Jacy specjaliści są poszukiwani? Te zawody rosną w siłę, a zarobki to nawet 40 tys. zł [WYWIAD]

Jakie zawody pojawiają się na rynku pracy, a jakie znikają?

Jako ekspert do spraw HR obserwuję trendy, które wskazują na to, że rynek pracy przechodzi teraz największą zmianę od kilkudziesięciu lat. Co oczywiste, pojawiają się i rosną w siłę zawody związane z technologią, sztuczną inteligencją i automatyzacją procesów. Są również inne branże, w których zauważalne są wzmożone poszukiwania specjalistów. Poniżej omówię aktualne zmiany na rynku pracy i związany z nimi napływ nowych specjalizacji, zaczynając od branży IT.

Zawody związane z technologią, sztuczną inteligencją i automatyzacją procesów: AI Project Manager, AI Policy Manager, AI Transformation Lead

Do zadań pracowników pełniących te funkcje należą nadzór, wdrażanie i pilnowanie procesów związanych z adaptacją biznesu do korzystania z technologii. Nazwy stanowisk to np.

• AI Project Manager
• AI Policy Manager
• AI Transformation Lead

Nazewnictwo wyżej wymienionych stanowisk jest wymienne.

Firmy potrzebują managerów do spraw AI, których rola polega m.in. na:

• wdrażaniu sztucznej inteligencji
• nadzorowaniu stosowania sztucznej inteligencji
• dbaniu o bezpieczeństwo i segregację danych
• dostosowaniu organizacji do nowych technologii

Najbardziej kontrowersyjnym stanowiskiem, o którym dużo się teraz mówi, jest CIAO, czyli Chief AI Officer. Osoba, która pełni tę funkcję, tworzy strategię AI dla całej organizacji, nadzoruje wdrożenia modeli i automatyzacji, zarządza ryzykiem, odpowiada za wdrożenie kodeksów etycznych.

Na czym polega kontrowersyjność Chief AI Officer (CIAO)?

Są osoby, które twierdzą, że to kolejne stanowisko managerskie, na które się tylko wydaje pieniądze, a tak naprawdę nic nie wnosi i i nie jest potrzebne, bo przecież każdy umie obsługiwać Chata GPT i orientuje się w nowych technologiach. Jednak jest także grono zwolenników CIAO, którzy twierdzą, że takie stanowisko jest potrzebne zwłaszcza w dużych firmach.

Aby to sprawdzić, stworzyłam ankietę, w której respondenci mieli odpowiedzieć na pytanie: Skoro każdy umie korzystać z chata GPT, po co stanowisko Chief AI Officer? Czy nie wystarczy, że każdy sam będzie używać AI w swojej pracy? A może jednak ktoś musi zaplanować strategię wdrożenia AI, pilnować zgodności AI z tak zwanym ACT, zadbać o etykę i bezpieczeństwo danych? Ankietowani odpowiedzieli następująco:

• 34 proc. – tak, ktoś musi wdrażać AI
• 25 proc. – OK, ale tylko w dużych firmach
• 21 proc. – jest to niepotrzebne stanowisko
• 20 proc. – to moda, która zaraz minie

W ankiecie wypowiedziało się 3000 osób.

ESG rośnie w siłę: Potrzebnych coraz więcej specjalistów

Kolejna grupa to rynek specjalistów do spraw ESG. Do ich zadań należy dbanie o to, aby w firmach były raportowane działania na rzecz środowiska. Oceniają i zarządzają zrównoważonym rozwojem firmach, dbając o środowisko (działania pro-ekologiczne, wdrażanie energii odnawialnej) i odpowiedzialność społeczną (prawa człowieka, programy antydyskryminacyjne, badanie dobrostanu).

To specjaliści, którzy monitorują np.

• ślad węglowy
• działania związane z ekologią
• inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju podejmowane przez firmy

Coraz więcej specjalistów ESG jest potrzebnych ze względu zarówno na presje zagranicznych inwestorów, jak i Unii Europejskiej, która naciska na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw.

Poszukiwani pracownicy OZE. Tych zawodów będzie przybywało

Kolejna grupa, o której warto wspomnieć, a mówi się o niej rzadko, to zawody OZE, czyli m.in. związani z Zielonym Ładem:

• instalatorzy fotowoltaiki
• projektanci fotowoltaiki
• specjaliści do spraw pomp ciepła
• inżynierowie fotowoltaiki
• konstruktorzy fotowoltaiki

Ostatnie lata pokazały, że liczba tych specjalistów rośnie i będzie ich przybywało. Pojawiają się coraz nowsze rozwiązania związane z transformacją energetyczną i to generuje stały wysoki pobyt na zawody OZE.

Czy studia są wymagane, by zostać specjalistą OZE?

Niektóre z tych zawodów, jak projektanci czy instalatorzy, wymagają gruntownego wykształcenia w zakresie technicznym. Wówczas konieczny jest tytuł inżyniera. Jednak nie we wszystkich zawodach OZE tak jest.

Przykładowo, handlowcy czy pracownicy obsługi klienta w branży OZE muszą znać technikalia urządzeń oraz całego układu związanego z transformacją energii, ale nie muszą być gruntownie wykształceni w tym kierunku. Wykształcenie inżynierskie się przyda, jednak nie jest obligatoryjne i nie dyskwalifikuje kandydatów, którzy chcą w tej dziedzinie się rozwijać.

