NOWOŚCI PRAWNE

Od 4 listopada

Dwie nowele ordynacji podatkowej

Zgodnie z ustawą z 12 września 2025 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. poz. 1417) w postępowaniu podatkowym wszczętym z urzędu niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego będą rozstrzygane na korzyść strony, z wyjątkiem przypadków gdy:

  • w postępowaniu uczestniczą strony o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy innych osób;
  • przepisy prawa wymagają od strony wykazania określonych faktów;
  • sprzeciwia się temu ważny interes publiczny, w tym istotny interes państwa.

Nowe regulacje obowiązują od 4 listopada 2025 r., ale mają zastosowanie także do postępowań wszczętych i niezakończonych przed tym dniem.

Z kolei ustawa z 12 września 2025 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. poz. 1414) przewiduje, że jeżeli kontrola podatkowa albo celno-skarbowa nie zostanie zakończona w terminie sześciu miesięcy od dnia jej wszczęcia, to odsetki za zwłokę nie będą naliczane za okres od dnia następnego po upływie tego terminu do dnia jej zakończenia. Przy czym do tego sześciomiesięcznego terminu nie będzie się wliczać:

  • terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności;
  • okresów zawieszenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 119gb par. 2 i art. 284a par. 5 ordynacji podatkowej (m.in. jeżeli w okresie 30 dni od dnia wszczęcia kontroli podatkowej nie zostaną ustalone dane identyfikujące kontrolowanego);
  • okresów opóźnień spowodowanych z winy strony lub jej przedstawiciela albo z przyczyn niezależnych od organu.

Nowe regulacje obowiązują od 4 listopada 2025 r., ale stosuje się je również do kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej, wszczętej w okresie sześciu miesięcy przed 4 listopada 2025 r. i niezakończonej przed tym dniem.

Deregulacja w ubezpieczeniach społecznych

Ustawa z 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. poz. 1409) zniosła obowiązek płatników składek, dokonujących zgłoszenia do ZUS drogą elektroniczną, przechowywania przez pięć lat duplikatu zgłoszenia sporządzonego w formie papierowej, z własnoręcznym podpisem osoby zgłaszanej. Nowelizacja wchodzi w życie 4 listopada 2025 r.

Od 5 listopada

Ułatwienia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Zgodnie z ustawą z 12 września 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. poz. 1427):

  • nie trzeba będzie składać dokumentu potwierdzającego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu, jeżeli stwierdzenie przez sąd administracyjny umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną;
  • sąd będzie mógł z urzędu zwrócić się do organizacji społecznej lub organu administracji publicznej o przedstawienie sądowi istotnego dla sprawy poglądu, jeżeli uzna to za przydatne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie;
  • sąd tak jak teraz będzie zarządzać połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli mogły być objęte jedną skargą, ale nowością jest konieczność spełnienia warunku, że nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie;
  • sąd z urzędu będzie zwracać stronie cały uiszczony wpis od zażalenia na postanowienie, jeżeli zostanie ono uwzględnione.

Nowelizacja wchodzi w życie 5 listopada 2025 r.

Kontynuowanie produkcji żywności

Ustawa z 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. poz. 1424) ma ułatwić podmiotom, które nabyły lub wydzierżawiły zakład prowadzący produkcję żywności pochodzenia zwierzęcego, podlegający nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej, kontynuowanie takiej produkcji w tym zakładzie. Wprowadzone przez nią regulacje umożliwiają przeniesienie, z mocy prawa, praw i obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych dotyczących tego zakładu. Nowe przepisy obowiązują od 5 listopada 2025 r.

Od 27 listopada

Zastrzeżenie numeru PESEL

Ustawa z 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o ewidencji ludności (Dz.U. poz. 1176) przyznaje zakładom ubezpieczeń uprawnienie do weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL przed zawarciem umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Jeżeli ta weryfikacja wykaże, że numer PESEL jest zastrzeżony, zakład ubezpieczeń będzie mógł odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego. Nowe przepisy obowiązują od 27 listopada 2025 r.

