Czy ukończenie 16 lat jest przeszkodą dla wydłużenia orzeczenia o niepełnosprawności?

Osoby, które w 2025 r. będą składały wnioski o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, będą miały ją określaną analogicznie jak w tym roku, czyli od dnia ich złożenia.

Tak przewiduje ustawa z 25 września 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która została uchwalona przez Sejm na ostatnim posiedzeniu. Jej najważniejszym celem było poprawienie obowiązujących od 3 sierpnia br. przepisów dotyczących przedłużania ważności orzeczeń. Regulujący te kwestie art. 6bb ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44) zakłada, że jeśli wniosek o kolejne orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu zostanie złożony przed terminem upływu ważności obecnego dokumentu, to ten zachowa ją do czasu wydania nowego, choć nie dłużej niż przez sześć miesięcy. Od tej zasady jest jednak przewidziany jeden wyjątek, zgodnie z którym orzeczenia o niepełnosprawności zachowują ważność nie dłużej niż do ukończenia 16 lat przez osobę niepełnosprawną. To właśnie ma się zmienić i osoby, które osiągną ten wiek, również będą miały wydłużoną ważność orzeczenia maksymalnie o sześć miesięcy. Dzięki temu przez ten czas będą mogły korzystać z uprawnień i świadczeń uzależnionych od legitymowania się aktualnym dokumentem potwierdzającym dysfunkcję zdrowotną.

Co istotne, w trakcie prac nad projektem ustawy na posiedzeniu komisji polityki społecznej i rodziny posłowie wprowadzili do niej dwie zmiany związane z decyzją ustalającą poziom potrzeby wsparcia, wymaganą do uzyskania świadczenia wspierającego. Przy czym ostatecznie tylko jedna z nich znalazła się w treści ustawy – ta, która rozszerza na 2025 r. możliwość określania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku o jej wydanie w wojewódzkim zespole ds. orzekania o niepełnosprawności, a więc tak samo jak w tym roku. W jej efekcie osoby niepełnosprawne będą mogły otrzymać świadczenie wspierające z wyrównaniem za okres oczekiwania na wydanie decyzji, który ze względu na opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków przez wojewódzkie zespoły wynosi kilka miesięcy.

Natomiast druga ze zmian przyjętych podczas prac komisji została potem wycofana w ramach poprawek zgłoszonych w II czytaniu i przegłosowana przy uchwalaniu ustawy. Chodziło w niej o uchylenie obowiązującego również od 3 sierpnia ust. 3a w art. 6b5 ustawy o rehabilitacji, który stanowi, że jeśli wniosek o wydanie kolejnej decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia zostanie złożony w okresie obowiązywania obecnej decyzji, to zachowuje ona ważność do dnia, w którym ta nowa stanie się ostateczna, choć nie dłużej niż przez sześć miesięcy. Ponieważ posłowie zdecydowali się zrezygnować z wykreślenia tego przepisu, zostaje on w ustawie. W konsekwencji wydłużenie ważności decyzji pozwoli osobom niepełnosprawnym otrzymywać świadczenie wspierające, gdy będą czekać na wydanie następnej. ©℗