Wellbeing: Modny szczególnie w dużych firmach

Przez ostatnich kilka lat modny jest tak zwany wellbeing – szczególnie duże firmy dbają o to, aby zmniejszyć absencje pracowników oraz koszty stresu. Dążą do tego, aby wskaźnik wypalenia zawodowego był jak najmniejszy, a pracownicy z chęcią przychodzili do pracy. W związku z tym jakiś czas temu powstały stanowiska jak np.:

• wellbeing manager
• eksperci do spraw prewencji wypalenia

Stanowiska związane z wellbeingiem to nowe nazewnictwo. W poszczególnych firmach nazwy mogą się różnić, ale krążą wokół tak zwanego wellbeing specialist albo wellbeing manager. Specjaliści wellbeingu są coraz szerzej poszukiwani. Niekoniecznie wymagane jest ukończenie wyższych studiów psychologicznych. Ważne są przede wszystkim nowoczesne kursy, praktyka, dostęp do najnowszych badań, które dotyczą absencji chorobowych, stresów w pracy, w tym - stresu związanego z nowym stanowiskiem pracy (tzw. stres onboardingowy).

Często wellbeingowcami stają się coache biznesu czy pracy. Od zawsze były to osoby zarówno z wyższym wykształceniem, czyli np. psychologowie, ale również zwyczajnie po kursach, jak niektórzy coache.

W mojej ocenie powinny to być osoby, które odebrały gruntowne wyższe wykształcenie z zakresu psychologii, socjologii. Natomiast tak bardzo szybko się zmieniają realia w dzisiejszym świecie i na rynku pracy, i w biznesie, że kursy powstają bardzo szybko, są dostosowane do rzeczywistości, która się zmienia, co może być nawet korzystniejsze niż odebranie gruntownego wykształcenia przed kilku lat, które już jest nieaktualne w niektórych aspektach. Według mnie powinna to być osoba wykształcona w zakresie akademickim psychologii i socjologii, ale w praktyce również coache po nowoczesnych kursach pełnią takie funkcje.

Jak wellbeing manager wspiera onboarding pracownika?

Wellbeing manager nie prowadzi onboardingu, ale konsultuje z działami HR i z osobami zarządzającymi, jak można korzystniej wpłynąć na dobrostan pracownika w danej firmie i analizuje wszystkie procesy, które wpływają na pogorszenie bądź polepszenie zdrowia psychicznego w pracy. Do jego zadań należy oszacowanie kosztów stresu, wsparcie w ograniczeniu absencji poprzez doradzanie, w którym obszarze można wprowadzić usprawnienia, aby pracownik czuł się utożsamiony z firmą. Wellbeing manager dba o usprawnienie procesów wewnątrz firmy w taki sposób, aby pracownik dobrze się czuł, wiedział, po co jest, i jednym z elementów, który ma na to duży wpływ, jest onboarding.

Prawidłowo przeprowadzony onboarding to z perspektywy HR-owca 90 proc. sukcesu pracownika, który później nie rotuje i nie ma absencji, bo wie, po co został zatrudniony. Czuje się potrzebny.

Szacunkowe zarobki w nowych zawodach [KWOTY]

Oto szacunkowe kwoty wynagrodzeń w nowych profesjach:

Podane wyżej kwoty zarobków dla poszczególnych zawodów są szacunkowe. Stanowiska takie jak AI Policy Manager czy Wellbeing Manager są stosunkowo nowe i niszowe. Raporty płacowe często nie rozbijają ich osobno, co utrudnia oszacowanie. Kolejnym czynnikiem, który znacząco wpływa na kwotę wynagrodzenia, jest forma zatrudnienia (typ kontraktu: umowa o pracę czy B2B). Poza tym wysokość zarobków zależy m.in. od:

• lokalizacji (Warszawa, Kraków vs mniejsze miasta)
• wielkości firmy
• doświadczenia pracownika

Istotną rolę w kwestii wynagrodzenia mogą odgrywać benefity, jak np. akcje, bonusy, pakiety motywacyjne, które wspierają zarobki, ale nie zawsze mają odzwierciedlenie w standardowych raportach płacowych. Co ważne, podane wyżej zarobki w obszarze AI i OZE są orientacyjne i mogą rosnąć szybko, ponieważ popyt na te kompetencje rośnie, a liczba doświadczonych specjalistów wciąż jest ograniczona.

Jacy specjaliści są poszukiwani? [PODSUMOWANIE]

Rozwój sztucznej inteligencji, automatyzacja procesów, rosnąca presja regulacyjna ze strony Unii Europejskiej oraz zmieniające się potrzeby pracowników sprawiają, że firmy muszą inwestować w obszary, o których jeszcze kilka lat temu niewiele się mówiło.

Nowe technologie tworzą zupełnie nowe stanowiska — od managerów odpowiedzialnych za wdrażanie AI po osoby, które czuwają nad bezpieczeństwem danych i etycznym wykorzystaniem algorytmów. Równolegle znaczenie zyskują specjaliści ESG, którzy monitorują wpływ przedsiębiorstw na środowisko oraz przestrzeganie standardów społecznych. Wraz z przyspieszeniem transformacji energetycznej rośnie też zapotrzebowanie na zawody związane z odnawialnymi źródłami energii, a coraz więcej organizacji inwestuje w wellbeing, chcąc ograniczyć absencję, rotację i konsekwencje wypalenia zawodowego.

AI, ESG, OZE i wellbeing to obszary, które nie tylko zyskują popularność, ale też oferują bardzo atrakcyjne warunki zatrudnienia — od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie, w zależności od specjalizacji i poziomu doświadczenia.