Taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.), który trafił właśnie do konsultacji publicznych i uzgodnień. Zgodnie z nim pracujący emeryci i renciści od 2027 nie będą już musieli składać oświadczeń do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie swoich przychodów.

Pracujący seniorzy muszą zgłaszać przychody do ZUS

Obecnie każdy dorabiający emeryt, który nie osiągnął wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn, jest zobowiązany do końca lutego każdego roku zawiadomić ZUS o wysokości przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Obowiązek ten dotyczy również pracujących emerytowanych żołnierzy i funkcjonariuszy policji i innych służb. Informacja jest istotna dla ZUS ze względu na to, że emeryci i renciści, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, nie mogą dorabiać bez ograniczeń i obowiązuje ich limit. Obecnie zarobki do 6124,10 zł brutto miesięcznie (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) nie powodują zmniejszenia świadczenia. Natomiast przychód powyżej 11 373,30 zł brutto (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia) pozbawia go całkowicie.

ZUS odciąży także płatników składek

Oprócz emerytów i rencistów obowiązek informowania ZUS o wysokości przychodów dorabiających pracowników mają także płatnicy składek. I jedni, i drudzy uważają ten wymóg za uciążliwy i nadmierny. – To, że ZUS przejmuje na siebie pewne obowiązki, mając bardzo bogatą bazę danych, to jest bardzo dobry kierunek. To jest zgodne z postulatami, które zgłaszali przedsiębiorcy, żeby jak najwięcej spraw związanych z zatrudnieniem pracowników przejął na siebie zakład, aby ulżyć przede wszystkim małym i mikroprzedsiębiorcom, dla których tego typu obowiązki są wyjątkowo dotkliwe – uważa Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

Rozwiązanie zacznie obowiązywać od stycznia 2027 r., aby ZUS miał czas na dostosowanie do planowanych zmian swojego systemu informatycznego. Wówczas ZUS sam ustali przychód dorabiających emerytów i rencistów dla celów zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia na podstawie danych o składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zapisanych na ich koncie w zakładzie. O swoich dodatkowych przychodach nie będą musiały zawiadamiać zakładu także osoby pobierające rentę socjalną. Im także ZUS dokona rozliczeń na podstawie zewidencjonowanych przez siebie danych. Z projektu wynika natomiast, że po 1 stycznia 2027 r. informacje o przychodach nadal będą musieli składać zakładowi jedynie emeryci i renciści, w tym osoby uprawnione do renty socjalnej, którzy osiągają przychody za granicą i z tego tytułu podlegają ustawodawstwu państwa innego niż Polska.