżeniu składki dodatkowej i informowanie uczestników programu o najważniejszych zasadach jego funkcjonowania (m.in. o wysokości składki podstawowej, maksymalnej wysokości składki dodatkowej czy zasadach wypłaty środków. Obowiązkiem pracodawcy jest także przygotowywanie rocznych sprawozdań z realizacji programu i przekazywania ich do KNF. Roczne sprawozdanie może zostać przygotowane przy wsparciu instytucji finansowej, która prowadzi PPE w danym podmiocie.
Pracodawca może zawiesić finansowanie składek
W przypadku trudności finansowych, pracodawca prowadzący PPE może zawiesić odprowadzanie składki podstawowej lub ograniczyć jej wysokość. Zarówno zawieszenia, jak i ograniczenia wysokości składek, pracodawca może dokonać najpierw jednostronnie, a następnie - na dalszy okres - w drodze porozumienia zawieranego z reprezentacją pracowników.
Utworzenie PPK jest obowiązkiem pracodawcy
Na obowiązek utworzenia PPK składa się w szczególności zawarcie umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK. Pracodawca zawiera obie te umowy z wybraną - w porozumieniu z zakładową organizacją związkowa (lub, jeśli taka nie działa u danego pracodawcy, z reprezentacją osób zatrudnionych) - instytucją finansową. Umowa o zarządzanie PPK stanowi swoiste ramy PPK tworzonego przez dany podmiot oraz określa podstawowe zasady funkcjonowania tego programu. Stronami umowy są pracodawca i instytucja finansowa. Umowa o prowadzenie PPK zawierana jest w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Załącznikiem do tej umowy jest lista uczestników PPK.
Wpłaty do programu pochodzą z trzech źródeł
W odróżnieniu od PPE, w którym składki pochodzą niemal wyłącznie od pracodawcy, rachunki uczestników PPK są zasilane wpłatami sfinansowanymi przez tych uczestników i pracodawców oraz wpłatami i dopłatami ze strony państwa. Pracodawca finansuje wpłatę podstawową (1,5% wynagrodzenia uczestnika), ale może zdecydować o finansowaniu także wpłaty dodatkowej (do 2,5% wynagrodzenia uczestnika). Uczestnik finansuje wpłatę podstawową (zasadniczo 2% jego wynagrodzenia), a także - podobnie jak pracodawca - może zadeklarować wpłatę dodatkową (do 2% wynagrodzenia). Państwo finansuje jednorazową wpłatę powitalną w wysokości 250 zł i dopłatę roczną w wysokości 240 zł.
Warto tutaj dodać, że korzystając z możliwości finansowania i różnicowania wpłat dodatkowych, pracodawca może stworzyć skuteczny system motywacyjny dla swoich pracowników, np. różnicując wpłaty dodatkowe w oparciu o realizację celów zawodowych lub staż pracy.
Obowiązki po stronie pracodawcy nie stanowią istotnego obciążenia
Obowiązki pracodawcy związane z prowadzeniem PPK ograniczają się do naliczania i dokonywania wpłat, obsługi deklaracji i wniosków uczestników programu (np. deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat lub wniosku o dokonywaniu wpłat) oraz informowania uczestników programu o jego funkcjonowaniu. W odróżnieniu od PPE pracodawca nie ma obowiązku sporządzania żadnych sprawozdań, które byłby zobowiązany przekazywać organom kontrolnym.
Pracodawca może nie finansować wpłat do programu tylko w szczególnych sytuacjach Niefinansowanie wpłat do PPK dotyczy takich podmiotów, które wprowadziły przestój ekonomiczny albo obniżony wymiar czasu pracy - w rozumieniu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy – albo takich, u których zaistniały przesłanki niewypłacalności - zgodnie z ustawą o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Podobnie z finansowania tych wpłat zwolnione są podmioty zatrudniające w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników.
Element polityki kadrowej firmy
Pracodawcy prowadzący PPK i/lub PPE aktywnie uczestniczą w budowaniu oszczędności swoich pracowników na okres po zakończeniu ich aktywności zawodowej. Tym samym prowadzenie przez pracodawcę PPK i/lub PPE jest istotnym narzędziem polityki kadrowej firmy. To doskonały sposób na pozyskiwanie wartościowych pracowników i zatrzymanie tych najlepszych. Dzięki uldze podatkowej i zwolnieniu ze „składek ZUS” koszty sfinansowanych przez pracodawcę składek/wpłat - w obu tych programach - są mu częściowo rekompensowane, a składki do PPE i wpłaty do PPK (w tym podwyższenie składki podstawowej w PPE lub finansowanie wpłaty dodatkowej w PPK) stanowią dla pracodawcy o wiele mniej kosztowny sposób podwyższania wynagrodzenia pracowników niż tradycyjna podwyżka. Ponadto obowiązki administracyjne wynikające z prowadzenia PPK i/lub PPE nie są skomplikowane i nie stanowią istotnego obciążenia dla pracodawcy.