Umowa na okres próbny. Ile urlopu przysługuje pracownikowi?

Umowa na okres próbny – zasady zawierania

Umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.

Od tej zasady istnieją wyjątki, bo umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres krótszy w następujących przypadkach:

• w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy – umowa na okres próbny trwa 1 miesiąc;
• w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy - umowa na okres próbny trwa 1 miesiąc.

Czy umowę na okres próbny można przedłużać?

Kodeks pracy pozwala na przedłużenie takiej umowy w określonych przypadkach.

Po pierwsze, strony umowy mogą uzgodnić, co musi być zapisane już w samej w umowie o pracę na okres próbny, że przedłużą się ją o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności (np. choroba, opieka nad dzieckiem). Ani pracownik, ani pracodawca nie mają jednak obowiązku zgadzać się na taki zapis, gdy z taką propozycją wystąpi druga strona.

Po drugie, kodeks pracy pozwala jednokrotnie wydłużyć w umowie na okres próbny nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy. W tym przypadku również potrzebna jest zgodna wola pracownika i pracodawcy.

Czy umowę na okres próbny można zawrzeć po raz drugi?

Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest dopuszczalne, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.

Zasada ta ma za zadanie chronić pracownika przed ciągłym stanem niepewności, jakim jest pozostawanie na okresie próbnym.

Gdyby pracodawca zatrudnił pracownika ponownie na okres próbny i tylko pozornie byłaby to innego rodzaju praca, musiałby się liczyć z tym, że umowa ta zostanie uznana za niedopuszczalną. Prawdopodobnie inspektor kontroli uznałby ją za umowę na czas określony, nawet gdy zostałaby ona nazwana „umową na okres próbny”.

Umowa na okres próbny – jaki wymiar urlopu?

Umowa na okres próbny jest rodzajem umowy o pracę, a zatem do wymiaru urlopu mają zastosowanie zasady ogólne zawarte w art. 154 kodeksu pracy. Zgodnie z par. 1 wymiar urlopu wynosi dla całego roku kalendarzowego:

• 20 dni — jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni — jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony, niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

20 czy 26 dni — jak oblicza się wymiar urlopu?

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej — przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
• średniej szkoły zawodowej — przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
• średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
• szkoły policealnej - 6 lat,
• szkoły wyższej - 8 lat.

Okresy nauki nie podlegają sumowaniu.

Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy oraz sposób ustania stosunku pracy. Warto dodać, że obecnie trwają w parlamencie pracę nad zmianą przepisów, która pozwoli na doliczanie do zatrudnienia także okresów pracy na umowie zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej.

W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.

Pierwsza praca w roku kalendarzowym – jak obliczyć urlop?

Po obliczeniu, czy pracownikowi na okresie próbnym przysługuje 20 lub 26 dni urlopu, należy obliczyć, ile nabywa urlopu u danego pracodawcy. Uzależnione jest to od tego, czy pracownik podejmuje w danym roku kalendarzowym pracę po raz pierwszy, czy też już pracował w danym roku u innego pracodawcy.

Gdy to jego pierwsza praca w danym roku kalendarzowym, jego urlop oblicza się proporcjonalnie do przepracowanych miesięcy. Zgodnie z art. 153 par. 1 k.p. pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.

Kolejna praca w roku kalendarzowym – jak obliczyć urlop?

Inaczej oblicza się urlop, gdy pracownik zmienia pracę i w danym roku kalendarzowym już pracował. Zastosowanie będzie miał tu art. 155¹ k.p.

Zgodnie z par. 1 w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop:

1. u dotychczasowego pracodawcy — w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
2. u kolejnego pracodawcy — w wymiarze:

• proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego — w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
• proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym — w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.

Długość urlopu przysługującego w okresie próbnym będzie więc uzależniona od tego, czy i jak dużo urlopu pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy.

)