Z możliwości utworzenia wspólnego rachunku PPK mogą skorzystać małżonkowie, którzy oboje osiągnęli 60. rok życia i mają zawarte umowy o prowadzenie PPK z tą samą instytucją finansową. Rachunek małżeński zostaje utworzony w celu wypłaty środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach.
Uczestnik PPK, po osiągnięciu 60. roku życia, może złożyć wniosek o wypłatę środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w formie świadczenia małżeńskiego, jeżeli:
- małżonek tego uczestnika, mający zawartą umowę o prowadzenie PPK z tą samą instytucją finansową, także osiągnął 60. rok życia i
- małżonkowie wspólnie oświadczą, że chcą skorzystać z wypłaty w tej formie.
Wypłata w formie świadczenia małżeńskiego jest alternatywą w stosunku do wypłaty środków z indywidualnego rachunku PPK uczestnika po ukończeniu przez niego 60 lat. Z wypłaty w formie świadczenia małżeńskiego - po spełnieniu przesłanek, o których mowa powyżej - może skorzystać także uczestnik PPK, który rozpoczął wypłatę ze swojego indywidualnego rachunku PPK po osiągnięciu 60. roku życia.
Przykład.Uczestnik PPK, po ukończeniu 60 lat, rozpoczął wypłatę środków ze swojego rachunku PPK. Uczestnik ten zdecydował się na wypłatę 100% środków w 120 miesięcznych ratach (10 lat). Po roku, 60 lat ukończyła także jego żona, która ma rachunek PPK w tej samej instytucji finansowej. W tej sytuacji małżonkowie mogą podjąć decyzję o wypłacie środków w formie świadczenia małżeńskiego. Na wspólny rachunek PPK zostaną wówczas przekazane wszystkie środki z ich indywidualnych rachunków PPK. Należy pamiętać, że świadczenie małżeńskie musi być wypłacane w co najmniej 120 miesięcznych ratach.[koniec przykładu]
Utworzenie i zasilenie rachunku małżeńskiego
Po utworzeniu rachunku małżeńskiego, powinno nastąpić zamknięcie indywidualnych rachunków PPK małżonków (z rachunkiem małżeńskim powinny zostać powiązane dwie indywidualne umowy o prowadzenie PPK małżonków). Zasilenie rachunku małżeńskiego, z którego wypłacane jest świadczenie małżeńskie, środkami zgromadzonymi na indywidualnych rachunkach PPK małżonków następuje na wniosek małżonków o wypłatę środków zgromadzonych na ich rachunkach PPK w formie świadczenia małżeńskiego. Wypłata środków zgromadzonych na indywidualnych rachunkach PPK małżonków na rachunek małżeński powinna obejmować całość środków zgromadzonych na tych indywidualnych rachunkach PPK.
Przykład. Małżonkowie X mieli indywidualne rachunki PPK w specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym z wydzielonymi subfunduszami, w tym samym subfunduszu. Ich rachunek małżeński został utworzony w tym subfunduszu. Natomiast małżonkowie Y mieli indywidualne rachunki PPK w specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym z wydzielonymi subfunduszami, w różnych subfunduszach. Małżonkowie Y skorzystali z rozwiązania polegającego na tym, że jedno z nich złożyło wniosek o zamianę, co doprowadziło do sytuacji, w której oboje mieli rachunki PPK w tym samym subfunduszu – rachunek małżeński został utworzony dla nich w tym subfunduszu. [koniec przykładu]
Korzystanie ze środków
Świadczenie małżeńskie jest wypłacane w co najmniej 120 miesięcznych ratach. Wysokość raty tego świadczenia odpowiada łącznej kwocie wynikającej z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych lub jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w liczbie będącej ilorazem liczby jednostek uczestnictwa, jednostek rozrachunkowych lub jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego zapisanych na rachunku małżeńskim na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty i liczby miesięcy pozostałych do miesiąca, w którym ma zostać wypłacona ostatnia rata, zgodnie z wnioskiem małżonków. Zmiana liczby rat jest dopuszczalna, ale tylko powyżej 120 rat. W ustawie o PPK nie przewidziano możliwości jednorazowej wypłaty środków z rachunku małżeńskiego - nawet w sytuacji, gdyby rata była niższa niż 50 zł.
Zasady składania przez małżonków zleceń/dyspozycji do rachunku małżeńskiego są uzależnione od istniejącego między nimi małżeńskiego ustroju majątkowego. Przykładowo, jeżeli środki zgromadzone w PPK przez małżonków są objęte wspólnością ustawową, małżonkowie są uprawnieni do składania zleceń/ dyspozycji do rachunku małżeńskiego PPK jak do rachunku indywidualnego, tj. każdy z małżonków jest uprawniony do samodzielnego wykonywania uprawnień w stosunku do instytucji finansowej - złożenie dyspozycji przez jednego z małżonków nie wymaga potwierdzenia przez drugiego z nich.
W odniesieniu do rachunku małżeńskiego mogą być składane m.in. następujące dyspozycje/zlecenia: zmiana danych osobowych, wypłata z tytułu poważnego zachorowania, wypłata transferowa przychodząca z innego rachunku PPK jednego z małżonków, wypłata transferowa przychodząca z rachunku PPK osoby trzeciej, gdzie jeden z małżonków został wskazany jako osoba uprawniona, dyspozycja ustanowienia osób uprawnionych do środków z rachunku małżeńskiego po śmierci obojga małżonków.
Ważne: Świadczenie małżeńskie wypłaca się małżonkom wspólnie, do wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku małżeńskim. W przypadku śmierci jednego z małżonków świadczenie małżeńskie wypłaca się drugiemu małżonkowi w dotychczasowej wysokości, do wyczerpania środków zapisanych na rachunku małżeńskim. Dopiero po śmierci drugiego z małżonków do środków zapisanych na rachunku małżeńskim mają zastosowanie przepisy ustawy o PPK dotyczące podziału środków w przypadku śmierci uczestnika PPK. [koniec ważne]
Przykład.Dla małżonków został utworzony wspólny rachunek PPK w celu wypłaty świadczenia małżeńskiego. Jako osobę uprawnioną do środków z tego rachunku po ich śmierci, małżonkowie wskazali instytucji finansowej swoją córkę. Po śmierci jednego z małżonków, świadczenie małżeńskie było wypłacane drugiemu z nich. Dopiero po śmierci drugiego z małżonków, oszczędności znajdujące się jeszcze na rachunku małżeńskim zostały przekazane ich córce. [koniec przykładu]
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Podstawa prawna:
ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427).