Wydanie klientowi vouchera w ramach promocji: czy powstaną obowiązki płatnika PIT?

Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. W interesującym nas zakresie należy wskazać, że odrębnym źródłem przychodów są tzw. inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Z kolei w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się w szczególności:

• kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny,
• kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego,
• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,
• alimenty,
• stypendia,
• świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach,
• dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT,
• dopłaty,
• nagrody,
• inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 ustawy o PIT.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze (z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2c oraz art. 12 ust. 2–2c ustawy o PIT) określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 11 ust. 2 ustawy o PIT). Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o PIT wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

• jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
• jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
• jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
• w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w art. 11 ust. 2 lub 2a ustawy o PIT, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy o PIT).

Kto musi pobierać zaliczki na podatek

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, z wyjątkiem dochodów (przychodów) zwolnionych z podatku oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (tj. PIT-11) i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o PIT (tj. podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania (art. 42a ust. 1 ustawy o PIT).

Co powinna zrobić spółka

W analizowanej sprawie istota sprowadza się do ustalenia, czy w przypadku przeprowadzenia akcji promocyjnej na spółce ciążą obowiązki płatnika w związku z:

• przekazaniem vouchera klientowi oraz
• opłaceniem przez spółkę faktury wystawionej przez firmę wykończeniową za realizację vouchera.

Ustawa o PIT nie definiuje pojęcia „rabat” czy „voucher”. Należy zatem sięgnąć do znaczenia językowego:

• rabat oznacza „obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę; też: ta kwota”;
• voucher oznacza m.in. „rodzaj bonu w formie fizycznej lub elektronicznej, uprawniający jego posiadacza do otrzymania zniżki lub wymiany na różnego rodzaju produkty i usługi” (zob.: https://sjp.pwn.pl/)

Zgodnie z przytoczonym powyżej art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł uważa się różne formy dochodów, w tym nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 ustawy o PIT.

Nie można jednak uznać, że osoba otrzymująca voucher, czy korzystająca z niego, nabywając towar wraz z voucherem, osiąga korzyść majątkową. Nie ma wątpliwości, że każdy voucher uzyskany w związku z realizacją akcji promocyjnej stanowi określoną korzyść dla nabywcy towaru objętego tą promocją. Jednak przyjęcie, że stanowi on przychód w postaci wartości pieniężnej, oznaczałoby, iż każdy konsument nabywający towar po obniżonej cenie w stosunku do pierwotnej ceny towaru, każdorazowo powinien wykazywać przychód podlegający opodatkowaniu PIT w części odpowiadającej różnicy pomiędzy ceną pierwotną a rzeczywistą ceną zapłaconą za dany towar.

Grono klientów mogących skorzystać z planowanej przez spółkę akcji promocyjnej będzie nieograniczone, gdyż jest ona skierowana do wszystkich klientów chcących kupić mniej atrakcyjny lokal. Warunki przyznania prawa do otrzymania vouchera w ramach akcji promocyjnej są takie same dla wszystkich klientów (warunkiem jest nabycie jednego z lokali objętych akcją promocyjną). Klient, który zdecyduje się na nabycie takiego lokalu, otrzyma voucher, który może zrealizować i dzięki niemu skorzystać z usługi firmy wykończeniowej, która może być wykonana tylko w odniesieniu do tego lokalu. Voucher jest więc rodzajem potwierdzenia prawa do skorzystania z usługi firmy wykończeniowej do wskazanej w nim kwoty w przyszłości, natomiast nie posiada wymiernej wartości, nie może być sprzedany ani wymieniony na środki pieniężne.

Ważne: W analizowanym przypadku voucher jest integralnym elementem umowy sprzedaży nieruchomości (lokalu mieszkalnego) i jego otrzymanie jest bezpośrednio uzależnione od zakupu mieszkania.

Należy zatem uznać, że voucher nie stanowi odrębnego, nieodpłatnego świadczenia, lecz jest częścią składową transakcji zakupu mieszkania. Skoro warunkiem jego otrzymania jest dokonanie zakupu nieruchomości, to wyklucza to uznanie go za nieodpłatne świadczenie. Ponadto voucher nie może być odsprzedany ani wymieniony na pieniądze. Oznacza to, że nie posiada on rzeczywistej wartości majątkowej w momencie jego przekazania nabywcy mieszkania. Brak możliwości odsprzedaży lub wymiany vouchera na pieniądze, jego warunkowa wartość oraz specyficzne warunki wykorzystania potwierdzają, że w momencie przekazania voucher nie ma realnej wartości majątkowej. Zatem nie można uznać, że nabywca mieszkania (klient) otrzymuje przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń – co wyklucza obowiązek pobierania i płacenia PIT.

Ważne: W momencie opłacenia vouchera przez spółkę firmie wykonawczej nie dochodzi do uzyskania nieodpłatnego świadczenia przez klienta. Voucher nadal nie stanowi dla niego przysporzenia majątkowego, gdyż jego opłacenie wynika jedynie z realizacji warunków umowy sprzedaży nieruchomości.

Wnioski

Skoro możliwość dokonania zakupu mieszkania wraz z voucherem dotyczyć będzie potencjalnie nieograniczonego grona klientów, to przyznanie takiego rabatu nie generuje po ich stronie powstania przychodu podatkowego. Również w momencie opłacenia przez spółkę faktury wystawionej przez firmę wykonawczą za realizację vouchera, klient nie otrzymuje nieodpłatnego świadczenia, a na spółce nie ciążą obowiązki płatnika PIT, tj. obowiązek:

• pobrania PIT,
• informacyjny (tj. sporządzenia informacji PIT-11 o przychodach z tzw. innych źródeł).

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 października 2024 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.638.2024.4.PT).