Przywrócenie do pracy po zwolnieniu. Czasami przeszkodzi w tym charakter pracownika

Pracownikowi, któremu wypowiedziano umowę o pracę, może złożyć odwołanie do sądu w terminie 21 dni od otrzymania oświadczenia pracodawcy.

W odwołaniu może domagać się powrotu do pracy albo odszkodowania, ale ostateczna decyzja należy do sądu.

Czego może domagać się pracownik zwolniony z pracy?

Jak wynika z art. 45 par. 1 kodeksu pracy jeśli wypowiedzenie okazało się nieuzasadnione albo naruszało przepisy proceduralne, sąd orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, o ile wypowiedzenie jeszcze trwa.

Najczęściej jednak wyrok jest wydawany po upływie okresu wypowiedzenia, dlatego wówczas sąd orzeka o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach.

Pracownik może jednak nie chcieć wracać do pracy, ale wnioskować o odszkodowanie. W takim przypadku sąd zamiast przywracać do pracy albo stwierdzać bezskuteczność wypowiedzenia, przyznaje zwolnionemu pracownikowi odszkodowanie.

W jakich przypadkach sąd orzeknie o odszkodowaniu?

Sąd może jednak stwierdzić, że uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenie do pracy jest niemożliwe lub niecelowe i zamiast tego przyznać pracownikowi odszkodowanie, nawet wbrew jego woli (art. 45 par. 2 k.p.).

Odszkodowanie przyznawane jest również wtedy, gdy spór dotyczy umowy zawartej na czas określony, a termin, do którego umowa o pracę miała trwać, upłynął przed wydaniem wyroku, ewentualnie do jego upływu pozostał już krótki okres.

Co oznacza, że przywrócenie do pracy byłoby niecelowe?

Przywrócenie do pracy lub uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne okaże się niemożliwe szczególnie wtedy, gdy pracodawca dokonał reorganizacji zakładu pracy.

Drugim rodzajem sytuacji, gdy pracownik otrzyma odszkodowanie nawet wbrew swojej woli, jest „niecelowość” przywrócenia do pracy lub uznania wypowiedzenia za bezskuteczne. Przepisy nie wyjaśniają, jakie okoliczności będą do tego prowadzić.

Można jedynie odwołać się do orzecznictwa. Sąd Najwyższy w wyroku z 18 maja 2022 r., sygn. akt II PSKP 117/21, uznał, że chodzi tu o okoliczności wiążące się z jednej strony z funkcjonowaniem zakładu pracy, z drugiej zaś - z pewnymi, nawet niezawinionymi okolicznościami dotyczącymi osoby pracownika. Najczęściej będzie to związane z nagannym postępowaniem pracownika, który sam doprowadził do tego, że jego powrót do pracy byłby niewskazany. SN zwrócił uwagę na konfliktowy charakter pracownika, który nie sprzyja atmosferze pracy i jest uciążliwy dla współpracowników lub bezpośrednich przełożonych.

W jakich przypadkach sąd nie może orzec wbrew pracownikowi?

Sąd nie może jednak uznać, że przywrócenie do pracy lub uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne jest niemożliwe lub niecelowe, gdy sprawa dotyczy pracowników podlegających szczególnej ochronie.

Chodzi o:

• osoby objęte ochroną przedemerytalną (art. 39 k.p.);
• pracownicy w okresie ciąży (art. 177 par. 1 k.p);
• pracownicy (pracownika) w okresie urlopu macierzyńskiego, jak również od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części do dnia zakończenia tego urlopu (art. 177 par. 1 k.p.)
• pracowników, o których mowa w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę (np. objęci ochroną członkowie

W odniesieniu do tych pracowników sąd nie może orzec o odszkodowaniu wbrew ich woli.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy doszło do ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, wówczas sąd orzeka o odszkodowaniu.