Po kontroli z gminy wszczęto wobec mnie postępowanie karne z powodu niezapewnienia odpowiedniej liczby pojemników na odpady. Prowadzę niewielką działalność usługową, dzierżawię dwa pojemniki, ale według gminy to za mało ze względu na ilość odpadów, jaka u mnie powstaje. Czy mogę ponieść odpowiedzialność karną?

Tak, niezapewnienie wystarczającej liczby pojemników na odpady może być penalizowane karą grzywny. Z przedstawionego opisu wynika, że chodzi o odpady gromadzone na nieruchomościach niezamieszkanych. W art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.u.c.p.g.) postanowiono, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:
  • wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych,
  • utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz
  • utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów
– chyba że na mocy odpowiedniej uchwały rady gminy obowiązki te w całości lub w części przejmie gmina jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Wskazane wyżej regulacja zobowiązuje więc podmioty prowadzące działalność gospodarczą do zapewnienia odpowiedniej liczby pojemników lub worków. Co istotne, ustawodawca przewidział karę grzywny za niedopełnienie wspomnianego wymogu (art. 10 ust. 2 u.u.c.p.g.). Postępowanie toczy się według przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W art. 24 par. 1 u.u.c.p.g. postanowiono, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 zł, chyba że ustawa stanowi inaczej. W praktyce oznacza to więc, że sąd rozpoznający sprawę będzie orzekał o odpowiedzialności przedsiębiorcy, przy czym kwestia ewentualnej wysokości grzywny jest sprawą otwartą ‒ wiele zależy od okoliczności. Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z 9 czerwca 2020 r. (sygn. akt XI Ka 301/20) uznał np. winę przedsiębiorcy za niezapewnienie odpowiedniej liczby pojemników i wymierzył karę grzywny w wysokości 2000 zł. Sąd wymierzając grzywnę, będzie oceniał m.in. stopień szkodliwości czynu, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego. Nadto weźmie pod uwagę w szczególności rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy, pobudki, sposób działania, jak również właściwości, warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego stosunki rodzinne, sposób życia przed popełnieniem i zachowanie się po popełnieniu wykroczenia.
Przedsiębiorca powinien zatem w porozumieniu z urzędem gminy zapewnić dodatkowe pojemniki za odpady. Taka postawa może wpłynąć na korzystne zakończenie sprawy sądowej, w tym nawet na odstąpienie od wymierzenia kary.
Podstawa prawna
• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 10 ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2361)