Przedsiębiorca może wypełnić weksel, gdy spółka nie płaci czynszu za lokal użytkowy

Wynająłem spółce miejskiej w ramach prowadzonej przeze mnie działalności gospodarczej lokale użytkowe. Zabezpieczeniem spłaty czynszu najmu był wystawiony przez spółkę weksel in blanco. W związku z tym, że przestała ona realizować płatności czynszowe, wysłałem do niej pismo o zamiarze wypełnienia weksla. Spółka jednak podważa moje działania, twierdząc, że weksel musi być przedstawiony „fizycznie”. Co trzeba zrobić w tej sytuacji?

Weksel, zgodnie z prawem wekslowym (dalej: p.w.), może być środkiem zabezpieczenia wierzytelności wynikających z różnych stosunków prawnych. Wystawiony jako własny (niezupełny) i wręczony remitentowi w związku z zawarciem umowy prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy.

Zgodnie z art. 38 p.w. posiadacz weksla (płatnego w oznaczonym dniu albo pewien czas po wymaganej dacie lub po okazaniu) powinien przedstawić go do zapłaty w pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty albo w jednym z dwóch następnych dni powszednich. Przedstawienie weksla w izbie rozrachunkowej jest równoznaczne z przedstawieniem do zapłaty. Z tej regulacji można wnioskować, że np. wierzyciel przedsiębiorcy powinien „fizycznie” wysłać czy przedstawić dłużnikowi dokument weksla. Jednak w praktyce może to nastąpić w inny sposób.

Potwierdził to Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w wyroku z 29 maja 2020 r. (sygn. akt III C 1261/19). Sąd utrzymał w nim w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym, w którym również (podobnie jak w przedstawionej sytuacji) wierzyciel wystosował do dłużnika pismo informujące o zamiarze wypełnienia weksla in blanco z terminem jego płatności. W tym przypadku dług również wynikał z czynszów najmu, których spłata była zabezpieczona wspomnianym wekslem. Co jednak istotne, wierzyciel nie wysłał tego weksla do dłużnika, a tylko samo pismo informujące o kwocie zadłużenia, na którą potem wystawił weksel, kierując już sprawę do sądu. Najemca zaś kwestionował prawidłowość przedstawienia weksla do wykupu. Wskazywał, że właściwe wezwanie do wykupu weksla nie zostało mu doręczone, a samo pismo o zamiarze uzupełnienia weksla i terminie jego płatności nie wystarczy.

W rozstrzygnięciu, SO ocenił też, czy konieczne jest fizyczne okazanie weksla dłużnikowi głównemu, czy też wystarcza samo stworzenie temu dłużnikowi realnej możliwości zapoznania się z oryginałem weksla. Wskazał, że „przedstawienie weksla do zapłaty, w rozumieniu art. 38 prawa wekslowego następuje nie tylko w sytuacji samego okazania weksla jego wystawcy, ale także wówczas, gdy posiadacz weksla, po uprzednim zawiadomieniu wystawcy weksla, umożliwi mu zapoznanie się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności”.

Ponadto p.w. – jak podkreślił sąd ‒ nie przewiduje, aby na wekslu lub w odrębnym dokumencie został potwierdzony przez wystawcę weksla własnego fakt przedstawienia mu w terminie weksla do zapłaty. Sąd wskazał również: „w związku z tym, że wierzyciel wysłał pismo do wystawcy weksla o zamiarze wypełnienia weksla in blanco, a także o tym, że termin płatności weksla będzie przypadał na konkretny dzień, to tym samym remitenci wekslowi byli gotowi do udostępnienia oryginału weksla do wglądu oraz przyjęcia zapłaty za wykup weksla w tym dniu. Posiadacze weksla stworzyli wystawcy weksla, jak i poręczycielom realną możliwość zapoznania się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności”.

Powyższe oznacza więc, że spółka miejska w sytuacji przedstawionej przez czytelnika nie może kwestionować wezwania jej do wykupu weksla. Przedstawienie weksla do zapłaty nie oznacza automatycznie, że zawsze musi on być „fizycznie” wysłany dłużnikowi. Wymóg przedstawienia weksla spełnia również pismo informujące o zamiarze wypełnienia weksla powiązane ze wskazaniem miejsca płatności długu, który jest zabezpieczony tym wekslem. ©℗