Prawa konsumentów

Ustawa z 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1172) wejdzie w życie 1 marca 2026 r., ale od 27 listopada 2025 r. obowiązują wprowadzone przez nią zmiany w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2025 r. poz. 1071) oraz w ustawie z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2024 r. poz. 1796). Zgodnie z nowymi regulacjami, jeżeli z treści umowy, która ma być zawarta, nie wynika, czy ma ona charakter zawodowy dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoba ta najpóźniej w chwili zawarcia umowy może złożyć oświadczenie w tej kwestii. Druga strona umowy nie może jednak uzależnić zawarcia umowy od złożenia takiego oświadczenia.

Od 29 listopada

Uśpione lokaty

Ustawa z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1191) umożliwia bankom oraz spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym w przypadku śmierci posiadacza rachunku uzyskanie z rejestru PESEL informacji o dacie zgonu albo dacie znalezienia zwłok. Ma to pozwolić na skuteczniejsze rozwiązanie problemu uśpionych lokat i przyspieszenie procesu wypłaty środków pieniężnych spadkobiercom. Nowelizacja wchodzi w życie 29 listopada 2025 r. ©℗

Obowiązki i uprawnienia

Do 1 grudnia

Informacje o cenach transferowych

Informacje o cenach transferowych (TPR-P i TPR-C) składa się w formie elektronicznej do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. W przypadku gdy rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu, informacje TPR trzeba więc złożyć do 1 grudnia 2025 r. (ponieważ 30 listopada 2025 r. wypada w niedzielę).

W informacji TPR należy wykazać:

  • transakcje kontrolowane (z podmiotami powiązanymi) objęte obowiązkiem sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych,
  • transakcje kontrolowane zwolnione z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 11n pkt 1–2 lub 10–12 ustawy o CIT (odpowiednio art. 23z pkt 1–2 lub 9–11 ustawy o PIT), o ile wartość tych transakcji przekroczy progi dokumentacyjne, oraz
  • transakcje inne niż kontrolowane (tj. z podmiotami z rajów podatkowych), jeśli wartość tych transakcji przekroczy progi dokumentacyjne dla nich.

Progi dokumentacyjne wynoszą:

1) 10 mln zł – w przypadku transakcji towarowej,

2) 10 mln zł – w przypadku transakcji finansowej,

3) 2 mln zł – w przypadku transakcji usługowej,

4) 2 mln zł – w przypadku innej transakcji niż określone w pkt 1–3.

W przypadku transakcji z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową lub zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową próg dokumentacyjny wynosi:

1) 2,5 mln zł – w przypadku transakcji finansowej,

2) 500 tys. zł – w przypadku transakcji innej niż finansowa.

Informacje o umowach zawartych z nierezydentami

Sporządzenie i przekazanie informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) jest wymagane, jeżeli:

1) jedna ze stron tej umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kontroli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5 proc. wszystkich praw głosu lub

2) inny podmiot, niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub pośrednio, w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5 proc. wszystkich praw głosu, lub

3) nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium RP przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo.

Przy czym w informacjach uwzględnia się umowy:

  • które zostały zawarte w roku podatkowym z tym samym nierezydentem, a suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła równowartość 300 tys. euro (limit dotyczy przypadków, o których wyżej mowa w pkt 1 i 2),
  • w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5 tys. euro (limit dotyczy przypadku, o którym wyżej mowa w pkt 3).

Informacje ORD-U sporządza się za rok podatkowy i przesyła się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na adres siedziby albo miejsce zamieszkania podmiotu sporządzającego informację, w terminie jedenastu miesięcy, licząc od zakończenia tego roku podatkowego. W przypadku gdy rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu, informacje ORD-U trzeba więc złożyć do 1 grudnia 2025 r. (ponieważ 30 listopada 2025 r. wypada w niedzielę).

Co do zasady informacji ORD-U nie muszą składać podmioty, które sporządzają i składają informację TPR. Uproszczenie to nie dotyczy podatników, którzy dokonywali transakcji z podmiotami z rajów podatkowych. ©℗

Wydawca wyraża zgodę na udostępnianie treści ściągawki klientom biur rachunkowych.
Stan prawny na 30 października 2025 r.